جایگاه غم و شادی در کتب آسمانی

شادی امری غریزی و طبیعی است و مسلم است که تمام ادیان در این رابطه به نکاتی اشاره کرده باشند. کتاب آسمانی ما قرآن در بعضی از آیاتش به این موضوع اشاره دارد حتی سخنان اهل بیت نیز تفسیری از قرآن است. به هر حال در کتب آسمانی دیگر نیز به این موضوع اشاره شده است از جمله:

1- زبور:
در کتاب زبور حضرت داود (ع) می خوانیم غم های شدید بسیار می باشد اما هر که به خداوند توکل دارد، رحمت او را احاطه خواهد کرد، ای صالحان در خداوند شادی و وجد کنید و ای همه راستدلان ترنم کنید، جان منتظر خداوند می باشد او اعانت و سپر ماست زیرا که دل ما در او شادی می کند و در نام قدس او توکل داریم، ای خداوند رحمت تو بر ما باد.

2- انجیل:
در انجیل می خوانیم: ای برادران مسیحی من شما را خیلی دوست دارم و دلم برای شما تنگ شده چون شادی من و پاداش زحمات من هستید، عزیزان به خدا وفادار بمانید و همیشه در راه خداوند شاد باشید.

3- اوستا:
در اوستا می خوانیم ای فردا مرا از بهترین کردارها و گفتارها بیاگاهان و مرا با توانایی خود از آن ستایش که باغ بندگان است آگاه ساز تا زندگی به خواست شما شاد و خرم و تازه گردد. مولوی می گوید:
راه لذت از درون دان نه از برون *** ابهلی دان جستن از قصر و حصون
آن یکی در کنج مسجد،مست و شاد *** و آن دگر در باغ، ترش و بی مراد
در قرآن در آیاتی پراکنده عوامل متعددی که موجب شادی و دوری از غم است بیان شده است از جمله ای عوامل را باعث شادمانی انسانها و رهایی از غم می داند:
1- ایمان: مهمترین عامل شادی ایمان به خداست «الا بذکر الله تطمئن القلوب؛ تنها با یاد خدا قلبها آرامش پیدا می کند» (رعد/ 28).
2- رضایت: «قل بفضل الله وبرحمته فبذلک فلیفرحوا هو خیر مما یجمعون؛ ای رسول به خلق بگو شما باید منحصرا بفضل و رحمت خدا شادمان شوید که آنها بهتر و مفید تر از ثروتی است که برخود اندوخته اید. انسانها با راضی بودن به مشیت الهی می توانند عمیق ترین شادیها را ایجاد کنند (یونس/ 58).
3- کمک به مسکین (انفاق): «ویطعمون الطعام علی حبه مسکینا و یتیما و اسیرا* انما نطعمکم لوجه الله لانرید منکم جزآء و لاشکورا؛ انا نخاف من ربنا یوما عبوسا قمطریرا؛ و طعام را با آن که دوستش دارند، به مستمند و یتیم و اسیر دهند* (و در دل گویند:) ما فقط برای رضای خدا شما را اطعام می کنیم و هیچ پاداش و سپاسی از شما نمی خواهیم* ما از پروردگار خود از روزی که سخت غمبار است هراسانیم (انسان/ 8-10).
4- شادی های بیجا و آثار شوم آن (غم): «و إذا اذقنا الناس رحمة فرحوا بها إن تصبهم سیئة بما قدمت ایدیهم إذا هم یقنطون؛ و مردم بر آنند که هرگاه ما به لطف خود رحمتی به آنها چشاندیم شاد شده و اگر رنج و بلائی از کرده خودشان ببینند در آن حال از خداوند نومید می شوند (روم/ 36). یعنی اگر ما امور را واگذار به خداوند کنیم در درونمان شاد خواهیم بود و عوامل دیگر...