کتاب مصباح المقلدین در مسائل و فروعات فقیه عامة البلوی

کتاب مصباح المقلدین از جمله آثار آیت الله محمدرضا محقق تهرانی می باشد. این کتاب رساله ای است که برخی از احکام فقهی در آن آمده و حکم آن به وسیله مؤلف محترم نگاشته شده است.
در این کتاب که با توجه به تاریخ تالیف آن قبل از کتاب سراج المقلدین چاپ شده حجم آن هم نسبت به آن کتاب بیشتر است. البته بایستی خاطر نشان کرد این رساله نیز یک رساله کامل فقهی نمی باشد و همه مسائل و احکام در آن گنجانده نشده است ولی احکام ذکر شده به همراه بیان قسمتی از جزئیات می باشد. مسائل مندرج در این رساله بیشتر در رابطه با مطهرات و احکام نماز و وضو و میت است و به مسائلی چون ارث، وصیت و... که در کتاب سراج المقلدین اندکی از احکام آن توضیح داده شده هیچ اشاره ای نشده است.

معرفی اجمالی نویسنده
حاج شیخ محمدرضا محقق تهرانی (فرزند مرحوم آقا حسین کرمانی و پدر بزرگوار شهید علی محقق) یکی از دانشمندان بنام و از مجتهدین معاصر تهران بوده است. ایشان در سال 1281 شمسی در تهران متولد شده مقدمات و ادبیات را در قم خوانده و پس از آن به مشهد مشرف شده و دروس نهایی را از آیت الله حاج شیخ هاشم قزوینی و آیت الله حاج شیخ کاظم دامغانی و حاج شیخ حسن پائین خیابانی استفاده و تکمیل نموده و در دروس خارج آقا محمد آقازاده کفائی و آیت الله العظمی حاج آقا حسین قمی شرکت نموده و دروس معارف را از مرحوم آیت الله میرزا محمدمهدی غروی اصفهانی استفاده کرده و پس از جریان مسجد گوهرشاد در سال 1314 شمسی و تبعید آیات عظام خراسان و تعطیلی حوزه علمیه مشهد ناچار به تهران برگشته و از محضر مرحوم آیت الله آقا میرزا محمدعلی شاه آبادی بهره مند شده و سپس به قم آمده و از محضر آیات ثلاثه قم آیت الله حجت و آیت الله خوانساری و آیت الله صدر استفاده نموده و به تهران آمده و مدتی اقامت و پس از ورود آیت الله العظمی بروجردی باز به قم برگشته و مدت نه سال تمام به اتفاق باجناقش مرحوم آیت الله حاج شیخ محمد جواد خندق آبادی (سعیدمحمدی) به درس خارج معظم له شرکت و استفاده نموده سپس به مشهد عزیمت و به مدت دو سال توقف و به تدریس پرداخته و پس از آن به تهران بازگشته و در مدرسه مروی به تدریس فقه و اصول مشغول شده تا در سال 1358 شمسی که به علتی دروس را تعطیل و به تألیف موسوعه (کتاب هفتاد جلدی) حقایق الفقه در شرح شرایع الاسلام پرداخته و تا کنون حدود پنجاه جلد از آن چاپ و حدود بیست جلد دیگر در دست تألیف و طبع بوده است.
ایشان در مسجد خندق آباد واقع در خیابان مولوی اقامه جماعت می نمودند. وی خیلی نگران این بوده است که مبادا عمرش برای ادامه تألیفات کفاف ندهد لذا ایشان برای صرفه جویی در وقت حتی در بین نمازهای جماعتی که در مسجد برپا می نمودند مشغول تألیف کتاب می شدند. حدود 20 جلد باقی مانده هنوز چاپ نشده است. وی در سال 1373 در روز عید فطر پس از جمع آوری و رسیدگی به امور فطریه های نمازگزاران نزدیک ظهر به لقای حق شتافت. مقبره ایشان در صحن مطهر حضرت معصومه روبروی مقبره آیت الله حاج شیخ محمد جواد خندق آبادی و آیت الله شیخ فضل الله نوری می باشد.

ساختاربندی کتاب:
برخی از عناوین این کتاب به شرح ذیل می باشد:
در اجتهاد و تقلید- در طهارت- در بیان آبها- در بیان احکام تخلی- در نجاسات- در مطهرات- در استعمال ظرف طلا و نقره- در نواقص وضو- در بیان افعال وضو- در غسل جنابت- در چیزهائیکه بر جنب حرام است- در کیفیت غسل- در تیمم- در کیفیت تیمم- در غسل مس میت- در احکام اموات- در کیفیت غسل- در کفن- در خون حیض- در احکام حیض- در احکام استحاضه- در نفاس- در غسل جمعه- در نماز و احکام نماز- نوافل و نماز غفیله- در وقت نماز مغرب و عشا- در ترتیب- در عدول از لاحق به سابق- نماز مستحبی در وقت واجبی- در قبله و احکام قبله- در احکام مکان- در پوشاندن عورت- در لباس- در اذان و اقامه- در واجبات نماز- در تکبیرةالاحرام- در قرائت حمد و سوره- در رکوع- در سجود- در احکام سجده – در مقارنات نماز- در مبطلات نماز- در شکیات- در نماز احتیاط- در سلام بیجا- در نماز قضا- در نماز آیات- شرایط نماز جماعت- در نماز مسافر.