مشروبات الکلی عامل عقبگرد انسانیت
خوردن مشروبات الکلی در میان سایر کارهای مزاحم عقل و تدبیر، تنها عملی است که سر و کارش مستقیما با عقل و شعور می باشد و تنها به منظور کشتن تعقل و تقویت عواطف بی سرپرست انجام داده می شود.
اثرات بدنی، روانی و اجتماعی مشروبات الکلی
به همین جهت آثار شوم و نتیجه های زشت و ناهنجاری که پیوسته از جهت بهداشت و اخلاق و روان و دین در افراد و در جامعه های بشری بسط و توسعه می دهد، به هیچ وجه قابل انکار نبوده و پوشیده نیست. فعلا سالی از تاریخ انسانی نمی گذرد که میلیون ها بیمار الکلی به بیماری های گوناگون مری و معده و ریه و کبد و اعصاب و غیر ذالک، گرفتار نشده و در بیمارستان ها بستری نشوند. سالی نمی گذرد که جمعیت انبوهی مجانین الکلی به تیمارستان منتقل نشوند، سالی نمی گذرد که میلیون ها اشخاص کنترل اخلاقی خود را از دست ندهند و یا به انحرافات روانی و گرفتاری های فکری مبتلا نشوند. سالی نمی گذرد که این سم مهلک، بشر را به صدها میلیون قتل و خودکشی و جنایت و دزدی و خیانت و عرض فروشی و رسوایی و پرده دری و افشای اسرار و بدگویی و بدزبانی و ایذا و اذیت هدایت نکند و یا اوقات زیاد افراد شریف انسان را در حالی که مانند حیوان وحشی پای بند هیچ قانون و مقرراتی نیستند، اسیر و زندانی نکند. تعقل پاکی که روزانه بواسطه استعمال صدها میلیون لیتر مشروبات الکلی از دست جامعه انسانی می رود، ضایعه اسفناک و جبران ناپذیری است، و البته از نقطه نظر روانی از جامعه انسانی که پیوسته همه با قسمت اعظم ممیز انسانیت خود را (تعقل صحیح و پاک)، از دست می دهند، نباید امید خیر و انتظار خوشبختی عمومی داشت.
اهداف قرآن از نهی مسکرات
قرآن شریف برای اولین بار که از نوشیدن می نهی می کند، به طور اجمال به همه مفاسد فردی و اجتماعی آن اشاره کرده و آن را «اثم» نام نهاده، یعنی کار زشتی که دنباله نامطلوب داشته و محرومیت هایی بار می آورد «قل انما حرم ربی الفواحش ما ظهر منها و ما بطن والاثم و البغی بغیر الحق»؛ «بگو پروردگار من تنها زشت کاری را، چه آشکار و چه پنهان، و گناهکاری و زیاده خواهی به ناحق را حرام کرده است» (اعراف/ 33). و برای آخرین بار که در نهایت تاکید نهی می کند، مخصوصا به دو نوع از مفاسد و مضرات این عمل اشاره می کند که رخنه یافتن آنها به جامعه انسانی، ارکان جامعه بشری را سست و بالاخره کاخ سعادت عمومی را به طور قطع سرنگون خواهد کرد.
در جای دیگر می فرماید: «شراب مسکر در میان شما کینه و دشمنی ایجاد کرده و شما را نسبت به مقدسات قوانین و مقررات که پای بندی آنها تنها راه سعادت شماست، بی اعتنا و بی بند و بار می کند «انما یرید الشیطان ان یوقع بینکم العداوة و البغضاء فی الخمر و المیسر و یصدکم عن ذکرالله و عن الصلوة فهل انتم منتهون»؛ «جز این نیست که شیطان می خواهد با شراب و قمار، میان شما دشمنی و کینه افکند و از یاد خدا و از نماز بازتان دارد. پس آیا دست بردار هستید؟» (مائده/91). پر روشن است که تنها هدف تعلیمات اسلامی تشکیل یک اجتماع صالحی است که الفت و التیام در وی حکومت کند و همه افراد آن، خودشان را در پیشگاه خدایی مسئول اجرای قوانین انسانی که ضامن سعادتشان می باشد، بدانند، و در هیچ حال خدا را فراموش نکنند و به مسئولیت خود بی اعتنا نباشند.
