مقایسه زندگی افراد قبل از ازدواج در آیین یهود و اسلام (یهودیت)

رفتارها و صفات شخصی فرد یهودی

خاخام ها از ابراهیم به عنوان نمونه مهمان نوازی یاد می کنند، و از همه یهودیان می خواهند که از او سرمشق بگیرند. آنها می گویند که ابراهیم بر در چادر خود می ایستد تا مهمان بجوید؛ بنابراین یهودیان را تشویق می کنند که افرادی را بیابند و آنها را به تمامی ولیمه هایی که در طول سال در جشن ها می دهند، دعوت نمایند. اگر یک یهودی نتواند شخصا" برای مهمانان طعام تهیه کند، حد اقل، جامعه باید غذای آنها را تأمین نماید. در باب اصل تواضع، خاخام ها به موسی اشاره می کنند که حتی هنگامی که از سوی خدا فرمان یافت که ملت یهود را از مصر نجات دهد، به عدم کفایت خود برای انجام این وظیفه، اعتراف نمود.
یهودیان را تحریض می کنند که در میان مردم صلح برقرار سازند. خاخام ها به این حقیقت اشاره می کنند: «هنگامی که خدا آنچه را سارا گفته بود برای ابراهیم بازگو می کرد، تمام حقیقت را نگفت، زیرا نگران بروز برخورد در خانه آنها بود.» آنچنان که در ده فرمان آمده، یهودیان تشویق می شوند که به استادان و والدین خود احترام نمایند، و از آنها خواسته شده هنگامی که کار خیری انجام می دهند، متواضع باشند. نوع آرمانی صدقه، صدقه ای است که در گمنامی داده شود. یهودیان به استخفاف نفس تشویق نمی شوند. از آنان خواسته نمی شود که از به کارگیری تمام هوش، مهارت و توانایی خود برای ایجاد موجبات راحتی و آسایش خود و همنوعان خویش، درنگ ورزند. از یهودیان خواسته نمی شود که امیال و انگیزه های انسانی را برخود حرام سازند، بلکه باید آنها را به نفع بشریت مهار و کنترل نمایند.

دوستی و برابری در اندیشه دینی یهودیان

در تنخ، کتاب مقدس یهودیان، داستانهای بسیاری از دوستی وجود دارد، که معروفترین آنها دوستی میان داود و یوناتان است. یوناتان، با پذیرش برتری داعیه داود برای سلطنت در اسرائیل، از ادعای خود به سلطنت چشم پوشید، و داود به هر وسیله ممکن یوناتان را گرامی داشت. در تورات به یهودیان امر شده که «همسایه خود را همچون خویشتن دوست بدار.» هیلل، خاخام بزرگ قرن دوم، هنگامی که در پاسخ به سؤال کننده ای گفت تمام یهودیت در این عبارت خلاصه شده که «نسبت به دیگران مکن، آنچه را به خود نمی کنی.» در واقع معیار حد اقلی وضع نمود. نمونه اعلای خیرخواهی را استاد خاخام، موسی بن میمون، شناسایی نمود؛ او فقیری را در مال خود شریک ساخت، و بدین ترتیب، مناعت و آبروی او را حفظ نمود. گرایش یهودیان به عمل در خانواده گسترده، شمول دوستان را در زندگی خانوادگی ساده تر می سازد. هنگامی که انسان نوه های عموی پدربزرگ خود را دعوت کند، دعوت از دوستان که از نظر قرابت تقریبا" در همان فاصله هستند، دشوار نیست.

