احادیثی در مورد درجه فضیلت مجاهدان

فضیلت مجاهدان از نظر امام علی (ع)
در اسلام، آنچه منجر به شهادت، یعنی مرگ آگاهانه در راه هدف مقدس، می گردد به صورت یک اصل در آمده است و نام آن "جهاد" است. قرآن کریم، سه مفهوم مقدس را در بسیاری از آیات خود، توأم آورده است: "ایمان"، "هجرت" و "جهاد". انسان قرآن، موجودی است وابسته به ایمان و وارسته از هر چیزی دیگر. این موجود وابسته به ایمان برای نجات ایمان خود هجرت می کند و برای نجات ایمان جامعه و در حقیقت برای نجات جامعه از چنگال اهریمن بی ایمانی جهاد می نماید. امام علی (ع) می فرماید: «ان الجهاد باب من ابواب الجنة فتحه الله لخاصة اولیائه»؛ «همانا جهاد دری از درهای بهشت است، دری است که خداوند این در بهشتی را به روی همه کس نگشوده است». هر فردی لیاقت ندارد که باب الجهاد به رویش گشوده شود، هر فردی شایستگی مجاهد بودن ندارد، خداوند این در را به روی دوستان خاص خویش گشوده است، مجاهدین بالاترند از اینکه بگوئیم مساوی با اولیاء الله هستند مجاهدین مساوی با "خاصة اولیاء الله" می باشند. قرآن می گوید: بهشت دارای هشت در است، چرا؟ آیا به این جهت که ازدحام جمعیت نشود درهای متعدد دارد. می دانیم که آن جهان، جهان تزاحم نیست، همانطور که خداوند حساب همه بندگان را در یک لحظه می رسد «و هو سریع الحساب»، هیچ مانعی نیست که همه بندگان از یک در و در یک لحظه وارد بهشت شوند به همین جهت مسأله نوبت و صف کشیدن آنجا مطرح نیست، آیا یک امر تشریفاتی است؟ شخصیت ها و اعیان و اشراف از یک در و دیگران از در دیگر می روند؟ باز می دانیم که این مسائل در آنجا نمی تواند مطرح باشند. آیا مردم به حسب مشاغل طبقه بندی شده اند که مثلا فرهنگیان از یک در و کسبه از در دیگر و کارگرها از در دیگر؟ همه اینها در نشئه ای که جز ایمان و عمل و تقوا عاملی وجود ندارد بی معنی است. پس چرا؟ در آنجا درجات است نه طبقات، هر یک از ایمان و عمل و تقوی دارای مراتب و درجاتی است، هر کس و هر گروهی در یک گروه از ایمان و یک گروه از عمل و یک گروه از تقوا هستند، هر گروهی از نردبان تکامل مقدار معینی بالا رفته اند، به تناسب رفعتی که از نظر تکامل، در این جهان کسب کرده اند در آن جهان دری به روی آن گشوده می شود. آن جهان، تجسم ملکوتی این جهان است. دری که مجاهدین و شهدا از آن در وارد می شوند، و در حقیقت بهشتی که برای آنها آماده است، دری است که خواص اولیاء الله از آن در به جوار قرب الهی نائل می گردند.
در قسمت بعد می فرماید «و هو لباس التقوی». جهاد جامه تقوا است. قرآن در سوره مبارکه اعراف سخن از جامه تقوا آورده است. علی (ع) می فرماید: جامه تقوا جهاد است. تقوا یعنی پاکی راستین، پاکی از چه؟ از آلودگی ها، ریشه آلودگی های روحی و اخلاقی چیست؟ خود خواهی ها و خود پسندی ها و خود گرائی ها. و به همین دلیل مجاهد واقعی، با تقواترین با تقواهاست. زیرا یکی پاک و متقی است از آن جهت است که پاک از حسادت است، دیگری پاک از تکبر است، سومی پاک از حرص است، چهارمی پاک از بخل است، اما مجاهد پاکترین پاکها است. زیرا پا روی هستی خود گذاشته است، مجاهد پاکباخته است. به همین جهت دری که به روی پاکباخته ها باز می شود با دری که به روی سایر پاکها گشوده می شود متفاوت است. امام على (ع) در جای دیگر در فضیلت مجاهدان می فرماید: «المجاهدون تفتح لهم أبواب السماء»، «درهاى آسمان به روى مجاهدان گشوده است».
