ابراهیم بن محمد همدانی

«ابراهیم بن محمد همدانی» از خواص صحابه امام رضا، امام جواد و امام هادی (ع) و از وکلای ناحیه مقدسه بود که در اواخر قرن دوم و اوائل قرن سوم زندگی می کرد. نسبتش به شهر همدان در ایران است نه همدان که نام قبیله ای است در یمن و جنوب عربستان. چنانکه در توقیع از قول امام (ع) آمده است: «نوشتم به موالی در همدان.»

شخصیت و موقعیت
در موارد متعددی که نام ابراهیم بن محمد همدانی نقل شده است، همه جا او را مردی مورد اطمینان و امین خوانده اند و نوشته اند که او چهل بار اعمال حج را به جا آورد.
همچنین فرزندان و نسل او، از جمله «علی بن ابراهیم» و «محمد بن ابراهیم» و «محمد بن علی بن ابراهیم» و «قاسم بن محمد بن علی بن ابراهیم» همه از خواص اصحاب ائمه اطهار(ع) و وکلای ناحیه مقدسه بوده اند.
ابراهیم، وکیل امام جواد (ع) هم بود و منزلت او در نزد آن حضرت تا اندازه ای بود که حضرت به او نوشت: «حساب تو رسید. خداوند عملت را بپذیرد و از آنان (که حقوق شرعی خود را پرداخت کرده اند) خشنود باشد و آنان را در دنیا و آخرت با ما قرار دهد. فلان مقدار دینار و فلان مقدار لباس به سویت فرستاده شد، خداوند در آنها به تو برکت دهد و نعمت او بر تو سرازیر باشد. من به نضر نامه نوشتم و از او خواستم دست از تو بردارد و با تو مخالفت نکند و نوشتم که تو نزد ما از منزلت والایی برخورداری. به ایوب هم نامه ای نوشتم و همین دستور را به او دادم. همچنین به موالی همدان نامه ای نوشتم و به آنان فرمان دادم از تو اطاعت کنند و دستورات تو را به کار ببندند و بدانند مرا جز تو وکیلی نیست.»
این روایت و نامه، به خوبی مقام و موقعیت ابراهیم را نشان می دهد.