حرمت کعبه از نظر قریش

گفته اند یک روز دیگر هم در تاریخ اسلام روز خیلی مهمی است و آن، روز فتح مکه است که آیه نازل شد: «انا فتحنا لک فتحا مبینا* لیغفر لک الله ما تقدم من ذنبک و ما تأخر»؛ «حقا ما تو را پیروزی بخشیدیم، پیروزی درخشان! تا خدا گناه گذشته و اخیرت را برطرف سازد.» (فتح/1-2) مکه در جزیرة العرب از نظر روحی وضع و موقعیت عجیبی داشت. بعد از عام الفیل و داستان اصحاب فیل که حمله کردند به مکه و به آن وضع عجیب شکست خوردند، تمام مردم جزیرة العرب یک اعتقاد عظیمی به کعبه به عنوان معبد بزرگ پیدا کرده بودند.
غرور قریش هم از همان جا بود. قریش این قضیه را به حساب خودشان گذاشتند و گفتند بله این کعبه است که چنین احترامی دارد که لشکری با آن قدرت می آید و آنچنان دچار بلای آسمانی می شود که کسی از ایشان باقی نمی ماند. ببینید ما چقدر مهم هستیم! از آن پس قریش عجیب غرور پیدا کردند و در مردم جزیرة العرب نیز یک نوع اطاعت و فرمانبرداری از ایشان پدید آمده بود. بازار مکه رواج بسیار یافت. آنها هر تحکمی که دلشان می خواست، به مردم می کردند. مردم هم روی همین جنبه روانی و اعتقادی که به کعبه پیدا کرده بودند، اطاعت می کردند.
از آن هنگام مردم اعتقاد پیدا کردند که محال است کسی بر کعبه قدرت پیدا کند و مسلط شود. پیغمبر اکرم (ص) مکه را فتح کرد بدون خونریزی، بدون هیچ ناراحتی و بدون اینکه کوچک ترین آسیبی به کسی برسد. شاید پیغمبر اکرم (ص) که این همه عنایت داشت به اینکه مکه را بدون خونریزی فتح کند، غیر از مسئله حرمت کعبه که می خواست محفوظ بماند، این مسئله را نیز در نظر داشت. اگر در جای دیگری می جنگیدند، چنانچه صد مسلمان هم کشته می شدند، کسی به حساب چیزی نمی گذاشت، ولی اگر در فتح مکه به مسلمان ها آسیبی می رسید، می گفتند ببینید! همان کاری که بر سر اصحاب فیل آمد، بر سر اصحاب محمد آمد. پیغمبر اکرم مکه را آنچنان فتح کرد که خون هم از دماغ کسی نیامد، نه از مسلمین و نه از کفار. فقط خالدبن ولید روی کینه های خودش، در گوشه ای از مکه که عده ای مقاومت می کردند، دو سه نفر از آنها را کشت.
بعد که این خبر به پیغمبر اکرم (ص) رسید عجیب آنها را تهدید کرد که چرا چنین کاری کردید؟! و تبری جست: خدایا من از تو تبری می جویم از کاری که این مرد کرد و من هرگز به این کار راضی نبودم. این بود که فتح مکه از نظر روانی اثر فوق العاده ای در مردم جزیرة العرب گذاشت. گفتند معلوم می شود که وضع دیگری است. محمد (ص) آمد مکه را تصرف کرد و هیچ آسیبی هم به او نرسید.
بعد از این بود که دیگر مردم جزیرة العرب تسلیم می شدند، هی آمدند و اسلام اختیار کردند. آیه قرآن کریم می فرماید: «لا یستوی منکم من انفق من قبل الفتح و قاتل اولئک اعظم درجة من الذین انفقوا من بعد و قاتلوا»؛ «کسانی از شما که پیش از فتح انفاق و جهاد کرده اند (با دیگران) یکسان نیستند. آنها از حیث درجه بزرگتر از کسانی اند که بعدا به انفاق و جهاد پرداختند.» (حدید/ 10) در نزد خدا مردمی که قبل از فتح مکه برای اسلام فداکاری جانی یا مالی کردند، با آنها که بعد از فتح مکه چنین کردند برابر نیستند. چون قبل از فتح مکه هنوز مسلمین در اقلیت بودند و این اعمال آنها روی ایمان کامل بود ولی بعد از فتح مکه مردم خود به خود می آمدند و اسلام اختیار می کردند. ایمان بعد از فتح مکه ارزش ایمان قبل از فتح مکه را نداشت.