دنیا دوستی، یکی از موانع معرفت و شناخت حقیقت در قرآن

قرآن کریم در زمینه حب دنیا می گوید: "ذلک بانهم استحبوا الحیاه الدنیا  علی الآخره و أن الله لا یهتدی القوم  الکافرین - اولئک الذین طبع الله علی قلوبهم و سمعهم و ابصارهم و اولئک هم الغافلون"(سوره نحل / آیات 107-108)، این به خاطر آن است که زندگی دنیا را بر آخرت ترجیح دادند، و خداوند افراد بی ایمان (و لجوج) را هدایت نمی کند آنها کسانی هستند که خدا ( بر اثر فزونی گناه) بر قلب و گوش و چشمانشان مهر نهاده (به همین دلیل چیزی را نمی فهمند) و غافلان واقعی آنهایند.

تفسیر و جمع بندی
این آیه اشاره به گروهی می کند که نخست  اسلام را از جان و دل پذیرا گشتند، و بعد مرتد شدند، می گوید: این ارتداد به خاطر آن نیست که چیزی بر خلاف حق در اسلام دیده باشند، بلکه آنها زندگی دنیا را بر آخرت ترجیح دادند، و به همین جهت با اسلام وداع گفتند، و به ودای کفر قدم نهادند، و چون شایسته هدایت نیستند خداوند هدایتشان نمی کند، بلکه به خاطر دنیا پرستی بر قلب و گوش و چشم آنها مهر می نهد، و درهای معرفت را به روی آنها می بندد، در نتیجه در غفلت کامل فرو می روند. حب دنیا خواه در شاخه عشق به مال و ثروت باشد، یا مقام و جاه، و یا انواع شهوات دیگر، به طوفانی می ماند که در درون جان انسان می وزد و تعادل ترازوی عقل را به کلی برهم می زند. می دانیم ترازوهای دقیق را در محفظه هایی می گذارند که کمترین نسیم به آن نوزرد و حتی کسی که مشغول سنجش با آن است موقتا نفس را در سینه حبس می کند مبادا امواج هوائی که از ریه او خارج می شود تعادل آن را برهم زند، آیا از چنین ترازوئی در برابر یک طوفان شدید کاری ساخته است؟! دنیا پرستی خواه شکل قارونی داشته باشد، و یا فرعونی، و یا سامری و یا غیر آنها، مسلما به انسان اجازه تفکر سالم و قضاوت صحیح را نمی دهد، اگر آیه فوق می گوید خداوند بر قلب و گوش و چشم آنها مهر می نهد این در واقع همان تاثیری است که در دنیاپرستی قرار داده، و چون آنها به سراغ سبب می روند گرفتار چنین مسببی می شوند. در احادیث اسلامی تعبیرات جالبی در این زمینه دیده می شود از جمله در حدیثی از امام باقر(ع) می گوید: "مثل الحریص علی الدنیا کمثل دوده کلما ازدادت من القزعلی نفسها لقا کان أبعد لها من الخروج حتی تموت غما"، «حریص بر دنیا همچون کرم ابریشم است، هرقدر بیشتر ابرایشم برگرد خود می تند زندانی تر می شود، و راه خروج بر او مسدود تر می گردد، تا از غم و اندوه بمیرد».

در حدیث دیگری از امیرمومنان علی(ع) می خوانیم: "الدنیا تقر و تضر و تمر"، دنیا می فریبد، زیان می رساند و می گذرد. در حدیث دیگری می خوانیم که امیرمومنان علی(ع) نامه ای به یکی از یارانش نوشت و او را نصیحت فرمود، از جمله نصائح امام (ع) این بود: "فارفض الدنیا فان حب الدنیا یعمی، و یصم و یبکم و یذل الرقاب فتدارک  مابقی مین عمرک و لا تقل غدا أو بعد غد فانما هلک من کان قبلک باقامتهم علی الامانی و التسویف"، «دنیا را رها کن که حب دنیا، چشم را کور، و گوش را کر، و زبان را لال، و گردنها را به زیر می آورد، در باقی مانده عمرت، گذشته را جبران کن، و نگو فردا و پس فردا، زیرا کسانی که پیش از شما بودند به خاطر تکیه بر آرزوها و امروز و فردا کردن هلاک شدند».

منـابـع

کلیــد واژه هــا