جهان و علم و عقل

در علم وظائف الاعضاء، گوش ماهی را، نشانه پیشی و تقدم آب می دانند. بالهای پرندگان، شش های انسانی را، نشانه پیشی و تقدم هوا، می دانند. چشمها را نشانه پیش بودن نور، تحقیقات و کاوشهای علمی را، نشانه تقدم حقایق، وجود زندگی را، نشانه تقدم و پیش بودن یک قانون طبیعی مربوط به زندگی، می دانند. دانشوران علم وظائف الاعضاء به کمک علم و عقل خود، به این حقیقت جهان هستی پی برده اند که اگر فاقد یکی از این دو بودند، از چنین حقیقتی، آگاه نمی شدند.
از این سخن دانسته می شود، که جهان بر اساس علم و عقل، بنا شده است. اگر ساختمان آن، بر پایه علم و عقل نبود، علم و عقل به حقایق آن پی نمی برد. اگر سازنده جهان، علمی و عقلی نداشت و ماده ای فاقد شعور بود، چرا وجود ماهی بر آب، تقدم نداشت؟ چرا بالهای پرندگان، چرا ریه های نفس کشندگان، پیش از هوا نبود؟ چرا وجود نور، بعد از وجود چشم، نبود؟ و هزاران چرا درین جا می آید، که همه آنها، نشان می دهد که حقایق این جهان، همگی گواهی می دهند که این جهان، از روی علم و عقل و تدبیر، بنا شده و در ساختمان آن دقیق ترین محاسبه های علمی بکار رفته است.
حقایق هستی می گویند: این جهان، پدید آورنده ای دارد بسیار دانا، بسیار توانا و حکیم. آیا شنونده ای هست که این سخنان را، از زبان خود و حقایق، بشنود؟ آیا ببننده ای هست که بتواند این کتاب حقیقت را بخواند؟