شعر صاحب بن عباد در مدح حضرت علی علیه السلام

نمونه ای از شعر متعهد اسلامی اشعاری است که شاعران مسلمان در مدح امام علی (ع) و امامان معصوم دیگر سروده اند و به مدایح علوی معروفند، صاحب بن عباد هم یکی از این شعر است که در ستایش مولی الموحدین امیرالمومنین (ع) شعر سروده است:
1-قالت: فمن صاحب الدین الحنیف احب *** فقلت: احمد خیر الساده الرسل
2-قالت: فمن بعده تصفی الولاء له؟ *** قلت: الوصی الذی اربی علی زحل
3-قالت: فمن بات من فوق الفراش فدی *** فقلت: اثبت خلق الله فی الو هل
4-قالت: فمن ذا الذی آخاه عن مقه؟ *** فقلت: من حاز زد الشمس فی الطفل
5- قالت: فمن روج الزهراء فاطمه *** فقلت: افضل من حاف و منتعل
6- قالت: فمن والد ا لسبطین اذا فرعا *** فقلت: سابق اهل السبق فی مهل
7- قالت: فمن فاز فی بدر بمعجزها *** فقلت: اضرب خلق الله فی القلل
8- قالت: فمن اسد الاحزاب یفراسها؟ *** فقلت: قاتل عمرو و الضیغم البطل
9- قالت: فیوم حنین من فرا و برا؟ *** فقلت: حاصد اهل الشرک فی عجل
10- قالت: فمن ذا دعی للطیر یا کله *** فقلت: اقرب مرضی و منتحل
11- قالت: فمن تلوه یوم الکساء اجب؟ *** فقلت: افضل مسکو و مشتمل
12- قالت: فمن ساد فی الیوم «الغدیر» ابن *** فقلت: من کان للاسلام خیر ولی
13- قالت: ففی من اتی فی «هل اتی شرف»؟ *** فقلت: ابذل اهل الارض للنفل
14- قالت: فمن راکع زکی بخاتمه؟ *** فقلت: اطعنهم مذکان بالاسل
15- قالت: فمن ذاقسیم النار یسهمها؟ *** فقلت: من رایه اذ کی من الشعل؟
16- قالت: فمن باهل الطهر النبی به؟ *** فقلت: تالیه فی حل و مرتحل
17- قالت: فمن شبه هارون لنعرفه؟ *** فقلت: من لم یحل یوما و لم یزل
18- قالت: فمن ذاغدا باب المدینه قل *** فقلت: من سالوه و هو لم یسل
19- قالت: فمن قاتل الاقوام اذا نکثوا؟ *** فقلت: تفسیره فی وقعه الجمل
20- قالت: فمن حارب الارجاس اذ قسطوا؟ *** فقلت: صفین تبدی صحفه العمل
21- قالت: فمن قارع الانجاس اذ مرقوا؟ *** فقلت: معناه یوم النهروان جلی
22- قالت: فمن صاحب الحوض الشریف غدا؟ *** فقلت: من بیته فی اشرف الحلل
23- قالت: فمن ذا لواء الحمد یحمله؟ *** فقلت: من لم یکن فی الروع بالوجل
24- قالت: اکل الذی قد قلت فی رجل *** فقلت: کل الذی قد قلت فی رجل
25- قالت: فمن هو هذا الفرد سمه لنا *** فقلت: ذاک امیر المومنین علی

