قسطنطنیه

قسطنطنیه پایتخت امپراتوری روم شرقی بود. در سال 395 میلادی تئودور کبیر امپراتور روم کشور خود را میان دو پسرش تقسیم کرد و بدین ترتیب، دو کشور به نام های روم شرقی و روم غربی پدید آمد. بنیان گزار این شهر قسطنطین (معرب کلمه کنستانتین) بود که در 274 میلادی متولد شد و در 337 میلادی از دنیا رفت. وی نخستین امپراتور روم بود که آئین مسیحیت را پذیرفت و آن را دین رسمی کشور روم اعلام کرد و کلیسا را با دولت پیوند داد. وی پس از پیروزی بر دشمنانش، در سال 330 پایتخت خود را به دهکده بیزانطیوم (قسطنطنیه)، که در حاشیه تنگه بسفر قرار دارد انتقال داد و آن را وسعت بخشید؛ ساختمان های زیادی در آن ساخت.
حاکمان امپراتوری روم شرقی همیشه بر این مطلب تاکید داشتند که دولت بیزانس (دولت روم شرقی) دولتی است شرقی. قسطنطنیه تا سال 1453 پایتخت امپراتور روم شرقی محسوب می شد. در این سال، از سپاهیان دولت عثمانی به فرماندهی سلطان محمد فاتح شکست خوردند و قسطنطنیه تصرف شد و بدین ترتیب، به عمر امپراتوری هزارساله روم شرقی خاتمه داده شد. شهر قسطنطنیه پس از تصرف توسط نیروهای عثمانی، اسلامبول (یعنی شهر اسلام) خوانده شد. این شهر هم اکنون یکی از شهرهای مهم و زیبای کشور ترکیه محسوب می شود که در کنار تنگه بسفر (تنگه ای که دریای سیاه را به دریای مرمره وصل می کند) قرار دارد. اسلامبول یا استامبول در بخش اروپایی ترکیه است و حلقه ی ارتباطی آسیای صغیر با اروپای شرقی به شمار می آید.
نام پیشین استانبول که به افتخار قیصر روم کنستانتین با نام کنستانتینوپول تا قبل از فتح شهر به وسیله ترکان عثمانی شناخته می شد. این شهر پایتخت امپراتوری روم شرقی بود و بر کشورهای لبنان و سوریه و فلسطین نیز تسلط داشت.
تلفظ عربی این نام به صورت قسطنطنیه است که در نیمه یکم سده بیستم میلادی در زبان فارسی هم رواج یافته بود.