شرف الدین و مبارزه با امپریالیسم

لبنان کشوری است که در طول سده های گذشته مورد کشمکش های بسیار بوده است. سرانجام، در پایان جنگ جهانی اول، نیروهای متفقین لبنان را اشغال کردند، و آن را تحت اداره نظامی فرانسه قرار دادند. در 1920 بیروت و سایر شهرهای ساحلی و ناحیه بقاع و بعضی نواحی دیگر به «سرزمین خودمختار لبنان»، که در 1861 تعریف شده بود منضم شد. و «لبنان بزرگ» که بعد «جمهوری لبنان» خوانده شد تشکیل یافت. در 1923، جامعه ملل، سوریه و لبنان را رسما تحت قیمومت فرانسه قرار داد. در تحت حکومت فرانسه، آرزوهای لبنانیها تحقق نیافت، و آرامش از جمهوری لبنان رخت بربست.
پیش از اینها نیز لبنان تحت حکومت عثمانی قرار داشت، و همچنان انگلیس و فرانسه در کار آن تصرف می کردند، و فرقه ها را، از جمله مارونیان و دروزیان را، به جان هم می انداختند.
در ارتباط با این چگونگیهاست که مبارزات سیاسی شرف الدین شکل می گیرد. شرف الدین در راه آزادی مردم خویش، و گسترش عدالت و ایمنی، زحمات بسیار کشید، هم در دوره تسلط عثمانها در لبنان، و هم در دوره تسلط فرانسویها، و هم در دوره استقلال. قدرتهای مسلط پیوسته با او مبارزه می کردند، و جلو اقدامات او را می گرفتند. شاید بتوان گفت سختیهای را که شرف الدین در راه تأمین سعادت مردم خویش تحمیل کرده است، کمتر کسی از زعما و رهبران عرب تحمل کرده است.
کار شرف الدین، در این مبارزات سیاسی، به ویژه در برابر فرانسویها، به جایی رسید که حکم او را صادر کردند، و به خانه او هجوم بردند، و خانه و کتابخانه او را آتش کشیدند و هرچه بود سوزاندند. و در اینجا بود که 19 کتاب از تألیفات خطی شرف الدین، طعمه حریق شد؛ و او مجبور گشت با عائله خویش، لبنان را ترک کند و به دیار دیگر رود.
یکی از نویسندگان فاضل در این باره می گوید:
مجاهدات شرف الدین، در دوره عثمانی منحصر به امور دینی بود، زیرا که حکومت لبنان حکومتی اسلامی بود. لیکن در دوره استیلای فرانسویان، که دست به فساد و تباهی زدند، و بر مسلمین تسلط یافتند، و آثار اسلامی را از بین بردند، مبارزات شرف الدین آغاز گشت. وی شروع کرد به بیدار کردن افکار، و توجه دادن مردم به ظلمها و فسادهای فرانسویان. و بدین منظور اجتماعی تشکیل می داد، و از کسانی که مورد اطمینان بودند و اهل شهادت و وطن خواهی، دعوت می کرد، و همت آنان را برمی انگیخت، تا در راه مبارزه با دشمن بپاخیزند، و صفحه ای درخشان بر تاریخ خویش بیفزایند. معلوم است که در اینگونه مبارزات همیشه عالمان دین پیشگامند، و رهبری با آنهاست.
این بود که وی نخست با دیگر عالمان دینی وارد گفتگو شد، و آنان را به پذیرفتن برنامه واحد دعوت کرد، تا همه از یک خط مبارزاتی واحد پیروی کنند. آن عالمان در محفلی مشورتی که شرف الدین در «وادی الحجیر» برپا کرد گرد آمدند. رهبران لبنان نیز در آن محفل حضور یافتند. شرف الدین در آنجا «فتوای جهاد» صادر کرد، و همه آن فتوی را تأیید کردند. سپس به شهرهای خویش رفتند، تا برنامه را بر ضد فرانسویان به موقع اجرا گذارند... و بدینگونه مبارزات بزرگ و شورانگیز آغاز گشت. مردم همه به خانه شرف الدین سرازیر می شدند، و طومارهایی برای سرنگونی حکومت فرانسویان و ایجاد لبنان مستقل امضاء می کردند و...
شرح مبارزات سیاسی شرف الدین (که مانند بسیاری از عالمان شیعه در 150 سال اخیر با استعمارگران و دشمنان بشریت درگیر بوده است)، در نوشته های فاضلانی که درباره او چیزی نوشته اند آمده است.

منـابـع

کلیــد واژه هــا