معنای شهادت دست و زبان در قیامت

دست انسان تکلم می کند در روز قیامت و شهادت میدهد بر اعمالی که انجام داده است؛ یعنی دست می آید جلوی خود انسان و مشغول همان عملی میشود که در دنیا انجام داده است، هر چه بوده است؛ به قنوت بر داشته، به دعا بلند کرده، به فقیر اطعام کرده، دزدی کرده، خیانت کرده، قمار نموده، هر کاری که به جا آورده است، دست در برابر دیدگان خود انسان آن کارها را انجام می دهد؛ آن هم نه جدای از انسان، بلکه خود انسان با دسته ایش مشغول انجام این کارهاست؛ این میشود سخن گفتن دست و بنابراین در توان چه کسی است که در این صورت اعمال مَشاهد خود را منکر شود؟ «وَ تَشْهَدُ أَرْجُلُهُم بِمَا کَانُوا یَکْسِبُونَ» (یس/ 65) و پاها هم به همین طریق و کیفیتی که ذکر شد، به آنچه در دنیا کسب کرده است گواهی میدهند. در آیه دیگری داریم: «یَوْمَ تَشْهَدُ عَلَیْهِمْ أَلْسِنَتُهُمْ وَ أَیْدِیهِمْ وَ أَرْجُلُهُم بِمَا کَانُوا یَعْمَلُونَ؛ روزی است که گواهی می دهند بر علیه آنها زبان های آنها و دست ها و پاهای آنها به آن اعمالی که در دنیا انجام داده اند» (نور/ 24) در این آیه علاوه بر دست ها و پاها، زبان ها هم داخل شده است. در آیه قبل که در سوره یس است خداوند بر زبان ها قفل میزند که زبان ها سخن نگویند، در این آیه که در سوره نور است می گوید که زبان ها هم سخن دارند؛ این اختلاف به حسب اختلاف موطن و موقف است.
از روی همین مقدمه ای که ذکر شد، شاید انسان بفهمد که آنجایی که قفل میزنند کجاست، و آنجایی که زبان شهادت میدهد کجاست؛ آنجا که مُهر میزنند آنجایی است که زبان بر خلاف آن عملی که انجام داده می خواهد اظهار و ابرازی کند؛ یعنی آنجا هم می خواهد تهمت بزند، دروغ بگوید، و بدین سبب خود را تبرئه و خلاص کند، در این موقف بر زبان مهر زده میشود که ساکت باشد! و در آنجا که زبان گواهی میدهد معنایش این نیست که زبان اعتراف و اقرار لسانی می آورد بر این کار؛ بلکه اینست که آن عملی را که در دنیا انجام داده یعنی عین دروغ و سخن چینی و تهمت و افترایی را که به جا آورده است، مردم را گول زده و اغوا کرده است؛ در آنجا همین اعمال را انجام می دهد و مشغول تهمت زدن و دروغ گفتم و اغوا کردن می گردد. پس نفس عملی را که زبان در دنیا انجام داده است، در آنجا به صورت ملکوتی همین زبان انجام میدهد؛ عیناً مانند دست و پا. نه اینکه معنای «تَشْهَدُ عَلَیْهِمْ أَلْسِنَتُهُمْ» این باشد که زبان بیاید و بگوید، مانند همین گفتاری را که انسان در دنیا دارد می گوید که من چنین و چنان کردم؛ نه، آن راه ها برای این قسم اعترافات و اعتراض ها نسبت به زبان بسته است، و همان حجم شهادتِ زبان مانند شهادتِ دست و پا نفسِ عملی است که انجام داده میشود، این شهادت زبان است.