کتاب هدیة الرازی الی المجدد الشیرازی

این کتاب را علامه شیخ آقا بزرگ تهرانی در شرح حال مرجع بزرگ شیعه در آغاز قرن چهاردهم میرزا محمد حسن شیرازی (معروف به میرزای بزرگ و میرزای شیرازی) نوشته است. این کتاب تحقیقی است ارزشمند درباره زندگانی مقتدای بزرگ پیشوای شیعه در عصر خود، میرزا حسن شیرازی (1230 – 1312 هـ.ق) شخصیت نادر و صاحب تأثیری که در قضیه معروف امتیاز تنباکو نقش بزرگ خود را ایفا کرد. این کتاب با اینکه سالیانی دراز بر تألیف آن می گذرد اخیرا در نجف اشرف به چاپ رسیده است.

معرفی اجمالی نویسنده
آیةالله شیخ محمدمحسن (آغا یا آقابزرگ) تهرانی، عالم بزرگ شیعه، کتابشناس و رجالی بزرگ، در 11 ربیع الاول سال 1293 هـ ق در تهران به دنیا آمد. پدرش ملاعلی تهرانی و مادرش "بیگم" دختر حاج سیدعطار، از سادات جلیل القدر بود. قابل توجه است که نام خانوادگی پدر ایشان منزوی بود ولی هیچوقت آقابزرگ به این اسم و رسم نامیده نشد. در چهار و پنج سالگی هر روز قرآن را می آموخت. شیخ در سال 1303 هـ ق معمم شد و تا سال 1315 در تهران ساکن بود. مراحل مقدماتی را در مدرسه دانگی شروع کرد و بعد در مدرسه پامنار و سپس مسجد فخریه (مروی) امروز، سایر علوم را تحصیل کرد. در طی این 12 سال علوم مختلفی چون: ادبیات، منطق، تجوید قرآن، فقه، اصول، خط نسخ و نستعلیق را فرا گرفت و از اساتید مجرب و بزرگواری بهره مند شد.
ایشان در سن 22 سالگی هجرت خود را آغاز کرده و وارد عراق و نجف شد. در درس علمای بزرگی چون آخوند خراسانی و سید محمدکاظم یزدی و علمائی دیگر، به تکمیل فقه و اصول پرداخت و به اجتهاد رسید. علم حدیث را نزد حاج میرزاحسن نوری و بقیه علوم را در محضر عالمان بزرگوار آموخت. به طور کلی دوران زندگی این شخصیت بزرگ عالم تشیع، یکسره در مطالعه و تحقیق و تألیف گذشت. مردی منزوی بود که با روحی سرشار از ذوق ایمان و عشق به علم و با پشتکاری عجیب، بزرگترین کتاب شناسی تشیع را تدوین کرد و در نجف چاپخانه ای تأسیس کرد به نام مطبعة السعادة تا تألیف بزرگ خود الذریعه را به چاپ برساند. آقا بزرگ 2 بار ازدواج کرد و دارای 5 پسر و 4 دختر شد. ایشان در سال 1385 هـ ق در سن 96 سالگی پس از یک بیماری طولانی در نجف اشرف درگذشت و بر طبق وصیتش در کتابخانه خود که آن را برای استفاده علما و طلاب وقف کرده بود به خاک سپرده شد. شیخ آقابزرگ از آنجا که اهمیت زیادی به روایت و نقل حدیث می داد، از اکثر علمای بزرگ شیعه و سنی، اجازه روایت داشت و بسیاری از علمای شیعه از او اجازه روایت داشتند. ایشان بعد از "محدث نوری" سرشناس ترین شیخ روایت است.

ساختاربندی کتاب:
تقسیمات کتاب بر 5 فصل است:
1. فصل اول: در تاریخ ولادت میرزای شیرازی و تحصیلات او و مهاجرت او به سامرا و رحلت او. (از میلاد تا پرواز به ملاء اعلی)
2. فصل دوم: در ذکر پاره ای از اخلاق و اوصاف و سیرت و مواهب و سعادت او. (فرازهایی پیرامون شناخت میرزای شیرازی)
3. فصل سوم: در ذکر گروهی از شاگردان او یعنی عالمانی که به دست وی تربیت یافتند و به مراحل عالی علم و عمل و تالیف و خدمات دینی و رهبری های اجتماعی و جرح و تعدیل حوادث رسیدند.
4. فصل چهارم: درباره ویژگی های احوال و قدرتهای روحی او.
5. فصل پنجم: در ذکر آثار او.

منـابـع

کلیــد واژه هــا