کتاب جامع المقدمات

مجموعه ای از کتابهای «صرفی و نحوی و غیره» به زبان فارسی و عربی. این مجموعه دارای چندین رساله مختلف است که طلاب علوم دینی، در حوزه های علمی شیعه، به عنوان اولین کتاب، یکایک آن را خوانده و با مسائل صرف و نحو و منطق و... آشنا شده و برای دروس سنگین تر و مهم تر، مقدمه ای می شود. نویسنده های این رسالات، چند نفر از جمله: میر سید شریف جرجانی، ملامحسن فیض و...

فهرستی از جامع المقدمات:
1- شرح امثله: تفصیل کامل یک دوره صرف افعال عربی (به زبان فارسی) نوشته میرسیدشریف جرجانی
2- صرف میر با حواشی آن: رساله ای در صرف افعال عربی و مهمورات و معتلات، نوشته میرسیدشریف جرجانی
3- شرح التصریف: شرح رساله چهارم (التصریف) نوشته مسعود ابن عمر قاضی تفتازانی

این چند کتاب در جامع المقدمات، کتب در علم "صرف" است. کتب نحوی از اینقرار است:
1- عوامل، رساله ای درباره عوامل اعراب زبان عربی (به زبان عربی) نوشته عبدالقاهر جرجانی
2- شرح عوامل، رساله ای در شرح کتاب عوامل (به زبان عربی) نوشته ملا نظرعلی گیلانی
3- عوامل ملامحسن، رساله ای در عوامل اعراب (به زبان عربی) نوشته ملامحسن فیض
4- عوامل منظومه، رساله ای منظوم در علم نحو «عوامل اعراب» (به زبان فارسی)، سروده "کمال الدین بن حسام". وی این رساله خود را بنام "سلطان غیاث الدین بن فخرالدین" از امیران سیستان و غور، سروده است.
5- الهدایه، رساله ای در نحو عربی (به زبان عربی) نوشته ابوعبدالله زبیربن احمد شافعی معروف به "زبیر بصری"
6- شرح انموذج، کتابی در علم نحو عربی (به زبان عربی) متن از جارالله زمخشری و شرح آن از "جمال الدین محمدبن عبدالغنی اردبیلی"
7- صمدیه، رساله ای فشرده و مفید در علم نحو (به زبان عربی)، نوشته "شیخ بهائی". وی این کتاب را برای برادرش عبدالصمد نوشته و از همین رو به این نام گذاشته است.

علاوه، چند رساله دیگر در این کتاب هست:
1- کبری، رساله ای مختصر در علم منطق صوری (به زبان فارسی) نوشته میرسیدشریف جرجانی
2- صیغ مشکله، رساله ای در شرح برخی صیغه های افعال عربی است که برخلاف قاعده است. مؤلف این رساله، ناشناخته است که چگونگی تحول آن را بیان کرده و دلیل صرفی آن را گفته است.
3- آداب المتعلمین: رساله ای درباره چگونگی رفتار دانش آموز، چگونه درس خواندن و مطالعه، احترام به استاد، (به زبان عربی) منسوب به خواجه نصیرالدین طوسی.
تمام این رسالات، بنام کتاب جامع المقدمات، در دسترس است که بارها بطور مکرر در ایران چاپ شده است. از بهترین چاپ های آن در دو جلد با حاشیه «مدرس افغانی» سال 1365 هجری شمسی در تهران، است.

منـابـع

کلیــد واژه هــا