آزادی از هر نوع بردگی در اسلام

آزادی برای انسان از دیدگاه  اسلام یک موضوع حیاتی است، نه یک نوع زینت و زیور. روش و اهتمام شدید پیامبران عظام- که همگی یک دین الهی را تبلیغ نموده اند- در مبارزه با طواغیت و رها ساختن انسان ها از زنجیر استبداد و سلطه گری آنان، خود یکی از بهترین دلایل همین مدعاست که اسلام – که متن اصلی همه  ادیان الهی گذشته را در بردارد- با هر نوع برده گیری و برده سازی انسان ها شدیدا مخالف بوده و نهایت کوشش را برای آزاد ساختن بندگان خدا از یوغ  انواع سیطره های ضد حیات انجام داده است. اگر به اصرار شگفت انگیز همه انبیای عظام به رها ساختن مستضعفان تاریخ از چنگال قدرت پرستان جهانخوار و ضد انسان توجه نماییم، می توانیم شدت مبارزه ادیان الهی را با بردگی که شدیدترین استضعاف را در بردارد – درک کنیم. در قرآن مجید، آیات فروانی درباره وجوب دفاع از مستضعفان و توبیخ شدید قبول استضعاف با توانایی بر رفع استضعاف از خویشتن وجود دارد که با ملاحظه آنها هیچ تردیدی در این مسأله باقی نمی ماند که اسلام بزرگ ترین حمایت کننده آزادی و نیرومندترین ایدئولوژی در مبارزه با بردگی و استضعاف و هرگونه به زنجیر کشیدن انسان هاست. خداوند متعال می فرماید: «إن الذین توفاهم الملا ئکه ظالمی أنفسهم قالوا فیم کنتم کنا مستضعفین فی الأ رض قالوا  ألم أرض الله واسعه فتهاجروا فیها فأ ولئک مأ واهم جهنم و ساءت مصیرا» (نساء/ آیه97)، «آن کسانی که فرشتگان آن را در حال مرگ درمی یابند که به خویشتن ستم روا داشته اند، به آنان می گویند: شما در زندگی در چه حال بودید؟ آنان می گویند: ما مستضعف بودیم. فرشتگان به آنان می گویند: مگر زمین خدا وسیع نبود که در آن مهاجرت کنید ] و خود را از استضعاف نجات بدهید؟[ جایگاه ابدی آنان جهنم است و چه بد سرنوشتی است».

در توبیخ «استضعاف»، به طور عموم، و لزوم دفاع و حتی جنگ از مستضعفان برای نجات آنان از استضعاف، آیاتی متعدد در قرآن وجود دارد که به ذکر چند مورد از آن ها بسنده می کنیم: «و مالکم لا تقاتلون فی سبیل الله و المستضعفین من الرجال و النساء والولدان (نساء /آیه 75 و قصص/آیه 4/ سوره سباء / آیه31)، «چه شده است شما را که در راه خدا و مستضعفان – از مردها و زن ها و فرزندان – نمی جنگید؟».

البته  همانگونه که در مورد خود تحقیق شده، در قرآن مجید علاوه بر کلمه «استضعاف»، کلمات دیگری نیز به کار رفته که هر نوع بینوایی و به زنجیر کشیده شدن را ممنوع دانسته و یکی از بزرگترین وظایف انبیای عظام علیهم السلام را برداشتن زنجیرهای گرانبار از دوش مردم معرفی فرموده و اینکه کدامین زنجیر گرانبار از بردگی برای بشر قابل تصور می باشد؟ آیاتی متعدد در قرآن، مطلب مذکور را تصریح می فرماید، از آن جمله: «و ما کان لنبی أن یغل و من یغلل یأت بما غل یوم القیامه» (آل عمران/ آیه 161)، «و بر پیامبری نیست که مردم را به زنجیر ببندد، و هرکس زنجیر کند، روز قیامت با همان زنجیر حاضر می شود.»

«الذین یتبعون الرسول النبی الأ می الذی یجدونه مکتوبا عندهم فی التوراه و الإ نجیل یأمرهم بالمعروف و ینهاهم عن المنکر و یحل لهم الطیبات و یحرم علیهم الخبائث و یضع عنهم إصرهم و الأغلال التی کانت علیهم» (اعراف/آیه 157)، «مردمان با ایمان کسانی هستند که از پیامبر امی تبعیت می کنند؛ پیامبری که نام او را در تورات و انجیل که دارند، در می یابند، پیامبری که آنان را به نیکی دستور می دهد و از زشتی ها نهی می کند، و برای آنان پاکیزه ها را حلال و پلیدی ها را حرام می کند و بار سنگین و زنجیرهای گرانباری را که بر آنان بود، از دوش آنان برمی دارد...».
قطعی است هیچ باری سنگین تر از اراده های مطلق مالکان برده ها نبوده که موجب می شده است اصلاحیات را از آن خود ندانند.

منـابـع

کلیــد واژه هــا