بررسی تاکید پیامبر اکرم (ص) به نماز شب

درباره نماز تاکید بسیار شده است پیامبر اکرم (ص) فرموده است: نشستن در مسجد در انتظار رسیدن وقت نماز عبادت است تا هنگامی که عمل خود را باطل نکرده است. پرسیدند: باطل کردن عمل به چیست؟ فرمود: به غیبت کردن. نیز در وصایای آن حضرت به ابوذر آمده است: ای ابوذر! من از نماز خواندن سیر نمی شوم، هر مومنی که به نماز می ایستد از همان جا که ایستاده است تا عرش بر او رحمت و فیض الهی می بارد و فرشته ای در کنار او فریاد می زند: ای فرزند آدم؛ اگر بدانی که اجر نماز چیست و تو با چه خدایی راز دل می گویی و مناجات نمی کنی هیچ گاه نمازت را تمام نخواهی کرد. و پس از نمازهای واجب درباره نماز شب تاکید بسیار شده است حتی پیامبر اکرم (ص) به امیر المومنین امام علی (ع) نیز می فرماید: یا علی! بر تو باد به نماز شب نماز شب بخوان نماز شب بخوان... نماز شب را وسله شرافت مومن و قرب به خدا و شبیه شدن به پیامبران شمرده اند. در قنوت نماز وتر استغفار می کنند و مصداق آیه 17 سوره آل عمران «والمستغفرین بالاسحار» (آل عمران/ 17)؛ «کسانی که در سحرها استغفار کنند می شون که خداوند به آنان وعده بهشت داده است».

شیخ بزرگوار ابو محمد حسن دیلمی در کتاب ارشاد القلوب حدیثی از امام صادق (ع) نقل کرده است:
امام صادق (ع) این حدیث را از پدران خود، حضرت پیامبر اکرم (ص) نقل می کند که آن معلم بزرگ هدایت و قرب چنین فرمود:
«صلاه اللیل مرضاه للرب و حب الملائکه و سنه الانبیاء (ع) و نور المعرفه و اصل الایمان و راحه الابدان و کراهیه الشیطان و سلاح علی الاعداء و اجابه للدعاء، و قبول للاعمال و برکه فی الرزق و شفیع بین صاحبها و ملک الموت و سراج فی قبره و فراش من تحت جنبیه و جواب منکر و نکیر و مونس و زائر فی قبره فاذا کان یوم القیامه کانت الصلاه ظلا عیه و تاجا علی راسه، و لباسا علی بدنه و نورا یسعی بین یدیه و سترا بینه و بین النار و حجه للمومن بین یدی اله تعالی و ثقلا فی الموازین و جوازا علی الصراط و مفتاحا للجنه لان الصلاه تکبیر و تحمید و تسبیح و تمجید و تقدیس و تعظیم و قراءه و دعاء، و ان اصل الاعمال کلها الصلاه لوقتها»؛ «نماز شب باعث خشنودی پروردگار اس و دوستی با فرتشگان و پیروی از سنت پیامبران (ع)؛ نماز شب پرتو معرفت خداست (که در دل می تابد) و ریشه ایمان است و مایه آسایش ابدان و سبب ناراحتی شیطان و سلاح (روحی و روحانی)، در برابر دشمنان و سبب پذیرش دعاست (و انعکاس روحانیت آن در نفس) و باعث قبولی اعمال دیگر است (و صعود آنها)؛ روزی را برکت می دهد و میان انسان و فرشته مرگ میانجیگری می کند (تا روح او را بآسانی بگیرد) و چراغی است برای تاریکی قبر و فرشی است برای خاک گور و پاسخی است به فرشتگان سوال و همدمی که در تنهایی قبر به دیدار انسان می آید و چون روز رستاخیز شود نماز شب سایبانی خواهد بود برای انسان تاجی بر سر او و لباسی بر اندام او؛ و خود نوری خواهد شد که (در تاریکیهای قیامت)، راه انسان را روشن کند و حایلی خواهد بود میان انسان و آتش دوزخ؛ و حجت انسان معتقد است در نزد خدای متعال (و دلیلی است برایمان و اطاعت و خدا دوستی او) نماز شب ترازوی اعمال را پر و سنگین می کند و جوازی است برای عبور از پل صراط و کلید در بهشت است (که در دست هر کس باشد با آن وارد بهشت می شود)، چون نماز در واقع بزرگداشت و ستایش خداوند است و یاد کردن پاکی و بزرگواری و قداست و عظمت او در آن قرآن می خوانند و دعا می کنند (پس همه آن نورانیت است و راهی به قرب خدا و جاودانگی و گسستن از غیر خدا یعنی پوچها و زائلها) و همانا اصل و شالوده همه اعمل انسان نماز به وقت خواندن است».

در این حدیث بسیار گرانبها (که از اسرار حقایق مرسله و حکمت محمدیه است)، 25 نتیجه بزرگ و اثر بسیار مهم برای نماز شب شمرده شده است که انسان به یک یک آنها نیازمند است و هر یک از آنها بهره اش گردد فایز است و برنده و از همه بالاتر قرب به درگاه خدا؛ پس نماز شب را به قصد قربت و خالص بخوانند و این نتایج را در نیت نیاورند (که آنها خود بخود حاصل می شود).

منـابـع

کلیــد واژه هــا