مقایسه زندگی افراد قبل از ازدواج در آیین سیک و اسلام (روابط ها)

1- زندگی عمومی و خصوصی افراد قبل از ازدواج در آیین سیک

الف: رفتارها و صفات شخصی فرد سیک
بعض فضایل در سرودهای گوروگرانت صاحب، در تألیفات گوروگوبیندسینگ، و در سرودهای بابی گورداس ذکر شده است. یکی از بهترین توصیف های صفات شخصی که در تعالیم سیک تشویق شده، به وسیله پروفسور اوتارسینگ به رشته تحریر درآمده است. صفات خوب، تجریدی یا انفعالی نیست، بلکه فضایلی است که باید با تلاش سخت پرورش یافته، و بی وقفه به عمل درآورد. «بگذارید ذهن شما چون زارع و اعمال شما زراعت باشد؛ و بگذارید جسمتان مزرعه باشد: آب با تلاش است. بگذارید سخن دینی بذر باشد، و قناعت شیار زمین؛ و بگذارید تواضع حصار زمین تان باشد. اگر اعمالی محبت آمیز انجام دهید بذرها جوانه خواهد زد و کاشانه شما سعادتمند خواهد بود. فضایل در تعامل اجتماعی با مردم خوب شکوفا می گردد، و در خدمت به دیگران عملی می شود. فضایل در انزوا از هم نوعان از رشد بازمی ماند». مهمتر از همه فضایل، سیک ها باید سرمشق صداقت در پندار، گفتار و کردار باشند. "حقیقت از همه چیز والاتر است اما از آن والاتر زندگی توأم با صدق است". سیک ها باید در طلب عقل باشند، اما نه فقط عقل نظری. سیک ها باید در خوراک، خواب و سخن از خود کف نفس نشان دهند، و راهی را در میان امساک کامل بعض زاهدان، و زیاده روی های افراط کاران بی پروا از عاقبت کار برگزینند. باید منصفانه رفتار کنند، و هرگز دیگران را به استثمار نکشند. محروم ساختن دیگران از آنچه حق آنان است، همانند خوردن گوشت خوک برای مسلمان و یا گوشت گاو برای هندو است. هنگامی که طرق دیگر با شکست روبرو شود، دفع ستم و اقامه عدل احتمالا" مستلزم آن است که سیک ها دلیرانه سلاح به دست گیرند. آمادگی برای به خطر انداختن همه چیز خود برای دفاع از دیگری در آرمان سانت- سپاهی (قدیس سرباز) شجاع تبلور می یابد. ممکن است شجاعت مستلزم تحمل تا سرحد شهادت غیرخشونت آمیز باشد، آن گونه که گورو ارجان دو و گوروتگ بهادر نشان دادند. سیک ها، با درک عظمت بی مثل و مانند خدا، باید متواضع باشند، مانند درخت انبه، که چون بیشترین تعداد میوه را داشته باشد، تا پایین ترین حد خم می شود. سیک نباید با تفکرات جبرگرایانه از مبارزه در زندگی دست بکشد، بلکه باید با روحیه سانتوک و بدون ناراحتی از شکست های ظاهری، همچنان به تلاش ادامه دهد.

ب: دوستی و برابری در اندیشه دینی سیک ها
از آنجا که شخصیت انسان تحت تأثیر معاشران او قرار می گیرد، لازم است انسان تا آنجا که ممکن است با اشخاص متورع نشست و برخاست کند. در جامعه سنی سیک، بیشتر روابط اجتماعی در درون کاست، با گروه خویشان و با افراد هم جنس خود بوده است. زندگی گوروها نمونه های دوستی در ورای مرزهای انسانی است، مانند ارادت مردانای مسلمان و بالای هندو به گورونانک؛ و در عین حال، آمادگی آنها را برای پذیرش خطرات ذاتی دوستی نشان می دهد. گوروتگ بهادر در راه حفظ آزادی دینی هندوان کشمیر جان باخت. آن گونه که سیک ها همه روزه در جاپجی، عبارات آغازین گوروگرانت صاحب، دربارهء اصول دین، می خوانند، خدا نیروائیر، یعنی بدون خصومت، است. کسی هم که همواره متذکر است، از هیچکس تنفر ندارد. سیکیسم بر سوا، یعنی خدمت به بشریت، صرف نظر از رنگ، کاست، طبقه و عقیده آنها، تأکید دارد.