این است آنچه اجمالا در قرآن شریف در مقام قانون گذاری بیان شده است و آنچه از مقام نبوت در این باب نقل شده بیرون از حد بوده و همه مضرات جسمانی و روحانی خمر را تفصیلا بیان می نماید.
تدریجی بودن مبارزه اسلام با شراب
روزی که اسلام مشروبات الکلی را تحریم کرد، جهان بشریت به استثنای معدودی از یهود، مبتلای این سم مهلک بود و در همه جامعه های مترقی و غیرمترقی آن روز رواج کامل داشته و خوردن می هیچ گونه ممنوعیت قانونی نداشت، مردم آن روز با همین عقیده و عادت نامطلوب نسلا بعد نسل به طور توارث رشد کرده و رگ و ریشه دوانیده بودند. البته ریشه کن نمودن چنین عادتی، برای اسلام، همان اندازه اشکال داشت که از میان بردن عقیده بت پرستی مشکل بود؛ اگر مشکل تر نبوده باشد. و به همین جهت بود که اسلام در اجرای حکم تحریم خمر، راه ارفاق و طریقه تدریج را اختیار نموده و در ظرف چندین سال به منظور خود (فاصله نزول آیه اعراف و آیه مائده)، جامه عمل پوشانید. نخست در سوره اعراف، به گونه سربسته و به نام «اثم» و در سوره بقره «یسئلونک عن الخمر و المیسر قل فیهما اثم کبیر و منافع للناس و اثمهما اکبر من نفعهما»؛ «از تو درباره قمار و شراب می پرسند، بگو: در آنها گناهی بزرگ و سودهایی برای مردم است، ولی زیان آنها از سودشان بزرگ تر است»، (بقره/ 219). نسبتا صریح تر، و سپس در سوره مائده صریحا نهی نموده است. در اوایل بعثت به عنوان تحریم ساده و سرانجام تحریم شدید نموده و قرار حد «مجازات با تازیانه» صادر کرده است.
موفقیت قاطع اسلام در تحریم مسکرات
اسلام در ابتدای کار اگر چه در اجرای حکم تحریم و بیرون کردن هوای می پرستی از سر مردم، دچار مشکلاتی بود، ولی در عین حال در اجرای این حکم شاق و پذیرش عمومی از وی، موفقیت شگفت آوری پیدا کرد که راستی حیرت انگیز است. آخرین آیه تحریم خمر که در سوره مائده است، نشان می دهد که پس از چندین سال که از عمر تحریم می گذشته هنوز مردم به کلی دست از عادت دیرین خود برنداشته بوده اند، ولی چنانکه از قراین تاریخی برمی آید، پس از تحریم قطعی خمر، مردم یک باره هوس باده کشی را از سر بیرون رانده، و بی تامل هر چه خم شراب و صراحی می بود، در کوچه ها و معابر و سر راه ها شکسته و موجودی محتویات آنها را به زمین ریختند و هرگز اجرای حد برای کسی که در زمان پیغمبر اکرم (ص)، (مابین تحریم و تعیین حد و رحلت رسول)، شراب خورده باشد، نقل نشده است، با اینکه اجرای حد برای قتل و زنا و امثال آن از منهیات، زیاد نقل شده است.
در مسیر تاریخی، سیزده، چهارده قرن که از طلوع و دعوت اسلامی می گذرد، در میان جامعه اسلامی می توان گفت: صدها میلیون مسلمان آمده و رفته اند که در عمر خود قطره ای از این سم مهلک نچشیده باشند. و در ممالک اسلامی که صدها میلیون مسلمان زندگی می نمایند، به جز شهرهای بزرگ که از مدنیت! امروزی بی بهره نبوده و این سم نیز به همراه مدنیت! در آنها شیوع پیدا کرده، می توان قطع داشت که میلیون ها مسلمان در عمر خود رنگ شراب ندیده باشند.
Sources :
محمدحسین طباطبایی- معنویت تشیع- صفحه 171-169