اثر توبه و مهلت آن

معنای «ان اجل الله اذا جاء لایوخر لو کنتم تعلمون!؛ وقتی اجل مقرر خدا برسد دیگر به تاخیر نیفتد اگر شما این حقیقت را بدانید» (نوح/ 4) این است که پیش از وقت باید جبران بکنی. این به یک معنا همان بحث توبه است. خدا توبه بندگان را قبول می کند. اثر توبه این است که اگر مردمی توبه کنند -که معنایش بازگشت است- یک سلسله گناهان آنها که در این دنیا و در عالم آخرت عکس العمل هایی دارد از میان می رود، یعنی آن نتایج سوء دنیوی اش تاخیر می افتد و از بین می رود، نتایج سوء اخروی اش هم از بین می رود. اما کی وقت توبه است؟ وقتی که اجل الله نرسیده. اگر مهلت پایان یافت و موقعش رسید، دیگر وقت توبه نیست. آن وقت تا توبه کنی همان جوابی را می دهند که به فرعون دادند. فرعون هم توبه کرد اما کی؟ وقتی که اجل الله رسید. وقتی که اجل الله رسید، دیگر فایده ندارد. موسی سالها او را می خواند و دعوت می کند، معجزه ها به چشم خودش از موسی می بیند و هزاران رنگ با موسی کلنجار می رود تا وقتی که موسی بنی اسرائیل را از مصر خارج می کند و از نیل رد می شود. وقتی که فرعون می خواهد رد بشود غرق می شود. تا احساس کرد که آب او را گرفت و در شکم آب قرار گرفت گفت: «امنت انه لا اله الذی امنت به بنوا اسرائیل؛ تسلیم آن خدایی هستم که بنی اسرائیل به آن خدا ایمان دارند» (یونس/ 90). ملائکه الهی به او گفتند: «الآن و قدعصیت قبل؛ آیا حالا (ایمان می آوری؟) در حالی که پیش از این نافرمانی کردی» (یونس/ 91). حالا که اجل الله رسیده است؟! (گفت: «بلا ندیده دعا را شروع باید کرد» وقتی که بلا رسید دیگر فایده ندارد). آن توبه اصلا توبه نیست، اجبار است. توبه وقتی توبه است که پای اختیار در میان باشد. «ان اجل الله اذا جاء لایوخر لو کنتم تعلمون!؛ اگر اجل الهی -که مقصود عذاب الهی است که مدتش بسر رسیده است- آمد، دیگر تاخیر برداشتی نیست اگر شما این حقیقت را بدانید». پس نیامده جبران کنید، جلویش را بگیرید و می توانید جلویش را بگیرید.