کتاب فرهنگ عقاید و مذاهب اسلامی

این کتاب یکی از آثار و تألیفات آیت الله جعفر سبحانی تبریزی است. نگارنده در این کتاب که به عنوان تبیین فرهنگ عقاید و مذاهب اسلامی نگارش یافته است، مستلزم است که آراء و عقاید هر طایفه ای را از رسمی ترین کتابهای آنان بگیرد و آنگاه به تحلیل آن بپردازد. مؤلف در 5 جلد گروه هایی را از فرقه های اسلامی انتخاب نموده و در مجموعه بحث های ملل و نحل به مقایسه بین مذاهب اسلامی پرداخته و آن را به خوانندگان تقدیم داشته است.

زندگینامه (آیت الله جعفر سبحانی تبریزی)
حضرت آیت الله جعفر سبحانی تبریزی در 28 شوال المکرم 1347 هـ.ق (20 فروردین 1308 ش) در تبریز در خانواده علم و تقوا و فضیلت دیده به جهان گشود. آیت الله حاج شیخ جعفر سبحانی پس از فراغت از تحصیلات ابتدایی در مکتبخانه مرحوم میرزا محمود فاضل به فراگیری متون ادب پارسی پرداخت و کتابهای گلستان و بوستان و تاریخ معجم و نصاب الصبیان و ابواب الجنان و ... را فرا گرفت. در 14 سالگی رهسپار مدرسه علمیه طالبیه تبریز گردید. از اساتید ایشان می توان به آیت الله روح الله خمینی و حاج شیخ حسن نحوی و میرزا محمدعلی مدرس خیابانی صاحب ریحانة الادب و استاد علامه طباطبایی و ... اشاره کرد. ایشان یکی از مدرسان دارالتبلیغ اسلامی قم به شمار می روند که در زمینه تاریخ ملل و کلام اسلامی تحقیق می کنند و همچنین وی مؤسس مرکز مطالعات کلام اسلامی (مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام صادق (ع)) در قم (1359) است و یکی از اساتید برجسته حوزه علمیه قم است که در علم کلام سرآمد حوزه است. ایشان پس از درگذشت آیت الله شیخ جواد تبریزی و با استظهار به درخواست گروهی از مردم آذربایجان به صحنه مرجعیت وارد شد. از دیگر فعالیت های علمی و فرهنگی ایشان می توان به: تأسیس و نگارش دانشنامه کلام اسلامی، تأسیس مجله و مرکز تخصصی کلام اسلامی، تألیف کتب درسی دانشگاهی و حوزوی و عضویت در هیأت امنای دایرة المعارف اسلامی و .... اشاره کرد و از جمله آثار ایشان، الکتب الکلامیه و معجم المتکلمین، موسوعه طبقات الفقها، معجم التراث و الموسوعه الرجالیه، فروغ ابدیت، سیمای فرزانگان، آئین وهابیت و...

ساختار بندی کتاب:
این کتاب شامل 5 بخش به شرح زیر است:
- بخش اول و دوم: عقاید اهل حدیث و حنابله و اشاعره
- بخش سوم: عقاید ابن تیمیه و عقاید محمدبن عبدالوهاب (وهابیت)
- بخش چهارم: بررسی عقاید ماتریدیه و معتزله
- بخش پنجم: فرقه خوارج
این کتاب در سال 1373 توسط انتشارات توحید در قم منتشر شده است.