مناظره غیلان دمشقی درباره اختیار

معروف است غیلان دمشقی که طرفدار عقیده اختیار بود روزی به ربیعه الرأی که منکر اختیار بود رسید و بالای سرش ایستاد و گفت: «انت الذی یزعم ان الله یحب ان یعصی؛ تو همان کسی که گمان می برد خدا دوست دارد مردم او را معصیت کنند». یعنی لازمه عقیده جبری تو این است که معصیت بندگان به اراده خود او باشد و او خودش بخواهد و دوست داشته باشد که مردم او را معصیت کنند. ربیعه الرأی بدون اینکه از این عقیده خود دفاع کند به نقطه ضعفی در عقیده غیلان دمشقی چسبیده و گفت: «انت الذی یزعم ان الله یعصی؛ قهرا تو همان کسی که می پندارد خداوند چیزی اراده می کند و انسانها چیز دیگر، و خداوند مقهور (مورد قهر) خواست بندگان می گردد».