بغداد

بغداد شهری است که منصور دوانیقی در سال 141 هجری قمری (762 – 766 میلادی)، در کنار رود دجله، بنا نهاد و نامش را "مدینة السلام" گذاشت و پایتخت حکومتی خویش را به آنجا منتقل کرد. او از نظر شهر سازی دست به آزمایش جالبی زد و شهر را به شکل یک دایره کامل که به وسیله یک دیوار اصلی با برج های مدور و یک خندق احاطه شده بود بنیان نهاد. این شهر تا سال 262 هجری رونق داشت و پایتخت چندین خلیفه عباسی (منصور، مهدی، هادی، هارون، امین و مأمون) بود، اما از زمانی که معتصم پایتخت خود را به سامرا منتقل کرد، رو به ویرانی نهاد و مجدداً در سال 271 هجری پایتخت شد.
بغداد بعدها در سال 637 هجری به دست هلاکو خان و سپس در سال 979 هجری به دست تیمور لنگ و در سال 1017 به دست ترک ها تخریب شد و از آن پس میان ایرانیان و ترکان عثمانی دست به دست می گشت. در سال 1917 انگلیسی ها بر این شهر دست یافتند، در 1921 پایتخت کشور عراق شد و از آن روز تاکنون نیز همچنان پایتخت عراق است.

شهر بغداد بزرگترین شهر این کشور است و بر کرانه های رودخانه دجله و 40 کیلومتری فرات قرار دارد. از روزگار سومریان، بغداد نقطه مهمی برای ارتباطات تجاری و سفرهای کاروان های بازرگانی بوده است. اوج رواج و ترقی بغداد در زمان هارون خلیفه بود و به دلیل وجود علما و هنرمندان آثار علمی و هنری پر ارزشی در این شهر پدید آمد. بغداد نام های دیگری از جمله: مدینة المنصور، مدینة الخلفاء، الزوراء، المدینه، المدوره و مدینة السلام داشته است.
ارتفاع این شهر از سطح دریا 32 متر است.

بغداد امروز
این مرکز مهم فرهنگی، صنعتی، بازرگانی با 3680000 تن جمعیت در 1995 و 863 کیلومتر مربع وسعت عمدتاٌ زیر نفوذ عوامل فرهنگی سه دوره مشخص تاریخی شکل گرفته است: دوران حاکمیت عثمانی و حکومت پاشاها (1048 – 1335/ 1638 – 1917)، دوران اشغال، قیمومیت و تحت الحمایگی انگلیس و مشروطه سلطنتی (1296 – 1337ش / 1917 – 1958) و دوران جمهوری (از 1958 به بعد).