ماجرای تولد و نام گذاری زید، پسر امام سجاد(ع)

زید فرزند امام سجاد علیه السلام از مردان نمونه تاریخ است که در همه ابعاد اسلامی مانند: عرفان، زهد، جهاد، شجاعت، علم و فقاهت، بیداری، هجرت و... پس از امامان، بی نظیر بود. در نگین انگشتر او که خط فکری او را نشان می داد نوشته شده بود «اصبر توجر اصدق تنجح»، استقامت کن تا به پاداش آن برسی، و راستگو باش تا نجات یابی. مادر او کنیز بود و «حوراء » یا « غزاله» نام داشت. زید به سال 66 یا 67 هجری بعد از طلوع فجر متولد شد و در سال 121 در سن 55 سالگی بر ضد طاغوت زمانش، هشام بن عبدالملک قیام کرد و سرانجام به شهادت رسید. از سخنان  اوست: «سیزده سال قرآن را با تدبر خواندم، چیزی در قرآن بهتر از آگاهی و عبادت نیافتم... جالب این که قبل از تولد زید، از ناحیه پیامبر صلی الله علیه وآله و علی علیه السلام خبر از ولادت و سپس انقلاب او و کیفیت شهادت اش و نام و نشان او داده بودند، و به این ترتیب در ذهن امام سجاد علیه السلام ترسیمی از زید بود که در آینده رهبر انقلاب می شود. تا این که طبق معمول، امام سجاد علیه السلام پس از اذان صبح، نماز صبح را خواند و مشغول تعقیب گردید. عادت آن حضرت این بود که تعقیب نماز را تا طلوع آفتاب ادامه می داد، در این هنگام خبر آوردند که خداوند پسری به آن حضرت عنایت فرموده است. امام سجاد علیه السلام به اصحاب خود رو کرد و فرمود: نام این کودک را چه بگذارم: هرکسی نامی گفت، حضرت قرآن طلبید و تفال زد، آیه اول صفحه اول، این آیه آمد: «و فضل الله  المجاهدین علی القاعدین اجرا عظیما» (سوره نسا/ آیه 95)، «خداوند، مجاهدان را بر نشستگان به پاداش بزرگ برتری داد.» بار دیگر قرآن را گشود، این بار در آغاز صفحه اول قرآن، این آیه آمد: «ان الله اشتری من المومنین انفسهم و امولهم بان لهم الجنه یقاتلون فی سبیل الله فیقتلون و یقتلون و عدا علیه حقا فی التوراه و الانجیل و القران و من او فی بعهده من الله فاستبشروا ببیعکم الذی  بایعتم به ذلک هو  الفوز العظیم» (سوره توبه / ایه 111)»، «خداوند جان و مال مومنان را در برابر بهشت، خریداری کرده، مومنانی که در راه خدا می جنگند و یا خود کشته می شوند و این وعده قطعی در تورات و انجیل و قرآن است؛ کیست که باوفاتر از خدا در انجام وعده اش باشد، پس شما در این معامله ای که کرده اید به خود مژده دهید که این پیروزی سعادت بزرگ است.»

امام سجاد علیه السلام این دو آیه را در ذهن خود بررسی کرد و دید هر دو در مورد جهاد و ایثار در راه خداست، و از آن ترسیمی که در مورد «زید»، رسول خدا و علی علیه السلام فرموده بود که در طلب امام سجاد پدید می آید، نتیجه گرفت این کودک همان زید است، آنگاه مکرر به حاضران فرمود: سوگند به خدا این فرزند همان «زید» است، و نام او را زید گذاشت.