مجرای فیض الهی

خداوند می فرماید: پیغمبر شما را بی نیاز می کند. مظهر اغنا بودن پیامبر تنها درباره ی مؤمنان صدر اسلام نیست زیرا او پیغمبر همه و مظهر اغنای الهی برای همگان است، البته پیغمبر از ذات خود هیچ ندارد اما از فضل پروردگار، دیگران را بی نیاز می کند چون حضرتش، طبق افاضه ی الهی، وسیله ی کامروا شدن است؛ مثلا شما با احساس تشنگی، برای رفع عطش به طرف چشمه سار می روید و اگر کسی بنشیند و عمدا به طرف آب نرود و دعا کند که تشنگی او برطرف گردد سیراب نمی شود زیرا تنها وسیله ی رفع تشنگی، آب زلال است. اهل بیت رسول اکرم نیز در رفع حوایج انسان وسیله ی الهی اند از این جهت رجوع به آنان همانند رجوع به آب زلال برای رفع عطش است، لذا امیرالمؤمنین (ع) می فرماید: «در دعا ابتدا بر اهل بیت صلوات بفرستید، تا در اثر ریزش رحمت الهی بر آنان، به شما هم برسد.»
اگر این توسل درست تحلیل شود نه با توحید ناب مخالف است و نه مستلزم شرک می شود، و نه محظور دیگر دارد. از اهل بیت خواستن، یعنی از طریق این مسیر از خدا طلب کردن. لذا نیایشهای امام سجاد (ع) در "صحیفه سجادیه" محفوف به صلوات بر اهل بیت (ع) است، این احترامی ساده و تأدبی اعتباری و یا نظیر ناقوس مسیحیت نیست، بلکه ادبی دینی آمیخته با عقل و عجین شده با برهان است، البته خدا به هر چیز محیط است ولی همه نمی توانند مطلقا و بدون واسطه، مستفیض گردند.
خدای سبحان رسول اکرم را مغنی می داند پس خود آن حضرت غنی است، زیرا تا خود، غنی نباشد نمی تواند مغنی دیگران باشد، لیکن غنای او بسته به غنای الهی است از این رو بعد از جمله ی "أغنیهم الله و رسوله" بلافاصله فرمود: "منفضله" یعنی از فضل خداوند، نه "من فضلهما" سخن از تثنیه نیست بلکه فقط سخن از فضل خداست، غنا و اغنای او فضل خداست چون «وما بکم من نعمة فمن الله؛ هر نعمتى كه داريد از خداست‏.» (نحل/ 53) و «هر جا را بنگرید وجه خداست.» (بقره/ 115) رسول اکرم چهره ی برجسته ی آن فیض الهی را نشان می دهد.
کلید فهم مطالب، به اهل معنا داده شده و این آیات، برای اصحاب معارف، مفاتیح غیب و برای کسی که گرفتار حجاب غفلت و تباهی شده مغالیق است. کلید دو لبه دارد: با گرداندن آن به جهتی خاص، مفتاح بوده و در بسته، گشوده می شود و با چرخاندن آن به جهت دیگر، مغلاق است و در باز، بسته می شود. گاهی ممکن است شیء واحد بسیط، دو حالت متفاوت داشته باشد؛ نحوه ی برخورد با آیات الهی فرق می کند آیات قرآن برای مفسری که دارای قلبی طاهر و روشن است، کلید در گنجینه های علم است که به روی او گشوده خواهد شد و از درون آیات، به مطالب فراوان راه می برد، چون امام سجاد (ع) می فرماید: «آیات القرآن خزائن فکلما فتحت خزانة فینبغی لک أن تنظر فیها» اگر کلید فهم مطالب را به جهت صحیح آن بچرخاند با هرآیه ای در مخزنی از مخازن الهی گشوده می شود.