جستجو

معیار شناخت دین حق از نظر امام علی علیه السلام

اصبغ‌ بن‌ نباته‌ میگوید: حارث‌ همدانی‌ با جماعتی‌ از شیعیان‌ که‌ من‌ نیز در بین‌ آنها بودم‌ بر حضرت‌ امام علی (ع) وارد شدند، و حارث‌ در راه‌ رفتن‌ با تانی‌ و سنگینی‌ پیش‌ میرفت‌، و چون‌ مریض‌ بود عصای‌ سرکجی‌ که‌ در دست‌ داشت‌ به‌ زمین‌ می‌کوفت‌. حارث‌ در نزد أمیرالمؤمنین‌ شخصیتی‌ بود و مقام‌ و منزلتی‌ داشت‌، و چون‌ أمیرالمؤمنین‌ او را بدین‌ حال‌ دید فرمود: ای‌ حارث‌! حالت‌ چطور است‌؟ عرض‌ کرد: یا أمیرالمؤمنین‌ روزگار بر من‌ غلبه‌ کرده‌ و سلامتی‌ را از من‌ ربوده‌ است‌ و علاوه‌ بر این‌، نزاعی‌ که‌ اصحاب‌ تو در خانه تو با یکدیگر دارند، حرارت‌ و حقد را در درون‌ من‌ افروخته‌ است‌ و مرا فزون‌ از حد، بی‌ تاب‌ و تحمل‌ کرده‌ است‌. حضرت‌ فرمودند: ای‌ حارث‌! نزاع‌ و مخاصمه اصحاب‌ من‌ در چه‌ مسأله‌ ای‌ است‌؟ عرض‌ کرد: درباره تو و درباره آن‌ سه‌ نفری‌ که‌ قبل‌ از تو بوده‌ اند (و مراد ابوبکر و عمر و عثمان‌ است‌). بعضی‌ از آنها بسیار زیاده‌ روی‌ می‌کنند و درباره تو غلو می‌ نمایند؛ و برخی‌ راه‌ میانه‌ در پیش‌ گرفته‌ لیکن‌ با آنها به‌ بغض‌ و عداوت‌ می‌ نگرند؛ و بعضی‌ در حال‌ حیرت‌ و تردید باقی‌ مانده‌ و به‌ شک و ریب‌ درافتاده‌ اند، و نمی‌ دانند که‌ درباره تو قدم‌ به‌ جلو گذارده‌ و صراحتاً از تو طرفداری‌ نموده‌ و مانند سائرین‌ بغض‌ دیگران‌ را در دل‌ گیرند، یا آنکه‌ باید پا به‌ عقب‌ گذارده‌ و توقف‌ کنند و کار دیگران‌ را بر صحت‌ حمل‌ نمایند.
حضرت‌ فرمودند: بس‌ است‌ ای‌ برادر من‌، ای‌ حارث‌ همدانی‌! بدان‌ که‌ بهترین‌ شیعیان‌ من‌ که‌ مورد نظر و انتخاب‌ منند، آن‌ دسته‌ و فرقه‌ ای‌ هستند که‌ راه‌ اعتدال‌ و میانه‌ را اتخاذ نموده‌اند؛ و آنان‌ که‌ راه‌ غلو پیموده‌ و به‌ افراط‌ و زیاده‌ روی‌ پیوسته‌ اند، باید در مذهب‌ و مرام‌ به‌ آنها بازگشت‌ نموده‌ و رویه آنان‌ را اتخاذ کنند؛ و آن‌ دسته عقب‌ افتاده‌ که‌ دچار حیرت‌ و تردید شده‌ اند نیز باید خود را به‌ آنها رسانیده‌ و به‌ آئین‌ و مرام‌ آنها بپیوندند. حارث‌ عرض‌ کرد: چه‌ بسیار مقتضی‌ است‌ که‌ آرزوی‌ ما را برآوردی‌، و با گفتار خود حق مطلب‌ را آشکارا بیان‌ کنی‌، و این‌ کدورت‌ که‌ بر دلهای‌ ما نشسته‌ با سخنان‌ حق خود بزدائی‌ و ما را در این‌ امر بر جاده حقیقت‌ و واقع‌ رهبری‌ کنی‌ و بر امر خود صاحب‌ بصیرت‌ گردانی‌! فدایت‌ شود پدرم‌ و مادرم‌، ای‌ أمیرالمؤمنین‌! حضرت‌ فرمود: دیگر بس‌ است‌، سخن‌ مگو؛ تو مردی‌ هستی‌ که‌ حق بر تو مشتبه‌ شده‌ (و کارهای‌ چشمگیر افرادی‌ که‌ قبل‌ از من‌ آمده‌ اند و گرمی‌ بازار آنان‌، تو را دچار اضطراب‌ و نوسان‌ نموده‌ است‌.) دین‌ خدا، به‌ شخصیت‌ و موقعیت‌ افراد باتعین‌ و تشخص‌ شناخته‌ نمی‌شود، بلکه‌ فقط‌ به‌ علامت‌ و نشانه حق شناخته‌ میگردد؛ تو باید اول‌ حق را بشناسی‌ و سپس‌ با آن‌ میزان‌، معیار وجودی‌ افراد و خیر و شر آنها را بسنجی‌، و افرادیکه‌ به‌ حق متحققند را بشناسی‌.

منابع

  • سید محمد حسینی تهرانی- معادشناسی 2- صفحه 135-133

کلید واژه ها

شناخت اعتدال دین امام علی (ع) تاریخ اسلام حق جامعه اسلامی

مطالب مرتبط

پیک آیات برائت نظر امام علی علیه السلام درباره پیروزی معاویه در عمل خصوصیات حق از نظر امام علی علیه السلام حقوق مردم بر یکدیگر از نظر امام علی علیه السلام حقوق متقابل مردم و حکومت از نظر امام علی علیه السلام روش سیاسی امام علی علیه السلام تحریف سخن پیامبر درباره شهادت عمار توسط معاویه

اطلاعات بیشتر

نگاه ابزاری به دین از نظر امام علی و امام حسین

ابزار ها