کتاب رساله احکام برای جوانان و نوجوانان

کتاب رساله احکام جوانان و نوجوانان از جمله آثار آیت الله العظمی سید علی حسینی سیستانی می باشد. این کتاب که رساله ای است مربوط به جوانان و نوجوانان، مسائل و احکام مربوط به آنها را توضیح داده و سعی در روشن کردن هر چه بیشتر نوجوانان و جوانان کرده تا بتوانند با مطالعه این کتاب به احکام و مسائل فقهی خود که با آن در این سنین سر و کار دارند آشنا شده و به آن عمل کنند. البته باید گفت این کتاب همان احکام و موضوعات توضیح المسائل ایشان است اما به صورت خاص فقط احکامی که مربوط به نوجوانان و جوانان می شود آورده شده. در این رساله به این مطلب اشاره شده است که هر کاری که انسان انجام می دهد در اسلام دارای حکم خاصی است و احکامی که تکلیف ما را نسبت به کارها مشخص می کند بر پنج قسم است: واجب، حرام، مستحب، مکروه و مباح؛ که احکام بر پایه این پنج قسم آمده است. البته در خود کتاب هم خاطر نشان شده است که آنچه در این کتاب آمده تمام مسائل احکام نیست بلکه بسیاری از قسمتهای احکام که در درجه اول نیاز نوجوانان و جوانان نبوده در این رساله آورده نشده که در صورت نیاز می توانند به رساله توضیح المسائل مراجعه کنند.

معرفی اجمالی نویسنده
سید علی سیستانی در روز 9 ربیع الاول سال 1349 هـ. ق در شهر مقدس مشهد متولد گردید. خاندان ایشان که از سادات حسینی می باشند در عهد صفوی در اصفهان می زیستند که از طرف سلطان حسین صفوی جد اعلی ایشان سید محمد را به منصب شیخ الاسلامی در سیستان منصوب نمود و ایشان به آنجا منتقل شده و با خانواده شان در آنجا سکنی گزیدند. در سال 1360 هـ. ق به امر پدر بزرگوارشان شروع به آموختن مقدمات علوم حوزوی نمود که از محضر اساتیدی چون: مرحوم ادیب نیشابوری و مرحوم سید احمد یزدی و شیخ هاشم قزوینی و مرحوم آیسی و مرحوم شیخ مجتبی قزوینی و علامه محقق میرزا مهدی اصفهانی و میرزا مهدی آشتیانی بهره فراوان برد. ایشان پس از فراگیری علوم ابتدائی، مقدمات و سطح، نزد برخی از اساتید و مدرسان به فراگیری علوم عقلیه و معارف الهیه پرداخت.
سپس در سال 1368 هـ. ق به شهر مقدس قم مهاجرت نموده و از محضر مرجع بزرگ آیت الله بروجردی در فقه و اصول بهره ی فراوان برد و از دانش و معرفت فقهی او به ویژه در علم رجال و حدیث استفاده ی بسیاری نمود. وی همچنین در دروس فقیه و عالم فاضل سید حجت کوه کمره ای و تعدادی از علمای معروف آن دوره شرکت جست. در سال 1371 هـ. ق معظم له از قم به نجف اشرف مهاجرت نمود که در محضر اساتید بزرگی همچون آیت الله خوئی و شیخ حسین حلی در فقه و اصول به مدت طولانی حاضر گردید و همچنین در این مدت هم در دروس بزرگانی همچون آیت الله حکیم و آیت الله شاهرودی حاضر گردید.
بـعضی از اساتید حوزه علمیه نجف اشرف نقل کردند، که عده ای از فضلا و علما از آیت الله خوئی، بـعـد از فوت آیت الله سید نصرالله مستنبط، خواستند که شرایطی را برای انتخاب جانشینی که دارای صلاحیت مرجعیت در حوزه علمیه نجف اشرف باشد، فراهم کند. وی آیـت الله سـیـستانی را، برای علمشان و پاکی مسلکشان و نیز خط مشی استوارشان انتخاب کردند. ابـتـدا، نماز را در محراب آیت الله خوئی برپا کردند، سپس شروع به بحث و نگاشتن تعلیقات بر رساله آیت الله خوئی و مسلک ایشان پرداختند. بـعـد از رحـلـت آیـت الله خـوئی، حـضـرت آیـت الله سیستانی یکی از تشییع کنندگان جنازه آن مرحوم بودند، و نماز میت را بر او گذاردند. پـس از آن، زمـام مرجعیت حوزه علمیه را به دست گرفتند، و شروع به فرستادن اجازات، تقسیم و پخش حقوق، و تدریس از روی منبر آیت الله خوئی در مسجد (خضرا) نمودند و به این صورت، آیت الله سیستانی شهرت زیادی در عراق، کشورهای خلیج فارس، هند، آفریقا و... مخصوصا در میان قشر جوانان پیدا کردند. حضرت آیت الله سیستانی یکی از علمای سرشناس و برجسته اند که مشهور به اعلمیت هـسـتـنـد، و جـمـع کثیری از اهل علم و اساتید حوزه علمیه قم و نجف اشرف بر اعلمیت ایشان گواهی می دهند.

ساختار بندی کتاب:
این کتاب شامل موضوعات زیر می باشد:
اجتهاد و تقلید- فرق بین احتیاط واجب و احتیاط مستحب- طهارت- مطهرات- وضو- غسل- تیمم- نماز- مبطلات نماز- شکیات نماز- نماز مسافر- نماز قضا- نماز جماعت- نماز جمعه- نماز آیات- نمازهای مستحبی- روزه- خمس- زکات- احکام خرید و فروش- قرض- امانتداری- عاریه- غصب- خوردن و آشامیدن- احکام سر بریدن حیوان- نگاه کردن، ازدواج- احکام سلام کردن- احکام قرآن- قسم خوردن.