امام باقر علیه السلام

ولادت
حضرت امام محمد باقر (ع) پنجمین امام شیعیان است که در سال 57 هجری قمری در مدینه متولد شد. پدر بزرگوارش امام سجاد (ع) و مادر والامقامش ام عبدالله است. وی اولین شخصی است که نسب پدر و مادرش به حضرت فاطمه زهرا علیهاسلام می رسد.

فضائل
پیشوایی امام باقر (ع) از صدر اسلام روشن و مسلم بود و نص بر امامت آن امام همراه با تعاریف رسول خدا، فراوان به ما رسیده است. از آن امام معجزات و کرامات بسیار و نیز امور غریبه فراوانی در کتب معتبر ثبت شده و جن و ملائکه و حتی جبرئیل خدمت او می رسیده اند. مکارم اخلاقی امام، زبانزد خاص و عام است و علوم و معارف فراوانی از وجود او سرچشمه گرفته است. وی همچنین توجه خاصی به عبادت و ذکر و مناجات داشته است. در زمان این امام، عده ای متمایل به رهبانیت و ترک دنیا بودند که با مخالفت امام مواجه می شدند.

علم
امام باقر (ع) چون در اواخر دوران حکومت بنی امیه به سر می برد، از ضعف قدرت حاکمه استفاده نمود و در نشر معارف اسلامی، تلاش گسترده ای کرد و با مخالفین و صاحبان عقاید مختلف، مناظرات مفصلی داشت و به سؤالات شیعیان و مخالفین پاسخ داد. لذا از آن امام در تمام مسائل فقهی و اجتماعی و حکومتی روایات فراوانی نقل شده است، به طوری که تقریبا هیچ کتاب روایی نیست مگر این که از امام باقر (ع) در موارد مختلف روایتی ذکر شده است. امام باقر (ع) با صحابی بزرگ رسول خدا، جابر ابن عبدالله انصاری روابط صمیمانه ای داشت و برای او احترام خاصی قائل بود. برای آن امام، غیر از جابر، اصحاب و راویان زیادی نام می برند که در بین آنها جابر بن یزید جعفی و محمد بن مسلم ثقفی و زراره ابن اعین و حمران، بسیار معروفند. شاعر معروف امام نیز کمیت اسدی نام دارد.

حوادث دوران امامت
برادر امام باقر (ع) زید ابن علی پس از شهادت امام سجاد (ع) پرچم مخالفت با بنی امیه را برافراشت و افراد زیادی را به دور خود جمع کرد، ولی امام باقر او را از قیام مسلحانه منع کرد و فرمود: «هنوز وقتش نرسیده است و قیام تو در انتها به ضرر مسلمین می انجامد». اما زید که خون حسینی در رگ های او می جوشید، زیر بار نرفت و قیام کرد و عاقبت در اثر اعلان مخالفت با بنی امیه به شهادت رسید.

حاکمان دوران امامت
امام باقر (ع) در زمان حکومت ولید ابن عبدالملک به امامت رسید که پس از او سلیمان ابن عبدالملک و سپس عمر ابن عبدالعزیز و سپس یزید بن عبدالملک و پس از او هشام بن عبدالملک، یکی پس از دیگری حاکم ممالک اسلامی شدند. امام با هر یک از آنها به نحو خاصی برخورد می کرد، ولی متأسفانه بعضی از بستگان وی، از جمله زید بن حسن بن علی به بدگویی او دست زدند تا سرانجام هشام، امام را مسموم کرد و به شهادت رساند. امام باقر (ع) به فرزند ارجمندش امام صادق (ع) وصیت فرمود و به لقاء پرورگار شتافت. آن حضرت دارای سه همسر و هفت فرزند بود. از امام باقر (ع) مواعظ بسیار ارزشمندی به یادگار مانده است که تمام نسل ها تا قیامت از آن بهره مند خواهند بود.