ترجمه
1-گفت: آورنده دین حنیف (راست) کیست، بگوی؟ گفتم: احمد، بهترین مهتران فرستاده از جانب خدا
2-گفت: پس از احمد (پیامبر) چه کسی را ویژه دوست می داری و به پیشوایی او گردن می گزاری؟ گفتم: همان وصی، که مقام او از فراز ستاره کیوان بالاتر است.
3- گفت: آن چه کس بود که در شب هجرت، خویشتن جان پناه پیامبر ساخت و تا با مدادان به جای پیامبر در بستر او- که حمله گاه دشمنان بود- بخفت؟ گفتم: پایدارترین خلق خدا به هنگام ترسها و هراسها.
4- گفت: آن چه کس بود که پیامبر با او عقد برادری بست؟ گفتم: آن کس که خورشید، در پیسین هنگام، برای او، از جانب مغرب به پهنه آسمان بازگشت.
5- گفت: آن چه کس بود که همسر فاطمه زهرا شد؟ گفتم: برترین همه کسانی که بر روی زمین راه رفته اند، پای برهنگان و موزه پوشان
6- گفت: آن چه کس بود پدر دو فرزنده زاده پیامبر؟ گفتم: آن کس که پیشتر پیشترینان بود در ایمان به خیر و درستی.
7- گفت: آن چه کس بود که در جنگ بدر معجزه فتح به درست او ظاهر گشت؟ گفتم: آن کس که که از همه بیشتر بر تارک باطل گرایان تیغ می آخت.
8- گفت: آن چه کس بود شیر ژیان جان شکار نبرد احزاب؟ گفتم: کشنده شیر دلاور معروف عمربن عبدود.
9- گفت: آن چه کس بود تیرافکن تیر آزمای در کازار حنین؟ گفتم: آن کس که حق ناپرستان را چونان گندم رسیده می درود.
10- گفت: آن چه کس بود که پیامبر او را خواند تا از پرنده بریان بهشتی بخورد؟ گفتم: آن کس که نزدیکترین همه بود به او گزیدگان و دیگران.
11- گفت: آن چه کس بود که در آن روز اهل بیت در زیر «کساء» گرد آمدند، پس از پیامبر دومین بود؟ گفتم: بهترین همه مردمان و همه کسانی که جامه پوشیده اند هر جامه ای.
12- گفت: آن چه کس بود که در روز «غدیر» سیادات عظمی و ولایت کبری یافت، بازگوی به روشنی؟! گفتم: آن چه کس بود برای اسلام و مسلمانان بهترین ولی و امیر و سرپرست بود.
13- گفت: آن چه کس بود که سوره «هل اتی» در فضیلت او فرود آمد؟ گفتم: آن کس که سخاوتمندترین اهل زمین بود.
14- گفت: آن چه کس بود که در حال رکوع انگشتری به سائل داد؟ گفتم: آن کس که در پهنه کارزارها بلندترین نیزه ها را پرتاب می کرد.
15- گفت: آن چه کس بود که فردای قیامت تقسیم کننده بهشت و دوزخ است میان بهشتیان و دوزخیان؟ گفتم: آن کس که اندیشه او، از شعله های آتش روشن تر و تابناک تر است.
16- گفت: آن چه کس بود که پیامبر پاک در روز مباهله با مسیحیان نجران، او را با خویشتن همراه برد؟ گفتم: آن کس که تالی تلو او بود، در هر جای که فرود می آمد و در هر جای که کوچ می کرد.
17- گفت: آن چه کس بود در این امت که به منزله هارون بود در امت موسی؟ گفتم: آن کس که هیچ لحظه دگرگون نشد و از راه نگشت.
18- گفت: آن چه کس بود که در شهر علم بود، بگوی؟! گفتم: آن کس که همه از او پرسیدند و او از هیچ کس نپرسید.
19- گفت: آن چه کس بود که با ناکثین (بیعت شکنان) بجنگید؟ گفتم: تفصیل واقعه را از جنگ جمل باز پرس!
20- گفت: آن چه کس بود پیکار کننده با قاسطین (ستمگران)؟ گفتم: کارنامه این پیکار را از سرزمین صفین بخواه!
21-گفت: آن چه کس بود سرکوب کننده ماقین (از دین به در رفتگان)؟گفت این حقیقت از روز جنگ نهروان پدیدار است.
22- گفت: آن چه کس بود ساقی حوض کوثر، در فردای قیامت، گفتم: آن کس که خانه او رد بهترین زیورهای بهشت غرق است
23- گفت: آن چه کس بود بر دوش کشنده درفش «حمد» در روز رستاخیز؟ گفتم: آن کس که در میدانهای جهاد ترس در دل نداشته است
24-گفت: همه اینهمه که گفتی، فضیلتهایی است گرد آمده در یک مرد؟ گفتم: همه اینهمه که گفتم فضیلتهایی است گرد آمده در یک مرد.
25-گفت: این مرد مرد کیست، نا او را برزبان آر؟ گفتم: این مرد امیر مومنان است، علی.


منابع :

  1. محمدرضا حکیمی- ادبیات و تعهد در اسلام- صفحه 277- 282

https://tahoor.com/fa/Article/PrintView/210893