ابن هرمه شاعر شیعه علم بدیع

ابواسحاق ابراهیم بن علی بن سلمه بن عامربن هرمه قرشی فهری مدنی. وی از شاعران شیعی سده دوم است، که تا سال 146 می زیسته و به وصیت پیامبر عمل کرده و به آل علی گراییده است و در نشر ولای علی و حقایق اصولی مکتب شیعه کوشش ها کرده است. هم او بوده که شورشیان حسنی و پیشوایان قیام اجتماعی از اولاد امام حسن (ع) را همواره می ستوده، و در برابر دربار جبار منصور عباسی، آنان را بزرگ می داشته است، و با نشر فضایل آنان، حکومت حق و حق حکومت را به مردم می شناسانده و جامعه را به تایید و کمک رساندن به آن حرکات نجات بخش ترغیب و تحریض می کرده است.
ابن هرمه در مقام شعر و سخنوری نیز از سر آمدن بوده است عبدالملک اصمعی گفته است: شاعران به ابن هرمه، حکم خضری، ابن میاده، ابو طفیل کنانی و مکین عذری ختم شده اند و او آخرین شاعری است که در لغت به شعر او استشهاد کرده اند.
ابن الاعرابی، ادیب معروف، می گفته است: شاعران به ابن هرمه ختم شده اند. برخی دیگر از ادبا او را بر بشار و ابونواس مقدم دانسته اند.
شرح حال ابن هرمه در کتاب های چندی آمده است، ازجمله:
الصنعه- تالیف: ابوسعید سکری نحوی م 265/90
تذکره الشعراء- تالیف: ابن معتز عباسی م 296
الاغانی- تالیف: ابوالفرج اصفهانی م 356
ذیل امالی القالی- تالیف: ابوعلی قالی م 356
الفهرست- تالیف: ابن الندیم م 375
تاریخ بغداد- تالیف: خطیب بغدادی م 463
تاریخ دمشق- تالیف: ابن عساکر دمشقی م 571
تجریدالاغانی من ذکرالمثالب و المثانی- تالیف: ابن واصل حموی م 597
البدایه و النهایه- تالیف: ابن کثیر دمشقی م 774
النجوم الزاهره- تالیف: ابوالمحاسن ابن تغزی بردی م 874
خزانه الادب- تالیف: عبدالقادر بغدادی م 1093
تاسیس الشیعه لعلوم الاسلام- تالیف: سیدحسن صدر م 1354 ه.ق
اعیان الشیعه- تالیف: سید محسن امین عاملی م 1371
الذریعه الشیعه- تالیف: شیخ آقابزرگ تهرانی م 1389
الاعلام- تالیف: خیرالدین زرکلی دمشقی (معاصر)
این از اشعار ابن هرمه است، در ولای علی و اولاد علی:
و مهما الام علی حبهم *** فانی احب بنی فاطمه
بنی بنت من جاء بالمحکمات ***  و الدین و السنن القائمه
و لست ابالی بحبی لهم *** سواهم من النعم السائمه
دیوان ابن هرمه (دیوان ابراهیم بن هرمه) نیز به چاپ رسیده است، به کوشش محمد جبار المعبد. در این باره ابن هرمه، علم بدیع را وضع کرده باشد، مولف تاسیس الشیعه می گوید: او نخستین کسی بود که بدیع را در شعر خود شکافت.

منـابـع

کلیــد واژه هــا