استحقاق دو نوع عقوبت برای مجرمان در دنیا با توجه به سوره یس

خداوند متعال در آیات 6766 سوره مبارکه یس می فرماید:

"و لو نشاء لطمسنا علی اعینهم فاستبقوا الصرط  فانی یبصرون"

"و لو نشاء لمسخنهم  علی مکانتهم فهما  استطعوا مضیا و لایرجعون"

«و اگر ما بخواهیم چشم های آنها را از بین می بریم ]و کورشان می سازیم[؛ آنگاه برای عبور از راه می خواهند بر یکدیگر پیشی بگیرند اما چگونه می توانند ببینند. و اگر بخواهیم آنها را در جای خودشان مسخ می کنیم ]به صورت غیر انسانی در می آوریم[ تا نتوانند راه خود را ادامه ذهند یا به عقب برگردند».

در این آیات شریفه، (احتمالا) استحقاق دو نوع عقوبت در دنیا برای مجرمان نشان داده شده است. یعنی در دنیا هم، مجرمان استحقاق عقوبت دارند منتها بنای خدا بر این نیست که به آنها در دنیا، آن چنان که استحقاق آن را دارند، عقوبت دهد. به فرموده ی حضرت امام امیرالموننین علیه السلام «امروز میدان، میدان عمل است و حساب و جزایی مناسب با عمل در کار نیست و روز قیامت روز حساب است و عملی در کار نیست». ولی در عین حال برای این که مایه ی عبرتی برای دیگران و سبب تنبهی  برای خودشان  باشد، خداوند متعال گاهی مجرمان را در همین دنیا به عقوبت هایی – البته نه آن چنان که مناسب اعمالشان است- مبتلا می سازد و لذا می فرماید: اگر ما بخواهیم، آنها را به همان صورت که روز قیامت باید محشور شوند، در همین دنیا مبدل می گردانیم.

نابینا شدن مجرمان در روز محشر
مثلا روز قیامت باید کور و نابینا وارد محشر شوند؛ چنان که در آیه ی دیگر فرموده است:

"و نحشر یوم القیامه اعمی* قال رب لم حشر تنی اعمی و قد کنت بصیرا"(طه/125-124)

ما او را کور محشر می کنیم. می گوید، خدای من! چرا کور محشورم کرده ای و حال آن که در دنیا بینا بودم.

"قال کذالک اتتک آیاتنا  فنسیتها و کذلک الیوم تنسی"(طه/126)

در دنیا آیات ما به سوی تو آمد، تو آنها را فراموش کردی ]مورد بی اعتنایی قرار دادی[  حال امروز تو فراموش می شوی ]مورد بی اعتنایی قرار می گیری[. حالا ما می توانیم  آنها (گنهکاران ) را در همین دنیا به این صورت در آوریم:

"و لو نشاء لطمسنا علی اعینهم فاستبقوا الصرط  فانی یبصرون"

اگر بخواهیم، بینایی را از چشمشان می گیریم؛ آنگاه آنها می خواهند در پیدا کردن راه بر یکدیگر پیشی گیرند ولی کی توانایی دیدن خواهند داشت؟

مسخ شدن مجرمان در روز محشر
عقوبت دیگر این که:

"و لو نشاء لمسخنهم  علی مکانتهم فما  استطعوا مضیا و لایرجعون"

اگر بخواهیم، آنها را در همان جایگاهشان مسخ می کنیم ]صورتی غیر صورت انسانی به آنها می دهیم[ آنگونه که نتوانند راه خود را ادامه دهند و نتوانند به عقب بازگرداند.

چون در روز قیامت، کیفر مسخ هم هست یعنی، انسان هایی که در این دنیا صورت انسانی دارند، در عالم آخرت به صورت حیواناتی از قبیل خرس، خوک، روباه و گرگ در خواهند آمد. در روایات داریم که روز قیامت:

"یخشر الناس علی وجوه نحسن عندها القرده و الخنازیر"

مردم با چهره هایی محشور می شوند که میمون ها و خوک ها در کنار آنها، زیبا دیده می شوند.

اکنون ما در دنیا با صورت انسانی زندگی می کنیم و روی دو پا راه می رویم ولی نمی دانیم صورت باطنی ما چه شده؛ یعنی اعمال ما یک چهره ی باطنی دیگری به ما داده که فعلا آن را نمی بینیم؛ ولی روز قیامت، پرده کنار می رود و آنچه در باطن هست، آشکار می شود و آن روز، انسان هایی با چهره هایی منفور وارد محشر می شوند. حالا می فرماید:

"ولو نشاء لمسخناهم علی مکانتهم"

اگر بخواهیم، می توانیم آنها را در همین جا که ایستاده یا نشسته اند، مسخ کنیم و صورت انسانی شان را تبدیل به صورت حیوانی کنیم.

"فما  استطعوا مضیا و لایرجعون"

آنگونه که نه بتوانند راه خود را ادامه دهند و پیش بروند و نه بتوانند به عقب برگردند.

پس براساس این دو آیه ی شریفه، خداوند تبارک و تعالی می تواند این دو کیفر را در همین دنیا دامنگیر مجرمان سازد؛ ولی بنایش بر این نیست و مهلتی داده است تا شاید آنها متنبه شوند و به راه حق آیند.

احتمال دیگر در معنای این دو آیه ی شریفه
احتمال دیگری هم در معنای این دو آیه هست و آن این که این دو عقوبت نیز مربوط به عالم آخرت است که از جمله عقوبات مجرمات در آن عالم، مسخ و کور شدن است، از این جهت، اختلاف در تفسیر، میان مفسران وجود دارد که آیا این دو آیه ناظر به عقوبت مجرمان در دنیاست یا در آخرت.


منابع :

  1. سیدمحمد ضیاء آبادی- تفسیر سوره یس - صفحه 269 تا 271

https://tahoor.com/fa/Article/PrintView/400778