روابط جنسی قبل از ازدواج در نظام دینی یهودیان

یکی از ده فرمان، یعنی بخشی از تورات که شماری از مفاهیم بنیادین یهودیت را در بر می گیرد، مقرر می دارد که یهودیان نباید مرتکب زنا شوند. زنا عبارت از برقراری رابطه جنسی حرام، با شوهر یا زن دیگری است. به عبارت دقیق می توان گفت که در یهودیت، روابط جنسی قبل از ازدواج ممکن الحصول نیست، زیرا برقراری رابطه جنسی یکی از سه مرحله ازدواج است. اگرچه ترتیب سنی این سه مرحله، نامزدی، عقد و زفاف است، ولی این ترتیب قاطعانه تثبیت نشده است. آنچه مهم است آن است که در صورت برقراری رابطه جنسی با طرف دیگر ازدواج، انسان فرایند ازدواج را آغاز کرده است. البته این تعریف فنی آن است، ولی در عمل ممکن است رابطه جنسی قبل از ازدواج وجود داشته باشد.
تلقی کلی یهودیان آن است که تساهل در این روابط، مخرب صفات عالی روابط انسانی است، روابط جنسی را به ابتذال می کشاند و مناعت نفس را تضییع می نماید. اما فرزندی که از چنین رابطه ای متولد می شود نامشروع نیست. طبق قوانین یهود فرزند حاصل از زنا نامشروع است. اگر چه در یهودیت نص قانون نسبتا" ملایم است، ولی تفسیر کلی آن در حد معقولی سخت گیر است. در طول زمان و حد اقل تا همین اواخر، تعداد فرزندان حاصل از روابط غیر زواجی در جامعه یهود، در مقایسه با ارقام جوامع وسیع تری که یهودیان در آن زندگی می کنند، معدود بوده است. دلیل آن که پذیرش فرزند برای والدین یهود سنتا" بسیار دشوار بوده است، همین بس که در جامعه یهود به قدر کافی کودک ناخواسته وجود ندارد. یک دلیل دیگر این اطاعت ظاهری از قانون ممکن است این باشد که در جهان یهود، موضوعات جنسی لزوما" از محرمات نیست و هرگز چنین نبوده است. مثلا"، احکام مربوط به روابط جنسی را کودکان بسیار جوان مطالعه می کنند؛ حیض، مضاجعت و شرمگاه مرد و زن جنبه های ضروری زندگی محسوب می گردد، که در محاورات از آنها اجتناب نمی شود. هنگامی که موضوعی از محرمات نباشد، امکان اغوا شدن یا وسوسه شدن در اثر آن دشوارتر می گردد.

همجنس گرایی در آیین یهود

به نظر می رسد در منابع یهود، هیچ اشاره ای به این که یهودیان همجنس گرایی را به رسمیت می شناسند، وجود ندارد؛ تنها به این نکته اشاره شده که یهودیان به همجنس گرایی عمل می کنند. معتبرترین متنی که در تورات یافت می شود این است: «نباید با مردان بخوابی، همان گونه که با زنان می خوابی، این یک فسق است.» در ادامه همین مطلب اضافه می کند: «اگر مردی با مردی، همچون زن، بخوابد، هر دو مرتکب فسق شده اند، و البته کشته خواهند شد.» البته این نکته شایان ذکر است که هیچ سابقه ای از انجام چنین اعدامی وجود ندارد. احتمال وقوع فعالیت هم جنسگرایی در میان زنان در بحثی در تلمود بابل پذیرفته شده است. حکمی که در آنجا صادر شده این است که زنی که اقدام به همجنس گرایی کند، صلاحیت ازدواج با روحانی اعظم را ندارد.
از آنجا که این حکم در مورد زنان مطلقه و روسپی هم جاری است، روشن نیست که در این تعبیر چه هدف اخلاقی وجود داشته است؛ اما قطعا" به نظر می رسد که همجنس گرایی مردان از همجنس گرایی زنان جدی تر تلقی می شده است. بدون تردید، این، نفس عمل (و نه شخص) است که محکوم است. این دیدگاه با تفکر کلی یهود که مردم کارها را کم و بیش به اختیار خود، و نه از روی ناچاری، انجام می دهند، مقارنت دارد. جالب آن که، تلمود به بررسی این نکته که آیا دو مرد می توانند تنها باشند می پردازد، و به این تصمیم می رسد که این رفتار قابل قبول است، زیرا "یهودیان این گونه رفتار نمی کنند". در قرن 16، خاخام جوزف کارو در شولخان آروخ توصیه می کند که با توجه به معیارهای رفتاری جاری در میان بعض مردم، عاقلانه تر آن است که دو مرد با هم تنها نباشند.

