حذف بخشی از حدیث رسول خدا(ص) در مکتب خلفا

طبری و ابن اثیر در تفسیر آیه کریمه «و أنذر عشیرتک الأقربین» (سوره شعرا/ آیه 214) عبارت «وصیی و خلیفتی فیکم» را حذف کرده و به جای آن «کذا و کذا» آورده اند. و بخاری در صحیح خود متن سخن «عبدالرحمان بن ابی بکر» به «مروان» را حذف کرده و به جای آن سخنی مبهم آورده و گوید: «و عبدالرحمان چیزی گفت» و نیز، روایت ام المومنین عایشه از رسول خدا(ص) در حق «حکم» پدر مروان را به کلی حذف کرده است. و نیز، خبر مشورت رسول خدا (ص) با صحابه درباره «غزوه بدر» و پاسخ ایشان به آن حضرت – به گونه زیر – حذف و ترمیم شده است:

ابن هشام و طبری گویند: «خبر حرکت قریش برای حمایت از کاروان تجاری خویش به رسول خدا (ص) رسید. آن حضرت با مردم مشورت نمود و آنها را از این اقدام آگاه ساخت. ابوبکر صدیق برخاست و سخن گفت و «نکو گفت».. پس عمر ابن خطاب برخاست و سخن گفت و «نکو گفت». سپس «مقداد بن عمرو» برخاست و گفت: «یا رسول الله! فرمان خدا را به انجام رسان که ما با تو هستیم و به خدا سوگند ما همانند بنی اسرائیل نیستیم که به شما بگوئیم: «إذهب أنت و ربک فقاتلا إنا ههنا قاعدون» (سوره مائده/ آیه 24)، «تو و پروردگارت بروید و بجنگید که ما اینجا نشسته ایم!» بلکه می گوئیم «تو و پروردگارت بروید و بجنگید که ما نیز همراه شما می جنگیم- تا آنجا که می گوید: - رسول خدا (ص) آفرینش گفت و دعایش فرمود». و در پاسخ «سعد بن معاذ انصاری» نیز آمده است: «یا رسول الله! هر چه می خواهی همان کن که ما با شما هستیم، سوگند به آنکه تو را به حق مبعوث کرد اگر این دریا را فراروی ما قرار دهی با تو وارد آن می شویم و هیچ یک از ما تخلف نخواهد کرد...». و رسول خدا (ص) از سخنان سعد مسرور و شادمان گردید.

حال، به نظر شما پاسخ آن دو صحابی مهاجر قریشی، ابوبکر و عمر، به  رسول خدا (ص) چه بوده که از این روایت حذف شده و به جای آن عبارت: «نکو گفت» آمده است؟! براستی اگر سخنان آن دو نیک و حسن بوده چرا آن سخنان نیکو حذف شده و در همان حال، سخنان مقداد مهاجر و سعدبن معاذ انصاری آمده است؟! به صحیح مسلم مراجعه می کنیم و در روایت او چنین می یابیم که: «رسول خدا (ص) پس از شنیدن خبر حرکت ابی سفیان، با اصحاب خود مشورت نمود. ابوبکر سخن گفت و پیامبر (ص) از او اعراض کرد. سپس عمر سخن گفت و پیامبر از او رویگردان شد...» حال، به نظر شما اگر سخنان ابوبکر و عمر نیکو بود برای چه رسول خدا (ص) از آن دو اعراض فرمود؟ پاسخ را در نزد واقدی و مقریزی می جوئیم که گویند: «عمر گفت: یا رسول الله! به خدا سوگند این قریش است با عزت ویژه خود! که به خدا سوگند از هنگامی که عزت یافته ذلیل نشده!  به خدا سوگند از هنگامی که کافر شده ایمان  نیاورده! به خدا سوگند] قریش[ هرگز عزتش را رها نخواهد کرد و حتما با تو نبرد خواهد کرد. پس، هشیار باش و نیروی در خور آن را آماده ساز!....».

ما از روایت ابن هشام و طبری دانستیم که عمر بعد از ابوبکر سخن گفته، و این دو راوی، سخنان هریک از آن دو را با تعبیر: «نکو گفت» توصیف کرده اند. و در روایت مسلم آمده بود که «رسول خدا ( ص) از ابوبکر و سپس از عمر اعراض فرمود!» بدین خاطر در می یابیم که سخنانشان یکی بوده است، و چون واقدی و مقریزی نص سخن عمر را بیان داشته و قول ابی بکر را کتمان نموده اند، سخن عمر قول ابی بکر را نیز بری ما آشکار می سازد! از آنجا که ذکر سخنان این دو صحابی نامدار برخی از مردم را آزرده خاطر می کرد، سخن آندو از روایت طبری و ابن هشام و مسلم حذف شده است! و اینگونه حذف و ترمیم هاست که باعث گردیده تا این کتابها موئق ترین کتب مکتب خلفا به حساب آیند! و صحیح بخاری که هیچ چیز این خبر- مبهم و غیر مبهم آن – را یاد آور نشده، از همه کتابها صحیح تر و موئق تر به شمار آمده است!

باری، طبری و ابن کثیر عبارت: «وصیی و خلیفتی» را از حدیث رسول خدا (ص) به «کذا کذا» تبدیل کردند چون این عبارت عامه مردم را  نسبت به حق امام علی (ع) در حکومت آگاه می ساخت و انتشار ان درست نبود! و بخاری نیز، سخن عبدالرحمان بن ابی بکر را به لفظ «چیزی گفت» مبدل کرد چون سخن او به خلفای اموی «معاویه و یزید و مروان» زیان می رسانید و عامه مردم را از آنچه که نباید بدانند آگاه می کرد! و نیز، سخنان ابوبکر و عمر در پاسخ رسول خدا (ص)، در سیره ابن هشام و تاریخ طبری به جمله «نکو گفت» مبدل می شوند و از روایت صحیح مسلم حذف می گردند چون در آن سخنان مسائلی بوده که برازنده این دو خلیفه نبوده است و این گونه کتمان در نزد عالمان مکتب خلفا بسیار است!

منـابـع

کلیــد واژه هــا