کتاب تبیین براهین اثبات خدا (تعالی شأنه)

کتاب تبیین براهین اثبات خدا (تعالی شأنه) که از مجموع سلسله بحث های فلسفه دین است، از آثار و تألیفات آیةالله عبدالله جوادی آملی است. این کتاب شامل براهینی است جهت اثبات وجود خدا که مؤلف محترم در هر یک از فصول این کتاب یکی از براهین را تشریح کرده است. کتاب حاضر عصاره محاضراتی است که در سال 1371 هـ.ش با حضور عده ای از افاضل حوزه مقدسه قم انجام گرفته است.

معرفی اجمالی نویسنده:
آیةالله عبدالله جوادی آملی در سال 1312 هـ.ش در آمل به دنیا آمد. پدر و جد ایشان از مبلغین اسلام و ارادتمندان به آستان ولایت بوده اند. آیةالله جوادی آملی پس از به پایان رساندن دوره ابتدایی در سال 1325 وارد حوزه علمیه آمل شد و تا سال 1329 در آن شهر به تحصیل علم پرداخت، پس از آن عازم حوزه علمیه مشهد شد، ولی چون طلاب آنجا نسبت به علمای بزرگ مشهد تکریمی نداشتند، مشهد را ترک گفته و وارد حوزه علمیه تهران شد. ایشان با ورود به مدرسه مروی به خواندن رسائل و مکاسب اشتغال یافتند و پس از آن به فراگیری کفایة الاصول و علوم نقلی و عقلی پرداختند و پس از 5 سال به حوزه علمیه قم رفتند و تاکنون در آنجا حضور داشتند. یکی از خدمات فرهنگی ایشان تأسیس مؤسسه تحقیقاتی و نشر اسراء در سال 1372 است. ایشان در مجلس خبرگان قانون اساسی و مجلس خبرگان رهبری در دوره های اول و دوم عضویت داشتند و همچنین از اعضای جامعه مدرسین حوزه علمیه قم بوده اند و هم اکنون امامت نماز جمعه شهر مقدس قم را بر عهده دارند. از اساتید و دوستان ایشان می توان به آیةالله عزیزالله طبرسی و میرزامهدی محی الدین الهی قمشه ای و امام خمینی (ره) و آیةالله بروجردی و علامه طباطبایی و... اشاره کرد. ایشان آثار و تألیفات بسیاری دارند از جمله: تسنیم، تفسیر قرآن کریم، تفسیر موضوعی قرآن کریم، رحیق مختوم، ولایت فقیه، اسرارالصلوة، صهبای حج و...

ساختاربندی کتاب:
این کتاب دارای یک مقدمه است که شامل: 1. قیاسات اقترانی و استثنایی 2. تشابه مکتوب و تقاثل شبهات 3. برهان نظم 4. علم حصولی و حضوری به واجب 5. تحلیل مسئله علیت 6. برهان آنسلم 7. برهان اخلاقی و سودمندی 8. تذکری پیرامون برهان فطرت 9. تذکری پیرامون برهان اعجاز و این کتاب شامل دوازده فصل به شرح زیر است:
1- فصل اول: علم و سفسطه
2- فصل دوم: علم و ایمان
3- فصل سوم: برهان امکان و وجوب
4- فصل چهارم: برهان حرکت و حدوث
5- فصل پنجم: برهان امکان فقری
6- فصل ششم: برهان وجودی آنسلم
7- فصل هفتم: برهان صدیقین
8- فصل هشتم: برهان نظم
9- فصل نهم: برهان معجزه
10- فصل دهم: برهان تجربه دینی
11- فصل یازدهم: براهین اخلاقی
12- فصل دوازدهم: برهان فطرت
این کتاب در قم توسط مرکز نشر اسراء به چاپ رسیده است (سال 1374) و توسط حجة الاسلام حمید پارسانیا ویراستاری و مدون شده است. مقدمه کتاب گذشته از تبیین برخی از مباحث متن، مطالب دیگری را نیز به همراه دارد که در هنگام مرور بر متن تنظیم شده، با قلم راقم مسطور تدوین و نگارش یافته است. در انتهای کتاب فهرست آیات و روایات و اعلام و کتب و مأخذ و اماکن آورده شده است.

ویژگی های کتاب:
هر یک از فصل های کتاب به بررسی یکی از براهین اختصاص داده شده است و تقریر صحیح و کامل براهینی که از نوع سوم هستند، تبیین شده است. دو فصل نخست این کتاب به مسائل شناخت شناسی اختصاص یافته است. غالب نقدهای مقدمه و متن کتاب براساس ترجمه های رایحی تنظیم شده است که در زمینه فلسفه دین انجام شده و صحت و سقم این موارد به عهده مترجمان بوده و مطالب آن به نویسندگان متون اصلی، استناد داده نمی شود، زیرا عدم تطابق ترجمه با اصل، محتمل است (این کتاب به انگلیسی نیز ترجمه شده است).