کتاب فلسفه اسلامی و اصول دیالکتیک
این کتاب یکی از آثار و تألیفات استاد جعفر سبحانی تبریزی است. در این کتاب مؤلف به مقایسه میان اصول دیالکتیک و آرای فلاسفه اسلامی در مورد چهار اصل انجام گرفته و به صورت سی فصل به ارباب فضل و کمال به ویژه پژوهشگران فلسفه تقدیم کرده اند. روش نگارش به صورت تطبیقی است تا برتری یکی از دو مکتب بر دیگری روشن گردد. مقدمه کتاب توسط مؤلف محترم در سال 1358 نوشته شده است. موضوع این کتاب فلسفه تطبیقی است.
زندگینامه (آیه الله جعفر سبحانی تبریزی)
حضرت آیت الله جعفر سبحانی تبریزی در 28 شوال المکرم 1347 هـ.ق (20 فروردین 1308 ش) در تبریز در خانواده علم و تقوا و فضیلت دیده به جهان گشود. آیت الله حاج شیخ جعفر سبحانی پس از فراغت از تحصیلات ابتدایی در مکتبخانه مرحوم میرزا محمود فاضل به فراگیری متون ادب پارسی پرداخت و کتابهای گلستان و بوستان و تاریخ معجم و نصاب الصبیان و ابواب الجنان و... را فرا گرفت. در 14 سالگی رهسپار مدرسه علمیه طالبیه تبریز گردید. از اساتید ایشان می توان به آیت الله روح الله خمینی و حاج شیخ حسن نحوی و میرزا محمدعلی مدرس خیابانی صاحب ریحانة الادب و استاد علامه طباطبایی و... اشاره کرد. ایشان یکی از مدرسان دارالتبلیغ اسلامی قم به شمار می روند که در زمینه تاریخ ملل و کلام اسلامی تحقیق می کنند و همچنین وی مؤسس مرکز مطالعات کلام اسلامی (مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام صادق (ع)) در قم (1359) است و یکی از اساتید برجسته حوزه علمیه قم است که در علم کلام سرآمد حوزه است. ایشان پس از درگذشت آیت الله شیخ جواد تبریزی و با استظهار به درخواست گروهی از مردم آذربایجان به صحنه مرجعیت وارد شد. از دیگر فعالیت های علمی و فرهنگی ایشان می توان به: تأسیس و نگارش دانشنامه کلام اسلامی، تأسیس مجله و مرکز تخصصی کلام اسلامی، تألیف کتب درسی دانشگاهی و حوزوی و عضویت در هیأت امنای دایرة المعارف اسلامی و.... اشاره کرد و از جمله آثار ایشان، الکتب الکلامیه و معجم المتکلمین، موسوعه طبقات الفقها، معجم التراث و الموسوعه الرجالیه، فروغ ابدیت، سیمای فرزانگان، آئین وهابیت و...
ساختاربندی کتاب:
این کتاب شامل 30 فصل به شرح زیر است:
فصل اول: مسائل فلسفی را از مسائل علمی بازشناسیم
فصل دوم: محدودیتهای سه گانه علوم
فصل سوم: ویژگی های مکاتب مادی
فصل چهارم: کاربردهای سه گانه متافیزیک، دیالکتیک، ایده آلیسم
فصل پنجم: مارکسیسم در سه بعد فلسفی، تاریخی، اقتصادی
فصل ششم: اصل نخست از دیالکتیک
فصل هفتم: نمونه های از وحدت تضاد در فلسفه دیالکتیک
فصل هشتم: تفاوت آری، تبعیض نه
فصل نهم: اصل امتناع تناقض در فلسفه اسلامی
فصل دهم: وحدت تضاد یا دیالکتیک در فلسفه هگل
فصل یازدهم: تناقض در دستگاه اندیشه
فصل دوازدهم: تحقق تناقض در طبیعت
فصل سیزدهم: نارساییهای فلسفی مثلث هگل
فصل چهاردهم: تکاپوی فرد و جامعه و مثلث هگل
فصل پانزدهم: تفاوت دیالکتیک مارکس با هگل
فصل شانزدهم: وحدت بر اعتراف تضاد در فلسفه مارکس
فصل هفدهم: مارکسیم و اشکالات وحدت تضاد
فصل هجدهم: آیا تضاد در طبیعت نقش آفرینشگری دارد؟
فصل نوزدهم: حرکت، اصل دوم دیالکتیک
فصل بیستم: آیا حرکت یک اصل فراگیر است؟
فصل بیست و یکم: آیا در جهان چیزی قطعی، ملی، مطلق داریم؟
فصل بیست و دوم: با حرکتهای مکانیکی و دینامیکی آشنا شویم
فصل بیست و سوم: حرکت در فلسفه اسلامی
فصل بیست و چهارم: گذشته و آینده از هم جدا نیست
فصل بیست و پنجم: آیا هر حرکتی مایه تکامل است؟
فصل بیست و ششم: حرکت در مقوله های عرض و جوهر
فصل بیست و هفتم: دلایل حرکت در جوهر
فصل بیست و هشتم: اصل سوم دیالکتیک
فصل بیست و نهم: نتایج اصل همبستگی
فصل سی ام: اصل چهار دیالکتیک (اصل جهش و انقلاب)
این کتاب در سال 1378 توسط مؤسسه امام صادق (ع) در قم منتشر شده است.
Sources :
جعفر سبحانی- فلسفه اسلامی و اصول دیالکتیک