استرآباد

شهر بزرگ و معروفی است. در تاریخ طبرستان در ضمن بنای گرگان مسطور است که بنای استرآباد را گرگین میلاد بنا نموده به این معنی که گرگین در سفری به همراهی بیژن به ارمنیه (ارمنستان) برای کشتن گرازها رفت و از بیژن، شجاعت های فوق العاده دید و بر او رشک برده، او را بعذر و مکر در بند مهر منیژه دختر افراسیاب و بالمال به چنگ افراسیاب سلطان توران انداخت، و بیژن بعد با زحمات پیران از قتل جسته در چاه گاه زنجیر و محبوس شد.
گرگین میلاد به ایران مراجعت نمود و دروغی چند در فقدان بیژن به هم بیاراست، ولی مطلب معلوم شد. گودرزیان خواستند او را به قصاص بیژن بکشند و کیخسرو نگذاشت و گرگین را محبوس ساخت و پس از چندی به شفاعت رستم مستخلص شد و بعد از کوشش هایی چند سراغی از بیژن در ترکستان و حبسش فهمیده شد.
رستم به لباس تاجران به سفر توران رفت، بیژن را خلاص نموده با منیژه به ایران آورد ولی گرگین همواره از گیو و گودرز به جهت مکر خایف در هراس بود. در تاریخ طبرستان می نگارد که ری به تصرف گرگین میلاد بود، زمستان ها را ییلاق و در کرج بوده و تپه ای که در آنجاست اثر عمارت اوست و قشلاقش در لار بود و بدان غدر (حیلت) در حبس کیخسرو بود و گیو در قم و گودرز اصفهان وطن داشت و گرگین در آن قرب جوار نمی توانست زیست کند. پس از استخلاص از قید کیخسرو، درخواست کرده به گرگان، آمده و آن شهر (جرجان) را بنیاد نهاد.
مساحت گرگان (جرجان) چهار فرسخ و موطن مرزبانان تبرستان بود. گرگین میلاد که در گرگان مقام داشت زیستش میسر نشد، لهذا آن شهر (جرجان) را خراب کرده در موضع معروف بعرق اسیران استرآباد را بنا نهاد و این شهری که الان هست بساخت و به مرور دهور عمارت آن مضاعف گشت. بنای این شهر قدیم و لفظش مرکب است از «استر» و «آباد» و استر مخفف «استاره» یعنی کوکب و آباد (به معنای) «عمارت» است. در زمان زردشت که عجم اجرام منیره (ستاره ها) را مظاهرالانوار قدسیه می شمرده اند کواکب را زایدالوصف معظم می شمرده، لهذا این شهر را بنا کرده به این نام، نامیدند. یمکن «بهمن» معروف به اردشیر درازدست «استر» برادرزاده مرخای یهودی که دختر صاحب جمالی بوده (را) به حباله نکاح خود درآورده، یهودی را آزادی داده این شهر را بنا کرده و به اسم زوجه خود نامیده باشد و یحتمل این اتفاق در بنای آستره باشد. آستر و مردخای از طایفه یهود در زمان یکی از بخت النصرهای اینها را بابل آوردند. اردشیر که استر را به زنی گرفت بی نهایت به او میل داشته سطری از آن مرقوم می شود. بالجمله بعقیده بعضی از فرنگی ها امیرتیمور گورکانی این شهر را فتح و قتل عام کرد. استر آباد نام قدیم شهر کنونی گرگان است که مرکز استان گلستان می باشد.