تاکید احادیث و روایات بر اطاعت نکردن از حاکم ستمگر
در روایاتی مختلفی آمده است که اطاعت و پیروی از حاکم به طور مطلق، و خضوع در مقابل هر صاحب قدرت و نفوذی خواه عادل باشد و خواه ظالم، لایق باشد با نالایق، واجب است. اینکه برخی از آنها را در اینجا می آوریم:
1- از پیامبر گرامی صلی الله علیه وآله وسلم نقل شده که فرمود: حکام را فحش ندهید، زیرا اگر آنان نیکی کردند، خودشان اجر می برند، و وظیفه شما هم تشکر و قدردانی است و اگر بد کردند گناه آنان به گردن خود آنهاست، وظیفه شما صبر کردن است، آنان عذاب الهی هستند که خداوند به وسیله آنها هرکسی را که بخواهد عذاب می کند پس شما هم از عذاب الهی با بی پروائی استقبال نکنید، بلکه با فرومایگی و گریه و زاری از آن استقبال نمائید.
2- باز از پیامبر گرامی صلی الله علیه وآله وسلم نقل شده که فرمود: «در آینده نزدیک گروهی سوارکار که مورد غضب می باشند بر شما وارد می شوند، اگر از شما چیزی مطالبه کنند، آن را بدهید، و هرگز بر آنها فحش ندهید و آنها را دعا کنید.»
3- شخصی به نام (سلمه) به پیامبر خدا گفت: چه می فرمائی درباره صاحبان امری که بر ما مسلط شوند و حق خود را از ما مطالبه کنند و ما را از خق خود منع نمایند؟ پیامبر از آن شخص اعزاض کرد و پاسخ نداد، دوباره آن شخص سئوال خود را تکرار، باز پیامبر پاسخ نگفت و برای بار سوم سوال کرد و پیامبر پس از اصرار فرمود: «سخنان آنان را بشنوید و از آنان اطاعت نمائید زیرا هرکس مسئول اعمال خود می باشد.»
4- ابن مسعود از پیامبر گرامی نقل می کند که فرمود: بعد از من در آینده حوادث و اموری برای شما پیش می آید که شما آنها را مکروه و ناورا دارید. گفتند: ای رسول خدا اگر کسی از ما چنین روزی را درک کرد، چه کند؟ فرمود: «حقوقی را که حکام بر گردن شما دارند، باید اداء کنید و حقوقی که به نفع شماست از خداوند درخواست نمایند.»
5- شخصی به نام «عوف» از پیامبر نقل می کند که فرمود: «بدترین پیشوایان شما کسانی هستند که شما انها را مبغوض می دارید و آنها هم شما مغبوض می دارند، شما آنها را لعن می کنید آنها هم شما را.» گفتیم: ای رسول خدا آیا در این صورت ما با آنها مخالفت بکنیم؟ پیامبر دوباره فرمودند: «نه، مادامی که در میان شما نماز بپا می دارند، سپس افزود اگر ببینید که فرمانروائی مرتکب گناه می شود، باید او را به خاطر ارتکاب گناه دوست ندارید، ولی هرگز دست از پیروی او برندارید.»
6- نظیر این حدیث روایتی است که «ام سلمه» از پیامبر اکرم نقل کرده است، در آن روایت پیامبر به مسلمانان اجازه نداده است با حکامی که اهل گناه و فحشاء هستند، ولی نماز می خوانند مخالفت کنند. این روایات، دستور می دهد که مسلمانان در مقابل حاکم ستمگر نماز گزار، باید سکوت کنند، و به کارهای آنها که مخالفت دین و خلاف عدا لت است، اعتراض نکنند تو گوئی برگزاری نماز سبب می شود که هر نوع کاری بر او جایز گردد هر چند مخالف کتاب و خدا و سنت پیامبر باشد!
7- از ابن عباس نقل شده که پیامبر گرامی فرمود: «اگر کسی از امیر و حاکم خود کار خلافی مشاهده کند، باید صبر کند زیرا اگر کسی از طاعت حاکم به اندازه یک وجب دور بشود و بمیرد، مانند این است که در عصر جاهلیت مرده است.
بی پایگی این روایات
این روایات و این دعوت ها، مخالف قرآن و مخالف آیاتی است که درباره نهی از منکر و پرخاشگری بر ظالم و عدم تمایل به سوی او وارد شده است مانند: (سوره هود/ آیه113):
«به ستمگر تکیه نکید که معذب می شوید». کسی که اطلاعات مختصری از کتاب و سنت داشته باشد، می داند که ستیز با کفر و فسق و ظلم لازم و ضروری است. گذشته از این در این مورد روایاتی است که در نقد مضمون این روایات وارد شده است، مانند:
1- رسول خدا به «کعب بن عجره» فرمود: «به خدا پناه می برم از امارت سفیهان.» کعب گفت: امارت سفیهان کدام است؟ فرمود: «فرمانروایی که به هدایت من هدایت نیافته و به سنت من عمل نمی کنند، کسی که دروغ آنان را تصدیق کند و آنان را بر ستمگری اعانت نماید، چنین کسی از من نیست و من هم از آنان نیستم.
2- پیامبر گرامی صلی الله علیه وآله وسلم می فرماید: «آگاه باشید، هرکس تازیانه ای را در پیش روی حاکم آویزان کند و در خدمت ایشان باشد، خداوند روز قیامت، این تازیانه را به صورت اژدهایی در می آورد که طول آن هفتاد زراع است، و در آتش جهنم بر او مسلط می گرداند، راستی چه بدجایگاهی است؟!»
3- باز آن حضرت فرمود: «وقتی که رستاخیر برپا می شود منادی ندا سر می دهد کجا هستند یاوران ستمگران و کسی که دوات آنها را نرم ساخت، کسی که سرکیسه آنها را بست، یا سر قلم آنان را تراشید، آنان را به حکام ستمگر محشور کنید.»
4- باز فرمود: «کسی که برای انجام حاجتی برای سلطان جائر خضوع کند، در آتش جهنم رفیق او خواهد بود..»
5- فرمود: « هیچ بنده ای به سلطان جائر نزدیک نگشت، مگر اینکه از خداوند دور شد.»
6-امام صادق علیه السلام می فرماید: «هرکس که بقاء و پایداری ظالمان را دوست بدارد، او در حقیقت دوست می دارد که به خدا معصیت بشود.»
7- باز آن حضرت فرمود: «هرکس اسم خود را در دفتر جباران و ستمگران بنویسد.... خداوند او را روز قیامت حیران و سرگردان محشور می گرداند.»
8- باز فرمود: «هرکس به ظالمی کمک کند در حالی که می داند او ظالم است او از اسلام خارج شده است.»
اینها و دهها روایات و احادیث دیگری از پیامبر اکرم و ائمه اطهار (ع) در کتب حدیث وارد شده است که از سکوت در مقابل حاکم جائر نهی می کند و از تسلیم و سازش با او بر حذر می دارد، و احادیث گذشته که دستور به سازش می دهد، از مجعولات گروهی از محدثان درباری است که برای تحکیم قدرت فرزندان امیه و عباس جعل و نسبت آنها به پیامبر داده شده است و این احادیث هرگز نمی تواند مورد اعتماد قرار بگیرد.
Sources :
آیت الله جعفر سبحانی- مبانی حکومت اسلامی- از صفحه 324 تا 328