شاهد بودن پیامبر و ائمه بر امت اسلام

یکی از نکات مهم و معارف بزرگ قرآن کریم این مسئله است که پیامبر اکرم (ص) و به تعبیر قرآن گروهی از مؤمنین، که آن گروهی از مؤمنین، این گونه جز اینکه در مقام عصمت باشند، کس دیگر نمی تواند باشد (شاهد امت هستند). خدا پیغمبر را "شاهد امت" نامیده است، شاهدی که در دنیا تحمل شهادت می کند و در آخرت ادای شهادت، یعنی او حاضر و ناظر به افعال و اعمال امت است.
همین طور که ما می گوییم ملکین رقیب و عتید ناظر و شاهد اعمال ما هستند، همیشه پیغمبر یک امت شاهد و ناظر بر اعمال امت است و این است که در مسئله امامت گفته می شود که شأن اصلی امام این نیست که در میان مردم ظاهر باشد و حکومت در دست داشته باشد که اگر این شأن را از او گرفته باشند دیگر امام نباشد و از امامت خلع شده باشد، نه، شأن اصلی که از آن این شأن نتیجه می شود (این است که امام شاهد امت است) یعنی با وجود کسی که در باطن و از نظر باطن شاهد بر همه امت است دیگر نوبت به کسی که مثل همه افراد امت است و مثل افراد دیگر امت خطاکار است نمی رسد که او خلافت و حکومت را در دست بگیرد.
این است که قرآن در آن آیه می فرماید: «یا ایها النبی انا ارسلناک شاهدا»؛ «ای پیامبر ما تو را فرستاده ایم به عنوان شاهد و به عنوان گواه امت» (احزاب/ 45). این مسئله عرض اعمال که خودش مسئله ای است که بر پیغمبر یا امام عرض اعمال می شود همان مفهوم "شهادت" را می رساند، که در آن آیه می فرماید: «و قل اعملوا فسیری الله عملکم و رسوله و المؤمنون و ستردون الی عالم الغیب و الشهادة»؛ «و بگو (هر کاری می خواهید) بکنید که به زودی خدا و رسول او و مؤمنان کار شما خواهند دید، و به زودی به سوی دانای نهان و آشکار بازگردانده می شوید.» (توبه/ 105) این که بعد می فرماید: «و ستردون الی عالم الغیب و الشهادة» یعنی خیال نکنید این شهادت برای این است که العیاذ بالله خدا نمی داند، شاهدها باید بیایند به اطلاع او برسانند (و او) قاضی این گونه است، این روی آن نظام نیست، این شاهدها هستند و تازه بازگردانده می شوید به کسی که خودش عالم بر غیب و بر شهادت و بر همه چیز است و اعلم است از خود شما و از خود شاهدها بر این مطلب. «انا ارسلناک شاهدا». پس یک شأن از شئون مقام رسالت شهادت است، تحمل شهادت در دنیا و ادای شهادت در آخرت.