شیوه کلی توصیف قرآن از خداوند

یکی از مضامین عمده آیات قرآن کریم، خداوند است. ما اگر تنها کیفیت طرح همین یک مسئله را در نظر بگیریم و آن را با اندیشه های بشری مقایسه کنیم، فوق العادگی و معجزه بودن قرآن روشن می شود.
قرآن خدا را توصیف کرده است و در توصیف خود از طرفی او را تنزیه کرده است، یعنی صفاتی را که شایسته او نیست از او سلب کرده و او را منزه از آن صفات دانسته و از طرف دیگر صفات کمال و اسماء حسنی را برای ذات حق اثبات کرده است.
در حدود پانزده آیه در تنزیه خداوند آمده است و در حدود بیش از پنجاه آیه در توصیف خداوند به صفات علیا و اسماء حسنی آمده است. قرآن در این توصیفات خود آنچنان دقیق است که ژرف اندیش ترین علمای الهی را به حیرت انداخته است و این خود روشن ترین معجزه از یک فرد "امی" درس نخوانده است.
قرآن در ارائه راه های خداشناسی از همه راه های موجود استفاده کرده است: راه مطالعه آیات آفاقی و انفسی، راه تزکیه و تصفیه نفس، راه تعمق و تفکر در هستی و وجود به طور کلی.
زبده ترین فلاسفه اسلامی محکم ترین برهان های خویش را به اقرار و اعتراف خود، از قرآن مجید الهام گرفته اند.
قرآن رابطه خدا را با جهان و مخلوقات بر توحید صرف قرار داده است، یعنی خداوند در فاعلیت و نفوذ مشیت و اراده اش رقیب و معارض ندارد. همه فاعلیت ها و همه اراده ها و اختیارها به حکم خدا و قضا و قدر خداست.