عقیده مکتب اهل بیت علیهم السلام در کسب معرفت

خمیر مایه مکتب اهل بیت (ع) یعنی راه فطرت، در تعلیمات و آموزشهای اهل بیت (ع) موجود است. آنان برای مردم بیان داشته اند که: «فهم صحیح عقاید اسلام بدون تطبیق و هماهنگی با فطرت انسانی ممکن نیست». این بیانی است که ریشه در کتاب و سنت دارد. زیرا، در قرآن کریم که باطل به هیچ روی در آن راهی ندارد، آمده است: «فطرة الله التی فطر الناس علیها لا تبدیل لخلق الله ذلک الدین القیم و لکن اکثر الناس لایعلمون؛ فطرت الهی، سرشتی که خداوند انسانها را بر آن آفریده، دگرگونی در آفرینش الهی نیست؛ این است آیین استوار؛ ولی بیشتر مردم نمی دانند!» (روم/ 30).
پروردگار گرامی در این آیه اشاره فرموده که: «بهترین راه برای رسیدن به معارف دینی، راه فطرت سلیم انسانی است. فطرتی که در جوامع فاسد و تربیت های بد هم دگرگون نمی شود و هوسها و درگیریها آن را محو و نابود نمی کند، و علت اینکه بیشتر مردم نمی توانند حق و حقیقت را به درستی دریابند آن است که خودخواهی و عصبیت، نور فطرتشان را خاموش کرده، و طغیان و سرکشی میان آنان و راه یابی فطریشان به حقایق و علوم واقعی الهی، فاصله شده است.»
این معنی در سنت پاک احمدی نیز تأکید شده و در روایتی از رسول خدا (ص) آمده است: «کل مولود یولد علی الفطره فابواه یهو دانه او ینصرانه او یمجسانه؛ هر نوزادی بر فطرت پاک الهی به دنیا می آید و این پدر و مادر هستند که او را (با تربیت خود) یهودی یا نصرانی یا مجوسی می کنند»
راه فطرت به هیچ روی با بهره گیری از عقل و نقل و شهود و اشراق و روش علمی-تجربی مخالفتی ندارد. مهم آن است که این راه منحصر و محدود به هیچ یک از ابزارهای شناخت نیست بلکه هر یک را در جای خود، برابر با هدایت خدای سبحان، به کار می گیرد، هدایت که قرآن کریم از آن خبر داده و می فرماید: «یمنون علیک أن أسلمو قل لا تمنوا علی إسلامکم بل الله یمن علیکم أن هداکم لللایمان إن کنتم صادقین؛ (ای پیامبر!) آنان بر تو منت می نهند که اسلام آورده اند؛ بگو: اسلام آوردن خود را بر من منت نگذارید، بلکه خداوند بر شما منت می نهد که شما را به سوی ایمان هدایت کرده است، اگر (در ادعای ایمان) راستگو باشید!» (حجرات/ 17). در جای دیگر می فرماید: «و لولا فضل الله علیکم و رحمته مازمی منکم من أحد أبدا؛ و اگر فضل و رحمت الهی بر شما نبود، هرگز احدی از شما پاک نمی شد» (نور/ 21).
از امتیازات این راه آن است که پیروانش از ورود در مناظرات کلامی و شکوک و شبهات پیچیده دوری می کنند. و در این باره به احادیث اهل بیت (ع) در نهی از دشمنی و جدال در دین استناد می نمایند. از دید آنان متکلمانی که توفیق هدایت به این راه را نیافته اند، در مسائل عقیدتی یک مذهب گاهی به یکصد مسأله هم می رسد. این فطرت پاک که خداوند انسان را بر آن آفریده، در روایات اهل بیت (ع) گاهی به طینت و سرشت و زمانی به عقل طبعی تعبیر شده است. برای آشنائی بیشتر با این موضوع می توانید به جوامع و کتب حدیثی پیروان و پاسداران میراث گرانبهای اهل بیت (ع) مراجعه نمائید.

منـابـع

کلیــد واژه هــا