ج: روابط جنسی قبل از ازدواج در نظام دینی سیک ها
در تعالیم و عرف سیک، انجام مسئولیت خانوادگی و مسک نفس، یک نکته اساسی است. ازدواج، پیوندی روحانی است که تنها به اتحاد دو جسم محدود نیست. سیکیسم در فضای فرهنگی شمال هند نضج گرفت، که در آن ازدواج در سنین پایین، و اغلب پیش از سن بلوغ ترتیب داد می شد، ولی احتمالی دشات که زوجین تا چند سالی با هم زندگی نکنند، اعضای مسن تر خانواده با دقت برای فرزندانشان همسری را انتخاب می کردند. هر ازدواج پیوندی بود میان دو خانواده گسترده. در جامعه ای که مردم به عنوان اعضای خانواده با هم زندگی می کردند، و جوانان برای ایجاد زندگی مستقل و خصوصی از خانواده خود جدا نمی شدند، بدون ازدواج با هم زندگی کردن قابل تصور نبود. آبروی خانواده گسترده به رفتار احترام آمیز همه اعضای آن بستگی داشت. بخصوص اگر دختری بدون شرم (شرم وحیا) رفتار می کرد، آبروی خانواده در معرض خطر قرار می گرفت. حتی اگر او را می دیدند که به پسری نگاه می کند، زبانها به حرکت در می آمد. اصولا مسأله روابط جنسی قبل از ازدواج عملی نبود، چه برسد به آنکه قابل دفاع باشد. تلقی امروزی والدین سیک در نتیجه این باورها شکل گرفته است. "دختران و پسران با هم رابطه ندارند. دخترال بالغ ما معمولا به دیسکو پارتی نمی روند." آن گونه که می توان انتظار داشت، در یک جامعه سنتی، چنین محدودیت هایی در مورد پسران کمتر اعمال می گردد. "و پسران، همین طور که بزرگ می شوند آزادی بیشتری دارند، اما دختران نوجوان اجازه ندارند بدون همراه بیرون بروند. این اظهارات والدین سیک است که در جامعه متساهل تر بریتانیا زندگی می کنند. بدیهی است این "نه" به اختلاط بدون نظارت پسران و دختران به معنی "نه" به روابط جنسی قبل ازدواج است. در عمل، خویشاوندان می توانند زنی را که از این قانون تجاوز می کند، به سختی تنبیه نمایند. زن ذیربط باید با دقت ننگی را که برای خانواده خود به بار می آورد، همراه با تلویحات احتمالی، و رنجی که برای خود ایجاد خواهد کرد، مورد توجه قرار دهد. عقوبت طرف مذکر او احتمالا سخت نخواهد بود. محدودیت فعالیت جنسی به استفادهء مسئولانه از آن در چهارچوب ازدواج، با مفهوم کام (شهوت) در کتب مقدس سیک سازگاری دارد.

د: هم جنس گرایی در آیین سیک
سیک ها در این باره چیزی ننوشته اند. آنها انتظار دارند که همه مردان و زنان ازدواج کنند و فرزدانی داشته باشند. زن بدون فرزند، بخصوص فرزند پسر، بی نهایت نگون بخت محسوب می شود. بدیلی محترم تر و مطلوب تر از نقش مادر و همسر وجود ندارد. در چنین طرحی، جایی برای یک زندگی بدون ازدواج، چه برسد به هم جنس گرایانه، برای زنان وجود ندارد. به علاوه، چنین امکانی برای اغلب زنان پیش نمی آید. فعالیت جنسی برای هر دو جنس باید محدود به اعضای جنس مقابل و در چهارچوب ازدواج باشد. اینکه اعضای یک جنس در ملأ عام دست یکدیگر را بگیرند و همدیگر را ببوسند صحیح و طبیعی شمره می شود. بخش اعظم حمایت عاطفی مورد نیاز فرد، همانند دیگر جوامع آسیای جنوبی، در معاشرت با هم جنس تأمین می شود. برای غربیان، این تصور که این تماس فیزیکی میان مردان یا زنان بیانگر تمایلی به هم جنس گرایی است، کاملا" نادرست است. در گوروگرانت صاحب، از کام به عنوان یکی از پنج شهوت شیطانی نام برده شده است. در حالی که انسان دستخوش غرایز عنان گسیخته است، پیوند با خدا ممکن نیست. هرگونه تسلیم در برابر غرایز ناسازگار با وفاداری زناشویی و یا با نقش مناسب مردان و زنان به عنوان طرفهای ازدواج، محکوم است.