رفتارها و صفات شخصی فرد مسلمان

اسلام میان مسلمان (کسی که در برابر قوانین خدا و هدایت خدا تسلیم است) یعنی ایمان دارد، و مومن (کسی که حتمیت درونی عمیقی از ایمان دارد) یعنی کسی که همین ایمان را داشته و به آن عمل می کند، تمایز قایل است. ایمان یا اعتقاد برای مومن چیزی بیش از صرف اعتقاد به وجود خداست. ایمان یعنی تشخیص مبتنی بر تجربه شخصی این مطلب که خدا حاکم مطلق عالم، از جمله انسانهاست، و هر یک از ما، همانند بقیه مخلوقات خدا، کاملا به خدا وابسته هستیم و برای پاسخگویی به سوی او باز می گردیم. مسلمان با این اعتقاد، و از طریق اقامه نماز، روزه، زکات و حج، به سوی عمل سوق داده می شود. هر یک از این عبادات موجب قرب بییشتر مسمان به خدا می شود، تا در نهایت تقوی شکل گیرد. تقوی صفتی است که برای شخصیت مسلمان ضروری است.
تقوی سجیه ای است اساسی که مثلا، در قلب کودک مسلمان، ضمن آنکه درباره خدا، وجود و حضور همیشگی او در همه جا، کرم و محبت او، و مسئولیت شخصی هر کس و پاسخگو بودن او در برابر خدا، می آموزد، به تدریج شکل می گیرد. مسلمانان با کسب تقوی (خداآگاهی)، آن را در آداب روزمره زندگی خود منعکس می سازند. مثلا، هر کاری را با نام خدا و استعانت از او، یعنی با عبارت بسم الله الرحمن الرحیم، آغاز می کنند. هنگام ملاقات با خویشاوندان و دوستان درودی صلح آمیز تقدیم می دارند: السلام علیکم و رحمه الله. مسلمانان برای تقویت احساسی عمیقی که در اثر «سلام» ایجاد می شود، معمولا با یکدیگر دست می دهند، همدیگر را در آغوش می گیرند و می بوسند. و بالاخره، به خاطر موفقیت خود یا دیگران در هر کاری، سپاس خود را ابراز می دارند: الحمدالله رب العالمین.
ابراز مسرت و سپاس نسبت به اشخاص از طریق دست زدن در میان مسمانان مرسوم نیست. مسلمانان با خدا آگاه شدن از خصایلی که موجب خیر معنوی می شود (مانند محبت، رحمت، شفقت، تواضع، عفو، صدق، اخلاص، درستکاری و عدل) آگاه می گردند. به عقیده مسلمانان، چنین انسانی هرگز هدف غایی را، که کسب رحمت و رضای خداست، از نظر دور نمی دارد. به منظور نیل به این هدف، از جمله، لازم است مسمانان در جهان فعال باشند، مسئولیت های خود را جدی بگیرند، با منتهای توان خود برای انجام آنها بکوشند، و همواره از وظیفه ای که در قبال جامعه دارند، آگاه باشند. اما باید خاطرنشان گردد که ایمان و تقوی ثابت نیستند و در یک سطح باقی نمی مانند، و در نزد هیچ دو مسلمانی به یک نحو نیستند. این امر به خصوص هنگامی مصداق می یابد که می بینیم مسلمانان، همچون امت هر دین دیگری، ممکن است مجبور باشند با باورها و ارزشهای غیردینی که بر زندگی آنها تحمیل می شود، به مقابله برخیزند. بنابراین، مشاهده گوناگونی هایی در صفات شخصی در ایمان مسلمانان، و در میان مسلمانان مناطق مختلف جهان، تعجب آور نخواهد بود.

منـابـع

کلیــد واژه هــا