جستجو

برخی از ایده آل های فردی انسان ها

ایده آل هایی که برای مردم جلوه می کند، دو قسم عمده دارد:
1- ایده آل های فردی.
2- ایده آل های اجتماعی.
البته ممکن است بعضی از ایده آل های مطلوب، هم جنبه فردی داشته باشد و هم جنبه اجتماعی برخی از ایده آل های فردی عبارتند از:
1- ثروت: برای گروه زیادی از انسان ها، ثروت عالی ترین ایده آل است که بایستی در راه به دست آوردن آن تلاش کرده و زندگی را با آن تفسیر کنند. ولی این گمان بیهوده ای است که متأسفانه گروه فراوانی از آدمیان را گرفتار کرده است، زیرا اگر علاقه به ثروت، به حد حساسیت (آلرژی) که نوعی انحراف روانی است، نرسد، چون نتایج آن فقط سطح ظاهری «من» را اشباع می کند، سطح عمیق، با فرض اعتدال فعالیت، خود را بی نتیجه خواهد دید. ثروت به عنوان مواد منقول و غیر منقول و پول، قابل انعطاف به آن مواد مطلوب واقعی نیست. بلکه ثروت زاید برای احتیاجات ضروری، از آن جهت مطلوب است که می تواند وسیله ای برای داشتن اختیار بیشتر در احراز آزادی به موجودیت انسان بوده باشد و الا هرکسی می داند که احتیاجات ضروری انسان ها محدود است.
دلیل دیگر این که اگر ثروت می توانست خود قانع کننده روح انسانی بوده باشد، شخص ثروتمند نبایست مزایای دیگر زندگانی را آرزو کند، در صورتی که می دانیم اگر این ثروتمند از اشباع بعضی از غرایز طبیعی ناتوان بوده باشد، با احساس همین ناتوانی اندوهگین می شود. همچنین است حال شخصی که جاهل بوده و از مزیت علم اطلاع داشته باشد. نیز اگر چنین شخصی در حالات معتدل روحی، ضربه توهین به «شخصیت» را احساس کند، اگر چه هیچ گونه ضرر مادی هم نداشته باشد، با آگاهی به این که از هرگونه ثروت برخوردار است، باز درد این توهین برای او در مقابل تمام آن لذایذ ناگوار بوده و در صدد مبارزه با آن ضربه برخواهد آمد.
2- عشق به زیبایی: عشق به زیبایی و زیبا رویان، با توجه به نقص های نسبی که پیرامون آن ها را فرا گرفته است، و احساس این که زیباتر از هر زیبایی وجود دارد آن را از ایده آل بودن بر کنار می کند. یک احتمال ناچیز به این که شاید من که این موجود را زیبای مطلق می دانم، در واقع چنین نباشد، احساس این که حس زیبا دوستی، گاهی فعالیت مغزی انسانی، یعنی تفکر عقلانی و ریاضی انسان را مختل می کند. بلکه یقین به این که عینک زیبا شناسی و زیبا دوستی غیر از عینک عقلانی است وی کی از دو عینک نصف حقیقت را نشان می دهد، همه این موارد، این پدیده را از ایده آل بودن بر کنار می کند، و شخص اشباع نشدن سطح عمیق «من» را کاملا احساس خواهد کرد. اصولا اگر نقطه ای با عشق معمولی معشوق انسانی قرار می گیرد، آزادی به تمام معنی سلب می شود. آن آزادی که بدون آن شخصیتی وجود ندارد.
3- مقام: احراز و احساس برتری بر دیگران، با نظر به نسبی بودن هر دو عنصر این پدیده، یعنی «برتری من» و «زیر دست بودن دیگران» نمی تواند به عنوان ایده آل برای روح مطرح بوده باشد. زیرا امکان ناپذیر است که یک فرد از انسان ها به طور منطق دانا و توانا باشد. چنان که دیگران که زیر دست او قرار گرفته اند ممکن است از جنبه های گوناگونی بر او برتری داشته باشند. این نسبی بودن یا به اصطلاح دیگر، خلاء شخصیت مطلق، هنگامی خوب روشن می شود که با نشان دادن مزیتی که دیگران دارند، شرمندگی و ضربه ناملایم شخصیت او بروز می کند.
4- دانش:
اولا – معلوماتی را که هر فرد از انسان ها فرا می گیرد، به اندازه ای در مقابل سایر معلومات و واقعیت ها نسبی و محدود است که احتیاج به گفت و گو ندارد.
ثانیا- در هر دوره و قرنی، صدها دانشمند را می بینیم که با وجود این که به دانستنی های فراوانی نایل شده اند شدیدترین ناملایمات روحی را دریافته اند.
وانگهی، فرض کنیم که یک فرد پیدا شده است که تمام مشکلات دو قلمرو انسان و جهان را حل کرده و کوچک ترین تردیدی در هیچ یک از پدیده های جهان هستی برای او نمانده است. مگر انسان فقط آئینه ای است که به نشان دادن موجودات قناعت کند؟ مگر خود او نباید راه برود؟ کسی که می داند عسل شیرین است، اگر به چشیدن عسل احتیاج دارد، چگونه می تواند به دانستن شیرینی و خواص عسل قناعت بورزد؟ اگر او تماشاگر مطلق بوده باشد و همه چیز را ببیند، در عین حال یک واحد از نمایشنامه وجود است که طبیعت و انسان ها او را به بازی گرفته و مشغول بازیگری است. در این بازیگری، عده ای از او قهرمان ترند، غرایز طبیعی شان قوی تر، و مقاومتشان در مقابل تزاحمات بیشتر است. یک فیزیک دان و در عین حال شیمی دان شماره یک را تصور فرمایید که با یک مرد عامی در میان یک دره، در جریان سیل قرار گرفته اند. آن شخص دانشمند تمام حقایق و پدیده ها و خواص آب را می داند، اما مرد عامی در این باره هیچ چیز نمی داند. مرد عامی اگر توانایی داشته باشد، از سیل عبور خواهد کرد، اما آن دانشمند به سیه چال مرگ روانه خواهد شد.

منابع

  • محمدتقی جعفری- ایده آل زندگی و زندگی ایده آل- صفحه 43-48

کلید واژه ها

انسان زیبایی عشق روان شناسی ثروت علم شخصیت انسانی

مطالب مرتبط

نقش انسان در ساختن آینده خود زیبایی مطلق یا نسبی مال و ثروت از نظر دین اسلام انواع تعارض میان علم و دین نقش ایمان به خدا در پیشرفت های علمی صحنه هایی از تعارض علم و دین در غرب نقد شهید مطهری بر سیانتیسم

اطلاعات بیشتر

ابزار ها