2- زندگی عمومی و خصوصی افراد قبل از ازدواج در آئین اسلام

الف: رفتارها و صفات شخصی فرد مسلمان
اسلام میان مسلمان کسی که در برابر قوانین خدا و هدایت خدا تسلیم است یعنی ایمان دارد، و مومن کسی که حتمیت درونی عمیقی از ایمان دارد یعنی کسی که همین ایمان را داشته و به آن عمل می کند، تمایز قایل است. ایمان یا اعتقاد برای مومن چیزی بیش از صرف اعتقاد به وجود خداست. ایمان یعنی تشخیص مبتنی بر تجربه شخصی این مطلب که خدا حاکم مطلق عالم، از جمله انسانهاست، و هر یک از ما، همانند بقیه مخلوقات خدا، کاملا به خدا وابسته هستیم و برای پاسخگویی به سوی او باز می گردیم. مسلمان با این اعتقاد، و از طریق اقامه نماز، روزه، زکات و حج، به سوی عمل سوق داده می شود. هر یک از این عبادات موجب قرب بییشتر مسمان به خدا می شود، تا در نهایت تقوی شکل گیرد. تقوی صفتی است که برای شخصیت مسلمان ضروری است. تقوی سجیه ای است اساسی که، مثلا، در قلب کودک مسلمان، ضمن آنکه درباره خدا، وجود و حضور همیشگی او در همه جا، کرم و محبت او، و مسئولیت شخصی هر کس و پاسخگو بودن او در برابر خدا، می آموزد، بتدریج شکل می گیرد. مسمانان با کسب تقوی (خدا آگاهی)، آن را در آداب روزمره زندگی خود منعکس می سازند. مثلا، هر کاری را با نام خدا و استعانت از او، یعنی با عبارت بسم الله الرحمن الرحیم، آغاز می کنند. هنگام ملاقات با خویشاوندان و دوستان درودی صلح آمیز تقدیم می دارند: السلام علیکم و رحمه الله. مسلمانان برای تقویت احساسی عمیقی که در اثر «سلام» ایجاد می شود، معمولا با یکدیگر دست می دهند، همدیگر را در آغوش می گیرند و می بوسند. و بالاخره، به خاطر موفقیت خود یا دیگران در هر کاری، سپاس خود را ابراز می دارند: الحمدالله رب العالمین. ابراز مسرت و سپاس نسبت به اشخاص از طریق دست زدن در میان مسمانان مرسوم نیست. مسلمانان با خدا آگاه شدن از خصایلی که موجب خیر معنوی می شود مانند محبت، رحمت، شفقت، تواضع، عفو، صدق، اخلاص، درستکاری و عدل آگاه می گردند. به عقیده مسلمانان، چنین انسانی هرگز هدف غایی را، که کسب رحمت و رضای خداست، از نظر دور نمی دارد. به منظور نیل به این هدف، از جمله، لام است مسمانان در جهان فعال باشند، مسئولیت های خود را جدی بگیرند، با منتهای توان خود برای انجام آنها بکوشند، و همواره از وظیفه ای که در قبال جامعه دارند، آگاه باشند. اما باید خاطرنشان گردد که ایمان و تقوی ثابت نیستند و در یک سطح باقی نمی مانند، و در نزد هیچ دو مسلمانی به یک نحو نیستند. این امر بخصوص هنگامی مصداق می یابد که می بینیم مسلمانان، همچون امت هر دین دیگری، ممکن است مجبور باشند با باورها و ارزشهای غیر دینی که بر زندگی آنها تحمیل می شود، به مقابله برخیزند. بنابراین، مشاهده گونه گونی هایی در صفات شخصی در ایمان مسلمانان، و در میان مسلمانان مناطق مختلف جهان، تعجب آور نخواهد بود.
(ادامه دارد ...)

منـابـع

کلیــد واژه هــا