دلایل غفلت دل از یاد خدا

در واقع ناباوری نسبت به امر آخرت حاصل بیماری «غفلت» است، معلول شیفتگی انسان در برابر جلوه گریهای دنیا و فریب خوردن وی از وسوسه های غرورانگیز شیطان است که قرآن کریم به این هر دو سبب، اشاره کرده و می فرماید: «یا أیها الناس وعد الله حق فلا تغر نکم الحیوة الدنیا و لا یغز نـکم بالله الغرور»، (فاطر/ آیه 5)، «ای مردم، وعده خدا (راجع به قیامت و حساب و کتاب و صراط و میزان و بهشت و جهنم) حق است (و تخلف ناپذیر). بنابراین، مبادا زندگی دنیا (و جلوه گریهای آن) شما را بفریبد؛ و مبادا شیطان فریبکار، از طریق نشان دادن عفو و کرم خدا، مغرورتان سازد»! این هشدار تکان دهنده قرآن حکیم، اولا خطر بزرگ «غفلت» از قیامت موعود را که وعده حق و مسلم حضرت حق است، نشان می دهد؛ و ثانیا روشنگر این مطلب است که راه نفوذ بیماری «غفلت» در قلب آدمی، دو راه است:

1- مظاهر  فریبنده «دنیا» از: مال و منال، و جاه و جلال، و شوکت و شهرت، و انواع دیگر مشتهبات نفس که در نظر انسان، متاعی نقد و زیبا، و پرجاذبه و دلربا جلوه کرده و تمام قلب او را مسخر خود می سازد، و از آن وعده بزرگ الهی غافلش می کردند؛ تا آنجا که تمام مدت عمر پر بها، سرگرم جمع آوری امتعه بی ارزش دنیا، و بهره گیری از آنها می گردد، و اصلا مجال تفکر در امر آخرت نمی یابد!

2- وسوسه های گوناگون «شیطان» از طرق مختلف که می کوشد دل آدمی را از توجه به « آخرت» منصرف گرداند، و با سرگرم ساختن وی به «دنیا» تمام سرمایه عمر فوق العاده عزیز و گرانبهایش را به تباهی کشیده، و یک بار او را از سعادت ابدی محروم سازد.

و چنانچه احیانا ببیند که این انسان، انسان بیداری است که با یاد قیامت و روز جزا، می خواهد در برابر جذبه های شدید «دنیا» خود را نگهدارد و از پا در نیاید، در این موقع از راه دیگری وارد می شود و مسئله «عفو» و« کرم» خدا و «رحمت» واسعه اش را در نظر او جلوه می دهد، و از این راه، او را مغرور ساخته، و نتیجتا آدمیزاد مسکین را با دلگرم ساختن وی به عفو و کرم خدا، به گناه و طغیان بر خدا وا می دارد! در حالی که آن بیچاره مغرور، از این واقعیت در غفلت است که خداوند بزرگ، همانگونه که در موضع «رحمت» و «عفو» و «کرم»، «ارحم الراحمین و اکرام الاکرامین» است، در موضع « اخذ» و «مجازات» و «کیفر» نیز «اشد المعاقبین و اعظم المتجبرین» است! چنانکه خود ذات اقدسش می فرماید:
«نبی عبادی أنی أنا الغفور الرحیم و أن عذابی هو العذاب الألیم»، (حجر/ آیات 49-50)، «بندگانم را خبر ده که من- آری من- غفور و رحیمم، و (نیز آگاهشان ساز که) عذاب من ( نیز) همانا عذابی سخت و دردناک است»!

«إن لدینا أنکالا و جحیما و طعاما ذا غصة و عذابا الیما»، (مزمل/آیات 12-13)، «نزد ما، غل و زنجیرهائی سنگین و آتشی شعله ور هست، و خوراکی گلوگیر، و عذابی دردناک)!

در دعای «افتتاح» شبهای ماه مبارک «رمضان» نیز به تعلیم اولیاء معصومش علیهم السلام می خوانیم: «و أیقنت أنک أرحم الرحمین فی موضع العفو و الرحمة و أشد المعاقبین فی موضع النکال و النقمة و أعظم المتجبرین فی موضع الکبریاء والعظمة»، «به یقین می دانم (ای خد) که تو در جای رحمت و عفو، ارحم الراحمین؛ و در جای اخذ و مجازات و انتقام، اشد المعاقبین و سختگیرترین عقاب کنندگان؛ و در جای اعمال قدرت و اظهار کبریا و عظمت، بزرگترین مقدران می باشی.»

منـابـع

کلیــد واژه هــا