سخنان امیرالمؤمنین در باب امور کارگزاران

در فرمان امیرالمؤمنین به مالک اشتر درباره هر موضوعی در باب اداره جامعه اسلامی مطالب جامعی بیان شده است از جمله امور کارگزاران که در متن نامه اینگونه آمده است:
«سپس در امور کارگزارانت نظر کن:
1- آنان را با آزمایش (و تحقیق و کشف صلاحیت) به کار بگمار، نه از روی بخشش بی علت و استبداد، زیرا آنان مجموعه ای از شعبه های ظلم و خیانتند.
2- از میان مردم کسانی را برای کارگزاری انتخاب کن که اهل تجربه و حیاء از خاندانهای صالح و صاحب قدم های مفید در اسلام و سوابق شایسته می باشند، زیرا آنان دارای اخلاقی شریف تر و حیثیت و آبروئی صحیح ترمی باشند، آنان کمتر از دیگران خود را در پرتگاه طمع ها قرار می دهند، و دارای نظر رساتر در عواقب کارها می باشند.
3- سپس عوامل مواد معیشت آنان را فراوان نما زیرا بدین وسیله است که برای اصلاح نفس خود قدرت پیدا می کنند و از دست درازی به آنچه که از دولت یا مردم در زیردست دارند بی نیاز می گردند، (با این بی نیازی) در آن هنگام که امر تو را مخالفت کنند و یا در امامت تو خیانت بورزند، حجت تو بر آنان تمام است.
4- سپس همه کارهای کارگزاران را تحت نظر بگیرد و بازرسان مخفی از مردمان را که اهل صدق و وفا هستند بر آنان بگمارد زیرا تحت نظر قرار دادن پنهانی امور کارگزاران آنان را وادار به حفظ امانت و مدارا به رعیت می نماید و معاونان خود را با دقت کامل زیر نظر بگیرد، در آن هنگام که کسی از آنان دست به خیانت گشود و این خیانت را اخبار بازرسان مخفی تایید کرد، از جنبه شهادت به آن اخبار استفاده نموده و کیفر بدنی را برای او اجرا کن و به آن عملی که مرتکب شده است، مسئول قرار بده و او را به موقعیت ذلت و خواری بکشان و با نشان خیانت او را مشخص نما و ننگ و تهمت را از گردنش بیاویز.»
این منطق امام اول شیعیان است درباه مسئولان و گردانندگان حکومت اسلامی که شایسته الگوبرداری حاکمان مسلمان است.