ظهور جاندران بر روی زمین از نگاه قرآن

منشأ آفرینش جانداران در قرآن مجید، آب معرفی شده است. این موضوع در آیه: «وجعلنا من الماء کل شیی حی؛ و هر چیز زنده ای را از آب پدید آوردیم» (انبیاء/ 30)، دارای صراحت و وضوح است. همچنین آیه: «والله خلق کل دابه من ماء؛ و خداوند هر جنبده ای را از آب آفرید» (نور/ 45). البته احتمال می رود مقصود از آب، ماده ای با میعان باشد، چنان که در مباحث گذشته مورد اشاره قرار گرفت. درباره انتشار و تکثیر جانداران در روی زمین، آیات قرآنی در چند مورد به صورت مطلق بیان شده است: «فاحیا الارض بعد موتها و بث من کل دابه؛ پس، زمین را پس از مردنش زنده کرد و از هر نوع جانداری در روی زمین منتشر ساخت» (بقره/ 164). «و القی فی الارض رواسی ان تمید بکم و بث فیها من کل دابه؛ و کوه ها را در روی زمین مستقر ساخت تا حرکت آن شما را به اضطراب نیندازد، و در روی زمین هر نوع جانداری را منتشر کرد» (لقمان/ 10). «و من آیاته خلق السماوات و الارض و ما بث فیهما من دابه؛ و از نشانه های اوست آفرینش آسمان ها و زمین و آن چه که از جنبنده ها در آن منتشر ساخت» (شوری/ 29).
این سه آیه، بیان کننده اصل انتشار حیوانات به طور عمومی در روی زمین است. ضمنا انحصار قابلیت زمین به زندگی را رد می کند، زیرا آیه 29 در سوره شوری، صریحا بیان می کند که موجودات زنده، هم در آسمان ها و هم در زمین منتشر شده اند. آیه ای که در سوره نحل وجود دارد، می تواند اشاره ای به آفرینش تدریجی حیوانات باشد. آیه مزبور پس از ذکر چند نوع حیوان می فرماید: «ویخلق ما لا تعلمون؛ و چیزهایی را می آفریند که نمی دانید» (نحل/ 8). زیرا روشن است وجود حیوانات در هر دوره ای برای انسان ها شناخته شده است و آن چه موجود نیست، برای انسان های آن دوره ناشناخته است. به عبارت روشن تر کلمه «یخلق» مضارع و مستقبل است که در این مورد به معنای استمرار به کار می رود. مانند این که خداوند می فرماید: «او به طور استمرار در حال آفرینش حیواناتی است که شما نمی دانید»، ولی آیه مزبور به این که انواع حیوانات از یکدیگر تحول یافته اند، دلالت نمی کند. هم چنین، آیات قرآنی و سایر آثار معتبر اسلامی درباره زمان انتشار حیوانات سخنی نگفته اند، چنان که ظاهرا هنوز هم آفرینش حیوانات استمرار دارد.