پاداش عمل نیک غیر مسلمانان از نظر احادیث

در برخی احادیث وارد شده است که مشرکانی نظیر حاتم طائی با اینکه مشرکند، به خاطر کارهای خیری که در دنیا کرده اند معذب نخواهند بود و یا تخفیفی در عذاب آنها داده می شود. از روایات زیادی که در دست داریم کاملا می توان این مطلب را استفاده کرد:
علامه مجلسی علیه الرحمه از ثواب الاعمال شیخ صدوق از علی بن یقطین از امام موسی کاظم (ع) نقل می کند که آن حضرت فرمود: در بنی اسرائیل (قوم حضرت موسی) مردی مؤمن همسایه ای کافر داشت. آن مرد کافر نسبت به همسایه مؤمن خود همواره نیکی و نیک رفتاری می کرد. وقتی که این مرد کافر مرد، خداوند برای او خانه ای از نوعی گل بنا کرد که مانع او از گرمای آتش بود و روزی او از خارج محیط او که محیط آتش بود به او می رسید. به او گفته شد: این به سبب نیکی و نیک رفتاری تو نسبت به همسایه مؤمنت می باشد. مرحوم مجلسی پس از نقل این روایت می گوید: این روایت و امثال آن دلیل است که عذاب برخی از جهنمیان از کفار به خاطر اعمال نیکشان برداشته می شود و آیاتی که درباره کفار وارد شده که تخفیفی در عذابشان داده نمی شود، در موردی است که چنین اعمال خیری از آنها صادر نشده باشد.
ایضا از امام محمد باقر (ع) روایت می کند که فرمود: مرد مؤمنی در کشور پادشاه ستمگری می زیست. آن ستمگر آهنگ آن مؤمن کرد و او فرار کرد و به برخی از بلاد غیر اسلامی رفت و بر مردی مشرک فرود آمد. آن مرد مشرک او را در پهلوی خود جای داد و پذیرایی نمود. همینکه آن مشرک مرد، به او خطاب رسید: سوگند به عزت و جلال خودم که اگر در بهشت جایی برای مشرک بود تو را در آن جا می دادم؛ اما ای آتش او را بترسان ولی آسیب نرسان. امام آنگاه فرمود: و هر صبح و شام برای او از خارج آن محیط روزی آورده می شود. از امام سؤال شد: از بهشت؟ فرمود: از جایی که خدا خودش می خواهد.
پیامبر اکرم درباره عبدالله بن جدعان که یکی از کفار معروف جاهلیت و از سران قریش است، فرمود: سبک عذاب ترین اهل دوزخ ابن جدعان است. عرض شد: یا رسول الله چرا؟ فرمود: «انه کان یطعم الطعام؛ او مردم را سیر می کرد» و هم آن حضرت درباره چند تن از اهل جاهلیت فرمود: صاحب قبا را، و صاحب عصا را که حاجیان را می راند، و هم آن زن که گربه ای داشت که پنجه می زد و او آن گربه را بسته بود نه خوراک می داد و نه رها می ساخت تا چیزی خود به چنگ آورد، در آتش دیدم و داخل بهشت شدم و در آنجا آن مرد که سگی را از تشنگی نجات داده و سیراب کرده بود مشاهده کردم. افرادی اینچنین که البته در همه زمانها کم یا بیش پیدا می شوند حداقل این است که در عذاب آنها تخفیف داده می شود و یا عذاب از آنها بکلی برداشته می شود