فضیلت مجاهدان درسخن پیامبر گرامی اسلام (ص)
هر قوم و ملتى براى شهداى خود احترام خاصى قائل است ولى بدون اغراق، آن احترامى که اسلام براى شهداى راه خدا قائل شده است بى نظیر است، روایت زیر نمونه روشنى از احترامى است که اسلام براى شهداء قائل شده و در پرتو همین تعلیمات بود که یک جمعیت محدود عقب افتاده آنچنان قدرت و نیرو گرفتند که بزرگترین امپراطوری هاى جهان را به زانو در آوردند. امام رضا (ع) از امام علی (ع) امیر مؤمنان على (ع) چنین نقل می کند که هنگامى که حضرت، مشغول خطبه بود و مردم را تشویق به جهاد می کرد، جوانى برخاست و عرض کرد: اى امیر مؤمنان! فضیلت جنگجویان در راه خدا را براى من تشریح کن امام در پاسخ فرمود: من بر مرکب پیغمبر (ص) و پشت سر آن حضرت سوار بودم و از غزوه ذات السلاسل برمى گشتیم همین سؤالى را که تو از من نمودى من از پیامبر اکرم (ص) کردم. پیامبر (ص) فرمود: هنگامى که جنگجویان، تصمیم بر شرکت در میدان جهاد می گیرند خداوند آزادى از آتش دوزخ را براى آنها مقرر می دارد. و هنگامى که سلاح بر می دارند و آماده میدان می شوند فرشتگان بوجود آنها افتخار می کنند. و هنگامى که همسر و فرزند و بستگان آنها با آنها خداحافظى می کنند، از گناهان خود خارج مى شوند، از این موقع آنها هیچ کارى نمی کنند مگر اینکه پاداش آن، مضاعف می گردد و در برابر هر روز پاداش عبادت هزار عابد براى آنها نوشته میشود، و هنگامى که با دشمنان روبرو مى شوند، مردم جهان، نمی توانند میزان ثواب آنها را درک کنند. و هنگامى که گام به میدان براى نبرد بگذارند و نیزه ها و تیرها رد و بدل شود، و جنگ تن بتن شروع گردد، فرشتگان با پر و بال خود اطراف آنها را می گیرند و از خدا تقاضا می کنند که در میدان، ثابت قدم باشند، در این هنگام منادى صدا می زند «الجنة تحت ظلال السیوف»، «بهشت در سایه شمشیرها است»، در این هنگام ضربات دشمن بر پیکر شهید، ساده تر و گواراتر از نوشیدن آب خنک در روز گرم تابستان است. و هنگامى که شهید از مرکب فرو مى غلطد، هنوز به زمین نرسیده، حوریان بهشتى به استقبال او مى شتابند و نعمتهاى بزرگ معنوى و مادى که خدا براى او فراهم ساخته است، براى او شرح می دهند. و هنگامى که شهید بروى زمین قرار می گیرد، زمین می گوید:
«آفرین بر روح پاکیزه اى که از بدن پاکیزه پرواز می کند، بشارت باد بر تو، ان لک ما لا عین رأت و لا اذن سمعت و لا خطر على قلب بشر؛ نعمت هائى در انتظار تو است که هیچ چشمى ندیده و هیچ گوشى نشنیده و بر قلب هیچ انسانى خطور نکرده است و خداوند مى فرماید: من سرپرست بازماندگان اویم، هر کس آنها را خشنود کند مرا خشنود کرده است و هر کس آنها را به خشم آورد مرا به خشم آورده است». همچنین حدیث بسیار پر معنائى از پیغمبر اسلام (ص) در این زمینه نقل شده که ایشان فرمود: «ثلاث تخرق الحجب، و تنتهى الى ما بین یدى الله: صریر اقلام العلماء، و وطى اقدام المجاهدین، و صوت مغازل المحصنات»؛ «سه صدا است که حجاب ها را پاره مى کند و به پیشگاه با عظمت خدا مى رسد: صداى گردش قلم هاى دانشمندان به هنگام نوشتن، و صداى قدمهاى مجاهدان در میدان جهاد، و صداى چرخ نخ ریسى زنان پاکدامن».
مجاهد فی سبیل الله بهترین مردم و گرامی ترین آنان در نزد خداوند منان است
ترمذی، نسائی، حاکم و ابن حبان از ابن عباس رضی الله عنه روایت می کنند که، حضرت رسول (ص) به نزد گروهی از اصحاب که در جایی گرد آمده بودند، رفت و بدیشان گفت: آیا به شما نگویم که بهترین مردم چه کسی است. گفتند، چرا یا رسول الله، ایشان فرمودند: آن کس که افسار اسب خویش بگیرد و فی سبیل الله بجنگد تا آنکه کشته شود یا به پیروزی برسد. آیا نگویم پس از آن چه کسی است؟ کسی که از قومی کناره گیرد و نماز خود را برپا دارد و زکات خویش بپردازد و از مردم شرور دوری گزیند.
احمد بن نعمان بن بشیر انصاری رضی الله عنه می گوید: پیامبر گرامی اسلام فرمودند: "مقام مجاهد تا زمانی که در جهاد است مانند کسی است که روزها روزه بدارد و شب ها زنده داری کند".
خداوند متعال مجاهد فی سبیل الله را صد درجه می دهد
امام مسلم از ابو سعید خدری رضی الله عنه نقل می کند که حضرت محمد (ص) فرمودند: «من رضی بالله ربا و بالإسلام دینا و بمحمد رسولا وجبت له الجنة فعجب لها ابو سعید فقال: أعدها علی یا رسول الله فأعادها علیه ثم قال و أخری یرفع الله بها للعبد مائة درجة ما بین کل درجتین کما بین السماء و الأرض، قال و ما هی یا رسول الله؟ قال الجهاد فی سبیل الله»؛ «هر کس که به پروردگاری خداوند و دیانت اسلام و رسالت محمد ایمان و یقین داشته باشد، بهشتی است. ابو سعید از این سخن شگفت زده شد و گفت یا رسول الله آیا ممکن است بار دیگر این را برایم تکرار کنید، ایشان سخن خویش دوباره تکرار کردند و ادامه دادند، و یک چیز دیگر هم هست که خداوند به وسیله آن بنده اش را صد درجه می دهد و هر درجه اش میان زمین تا آسمان است. ابو سعید گفت: ای رسول خدا آن کدام است؟ ایشان فرمودند: جهاد در راه خدا».