تفاوت فلسفه با علم
فارسی 4918 نمایش |مقصود آنها از حکمت چیست؟ آیا مقصود آنها از حکمت، همان چیزی است که ما امروز "علم" می گوئیم؟ مقصود از حکمت البته حکمت نظری نه عملی "دریافت کلی صحیح از مجموع هستی" است که غیر از علم است، زیرا علم دریافتی است از بخشی از هستی. برای اینکه فرق "فلسفه" و "علم" روشن شود، این مطلب را توضیح می دهم.
مثلا اگر شما می خواهید درباره شهر تهران اطلاع پیدا کنید، به دوگونه می توانید این اطلاع را کسب کنید: یکی اطلاع کلی و عمومی اما مبهم، و دیگر، اطلاع جزئی ولی مشخص. گاهی اطلاع شما درباره تهران مانند اطلاع یک مهندس شهرداری است که اگر به او بگویند نقشه کلی شهر تهران را بکش، می تواند چنین نقش های را بکشد و در آن، خیابان ها و میدان ها و پارک ها را به طور کلی، روی صفحه کاغذ به شما نشان دهد: مثلا اینجا نیاوران و آنجا تجریش و آن طرف، شاه عبدالعظیم است (و غیره، یعنی) اطلاعی از عموم و از سراپای تهران به شما می دهد، اما همه اش مبهم است. او از همه تهران به شما اطلاعاتی داده است، اندام تهران را برای شما کشیده است ولی اگر شما بخواهید خانه خود را در آن نقشه پیدا کنید نمی توانید، خود آن مهندس هم از آن اطلاعی ندارد. ولی یک نفر ممکن است اساسا نداند طول و عرض تهران چقدر است، چند تا میدان و خیابان دارد، نقاط مشخص تهران چیست، چند تپه در وسط این شهر قرار دارد، اما اگر درباره یک محله معین و خاص از او بپرسید، تمام جزئیات آن را می داند که این محله چند کوچه دارد و این کوچه ها به چه شکل به یکدیگر راه دارند و در هر کوچه چند خانه وجود دارد و حتی رنگ در خانه های این محله را می داند که این در، سبز و آن یکی آبی و دیگری به چه رنگی است. اگر از آن کسی که اطلاعش مختص به مجموع شهر است راجع به این کوچه بپرسید، کوچکترین اطلاعی ندارد و اگر از کسی که اطلاعش راجع به این کوچه و محله است، راجع به اندام شهر تهران بپرسید اطلاعی ندارد.
فیلسوف به آن کسی می گویند که اندام هستی را در مجموع مطالعه می کند، می خواهد رأس هستی را پیدا کند، اول و آخر هستی را بیابد و مراتب هستی و قوانین کلی آن را دریابد. اما همین فیلسوف درباره فلان گیاه یا حیوان یا سنگ و یا زمین و خورشید هیچ اطلاعی ندارد. حکمت از نظر فیلسوف یعنی اطلاع کلی از سراسر هستی و از مجموع اندام عالم به طوری که در آینه ذهن حکیم، سراسر هستی و اندام عالم منعکس شود، یعنی همه هستی ولی به صورت مبهم در عقل حکیم مشخص شده است.
منـابـع
مرتضی مطهری- انسان کامل- صفحه 105-104
کلیــد واژه هــا
0 نظر اشتراک گذاری ارسال چاپ پرسش در مورد این مطلب افزودن به علاقه مندی ها