عباس ابن عبدالمطلب

ابوالفضل عباس بن عبدالمطلب عموی پیامبر اکرم (ص)، سه سال قبل از عام الفیل در مکه به دنیا آمد. پدرش عبدالمطلب از بزرگ ترین شخصیت های مکه و مادرش، نتیله، دختر حباب، یکی از بانوان باشخصیت بود که به عنوان اولین زن توانست کعبه را با پارچه های حریر و دیبا بپوشاند. همسر عباس ام فضل (لبابه) نیز از زنان نامی اسلامی بود. عباس یازده فرزند داشت: عبدالله ابن عباس، عبیدالله ابن عباس، فضل بن عباس، قثم بن عباس، تمام بن عباس، معبد بن عباس، کثیر بن عباس، حارث بن عباس، عبدالرحمن بن عباس، آمنه و صفیه. عباس در عصر جاهلیت و نیز در اسلام یکی از رجال برجسته قریش به شمار می آمد. منصب سقایت (آب رسانی) زائران کعبه که یکی از مناصب کعبه بود، به دلیل تنگدستی برادرش ابوطالب، به وی واگذار شد. او به همراه مشرکان مکه در جنگ بدر علیه پیامبر شمشیر زد و در همان نبرد اسیر شد؛ ولی با پرداخت فدیه آزاد شد.
می گویند عباس به دلیل معجزه و پیشگویی ای که از رسول خدا مشاهده کرده بود، اسلام آورد و به مکه بازگشت و از آن زمان تا فتح مکه به عنوان نیروی اطلاعاتی ایفای نقش کرد. هرگاه مشرکان قصد جنگ با پیامبر خدا را داشتند، وی با فرستادن نامه، به پیامبر خبر می داد. عباس در زمان فتح مکه، جهت استقبال از رسول خدا به بیرون مکه رفت و در هنگام فتح و ورود پیامبر خدا به شهر، سپاه مسلمین را همراهی کرد. پس از آن در جنگ حنین نیز شرکت کرد و شجاعتی وصف ناشدنی از خود بروز داد. با این حال، نوادگان عباس که به بنی عباس معروف شده اند، بیشترین ستم را علیه خاندان پیامبر روا داشته اند. نقل است که جبرئیل از سوی خداوند فرود آمد و از ظلم و ستم «بنی عباس» نسبت به خاندان پیامبر خبر داد. رسول خدا نیز هنگامی که عباس را دید، او را از ستم نوادگانش مطلع نمود. عباس در اواخر عمر دچار نابینایی شد و سرانجام در سال 32 هجری قمری در هشتاد و اندی سالگی در شهر مدینه دار فانی را وداع گفت. او را در قبرستان بقیع به خاک سپردند.