ابوعلی بلعمی

ابوعلی محمد، وزیر مشهور زمان سامانیان که به "امیرک بلعمی" ملقب است و مترجم تاریخ جریر طبری، پدرش ابوالفضل بلعمی، عالم، محدث و وزیر مشهور امیر اسماعیل سامانی بود. او معاصر با منصور بن نوح سامانی است و به دستور او، تاریخ طبری را به فارسی ترجمه کرد و این موضوع، علاوه بر وزارت او، موجب شهرت زیاد او در تاریخ است. ظاهرا ابوعلی در اواخر زمان عبدالملک سامانی در سال 349 هـ ق، که کم کم پای ترکان به مراتب بالای سیاسی باز شد، به پشتیبانی «آلپ تکین» به وزارت رسید. او بعد از حکومت منصور پسر عبدالملک هم، وزیر بود. البته به گفته مورخین، مدتی این وزارت میان او و "ابوجعفر عتبی" دست به دست می گشته است.
ابوعلی بلعمی، روابطی با شعرا و ادبای آن زمان داشت، برخی از شعرا، در مدح او شعر سروده اند و نمونه هایی هم از تجلیل مقام او در بین علما، در دست است. نقلی از مورخین مربوط به نامه نوح سامانی یعنی، پدر عبدالملک، برای "ابوسعید سیرافی" است. این نامه مشتمل بر پرسش های ادبی از ابوسعید به همراه نامه ای از ابوعلی بلعمی است که او سئوالاتی درباب آیات قرآن کریم و مسائل سخت و دشوار عرب کرده است. البته در مقایسه با جایگاه پدرش در روابط با شعرا و ادبا، ضعیف است. زیرا بعضی گویند که نام ابوعلی در مأخذ، با نام پدرش جا به جا شده، زیرا شاعرانی در "هجو" او شعر سروده اند.