قراء معروف ایرانی در صدر اسلام

چهار نفر از هفت قاری معروف صدر اسلام ایرانی بودند:
1- عاصم: عاصم به اصطلاح از موالی است. در علم قرائت شاگرد ابوعبدالرحمن سلمی است و او شاگرد امام علی (ع) بوده است. قرائت عاصم را بهترین قرائات می دانند.
در ریحانة الادب می نویسد: اصل مصاحف را که نوعا اصل معمولی در کتابت است موافق قرائت عاصم نوشته و قرائات هر یک از قراء دیگر را با تعیین اسم قاری آن با خط سرخ در حواشی می نوشتند. (ریحانة الادب/ جلد4، چاپ دوم، صفحه 426) عاصم در کوفه می زیسته و در همانجا در گذشته است.
صاحب مجالس المؤمنین و بعضی دیگر و از آن جمله علامه سیدحسن صدر (تأسیس الشیعة لعلوم الاسلام، صفحه 346) به تشیع او تصریح کرده اند. وفاتش در حدود سال 130 هجری واقع شده است.
2- نافع، ابن الندیم در الفهرست تصریح می کند که نافع اصفهانی الاصل است و ساکن مدینه بوده است. در ریحانة الادب می نویسد که نافع بسیار سیاهرنگ بود و در فن قرائت امام اهل مدینه بود و رأی و قرائت او مورد اعتماد ایشان بود. او قرائت خود را از یزیدبن قعقاع که یکی از قراء دهگانه است اخذ کرد نافع در سال 159 و یا 169 در گذشته است.
3- ابن کثیر: ابن الندیم می گوید: گفته شده است که ابن کثیر از اولاد ایرانیانی است که انوشیروان آنها را به یمن فرستاد تا حکومت را از حبشیان گرفتند و به سیف بن ذی یزن که به تظلم به دربار انوشیروان آمده بود سپردند.
در ریحانة الادب می نویسد: ابن کثیر اصول قرائت را از مجاهد، از ابن عباس، از علی (ع) اخذ نمود. وفات ابن کثیر در سال 120 هجری واقع شده است.
4- کسائی: مطابق آنچه در الفهرست ابن الندیم آمده است نام وی علی است و پدرش حمزة بن عبدالله بن بهمن بن فیروز است. کسائی از مشاهیر ادب عربی و از اکابر نحویین است. او معلم فرزندان هارون بود. در سفر هارون به خراسان همراه وی بود و در ری درگذشت و از قضا محمدبن حسن شیبانی فقیه و قاضی القضاة معروف که او نیز همراه هارون بود، در همان روز درگذشت و در ری دفن شد.
هارون گفت امروز فقه و عربیت را در ری دفن کردیم. وفات کسائی در اواخر قرن دوم هجری واقع شده است. کسائی نیز شیعه بوده است.