روایت وارده از رسول اکرم در عذاب قبر کافر

جابر میگوید: حضرت ابوجعفر امام باقر (ع) گفتند که پیامبر اکرم (ص) گفته اند: عادت من چنین بود که من به شتران و گوسفندان نظاره میکردم در وقتی که آنها را می چرانیدم ـ و هیچ پیامبری از طرف خدا مبعوث نشده است مگر آنکه گوسفند چرانی نموده است ـ و من در زمان قبل از نبوت که به آنها نظاره مینمودم و آنها در جایگاه خود مستقر و متمکن بودند و هیچ چیز در اطراف آنها نبود که آنها را تهییج کند و آنها را بترساند، ناگهان میدیدم که آنها یکباره از جای خود حرکت کرده و به هوا جستن می کنند. با خود می گفتم این چه داستانی است؟ و بسیار در شگفت می ماندم. تا آنکه جبرئیل (ع) برای من چنین گفت: چون کافر بمیرد چنان ضربه ای بر او زنند که تمام مخلوقاتی که خدا آفریده است از آن ضربه به دهشت درآیند، مگر دو طائفه جن و انس.
آنگاه با خود گفتم: این وحشت و هراس شتران و گوسفندان در اثر همان ضربه ایست که به کافر خورده است، پس پناه میبریم به خداوند از عذاب قبر. در بعضی اوقات می بینید سگ ها یکمرتبه به صدا در می آیند، مرغان غوغا می کنند، خروس ها فغان می کنند، اسب ها شیهه می کشند؛ چون ارتباط آنان با عالم صورت و مثال زیاد است. با صورت واقعی انسان که مقام تجلی نفس و روح باشد ارتباط ندارند، ولی ارتباط آنان با انسان در عالم خیال است. فرشتگان میگویند: خدا ترا در دنیا آورد، ماه و خورشید و شب و روز را مسخر تو گردانید و آنچه روی زمین است برای تو آفرید؛ یک عمر گذراندی با خود چه آورده ای؟ با فطرت الهی وارد دنیا شدی، چرا کور خارج شدی؟ این زندگی دشوار فعلی تو نتیجه کدام غفلت است؟ «و من أعرض عن ذکری فإن له و معیشة ضنکا و نحشره و یوم القیـامة أعمی؛ و هر که از یاد من روی بگرداند بی تردید زندگی سختی خواهد داشت و روز رستاخیز نابینا محشورش می کنیم» (طه/124). در بعضی از روایات وارد شده است که مراد از معیشت ضنک عذاب عالم برزخ است.
مجلسی رضوان الله علیه در ذیل خبر مروی از حضرت سجاد (ع) که درباره عذاب قبر بیان فرموده اند و از جمله عذاب ها معیشت ضنک را شمرده اند، گوید: ‎ و این خبر دلالت دارد بر آنکه مراد از معیشت ضنک در آیه مبارکه، همان عذاب قبر است و مؤید این معنی آنست که قیامت را بعد از آن در آیه ذکر کرده است و بسیاری از مفسرین این چنین تفسیر نموده اند؛ و نمی توان گفت که مراد از معیشت ضنک بدی حال است در دنیا، چون می بینیم بسیاری از کافران در دنیا معیشت راحت و طیب و گوارا دارند؛ و بسیاری از مؤمنان به خلاف آنانند (بحارالانوار، ج6 از طبع حیدری ص215).
در "امالی " شیخ طوسی نامه ای را که امام علی (ع) به اهل مصر می نویسند و با محمدبن ابی بکر ارسال میدارند ذکر میکند. این نامه بسیار مفصل و حاوی مطالب آموزنده و بیدارکننده ای است. در آن نامه مفصلا از مرگ و عواقب آن سخن به میان آمده تا آنکه حضرت می نویسند: «و إن المعیشة الضنک التی حذر الله منها عدوه، عذاب القبر؛ آن زندگانی سخت، که خداوند دشمنش را نسبت به آن هشدار داده است عذاب قبر است» (امالی شیخ، طبع نجف ج1 ص27).