بررسی عقیده به معاد و حیات بعد از مرگ در کتب یهود و نصاری

شکی نیست که یهود و نصاری به عالم پس از مرگ اعتقاد داشتند و این مسأله در کتب «عهد جدید» و اناجیل فراوان دیده می شود، هر چند در کتب «عهد عتیق» یعنی کتب یهود کمتر به چشم می خورد. این تفاوت «شاید» به خاطر آن است که یهود به جهت دنیا پرستی شدید و علاقه افراطی به حیات مادی که از سراسر تاریخشان نمایان است اعتقاد به معاد را مزاحم برنامه های خود می دیدند، لذا هنگامی که دست به تحریف آثار پیامبران خویش زدند آنچه سخن از زندگی مادی می گفت به خوبی ثبت کردند، ولی آنچه از رستاخیز و کیفر و ستمکاران بحث می کردند حذف نمودند!

قرآن مجید نیز آنها را چنین معرفی می کند: "ولتجد نهم احرص الناس علی حیاه و من الذین اشرکوا یود احدهم لو یعمر الف سنه: «آنها را حریصترین مردم بر زندگی (دنیا) خواهی یافت، حتی حریص تر از مشرکان به گونه ای که هر یک از آنان دوست دارد هزار سال عمر کند»! (بقره/96) ولی با تمام این بی اعتنائیها که در کتب عهد قدیم نسبت به مسأله علم پس از مرگ دیده می شود، باز تعبیرات روشنی که حاکی از اعتقاد به چنین عالمی است در آنها به چشم می خورد از جمله:

1- در کتاب «اشعیای نبی» می خوانیم:  مردگان تو زنده خواهند شد، جسدهای من خواهند برخاست.

2- در کتاب اول «سموئیل» چنین آمده: «خداوند می میراند و زنده می کند و به قبر فرود می آورد و برمی خیزاند».

3- در مزامیر «داود» آمده است چون در وادی سایه موت نز راه روم، از بدی نخواهم ترسید، زیرا تو با منی، هر آینه نیکوئی و رحمت تمام عمر در پی من خواهد آمد، و در خانه خداوند ساکن خواهم بود تا ابدالآباد. به این ترتیب پیامبرانی همچون «سموئیل» و «اشعیا» و «داود» با اشارات قابل ملاحظه ای از رستاخیز خبر داده اند، هرچند این سخنان و مانند آنها برای قوم یهود چندان خوشایند نبود، و شاید به همین دلیل تعبیرات فراوان دیگر را در این زمینه از میان بردند. بعضی از مورخان ضمن برشمردن پاره ای از عقائد یهود چنین آورده اند: آنها معتقد بودند که سرانجام در یوم الله (روز خدا) مردگان برمی خیزند، (و زندگی را از سر می گیرند)...به زودی نجات دهنده ای می آید و با پیروزی او همه درستکاران «حتی» از گور بپا می خیزند و به سوی بهشتی که جایگاه ابدی او است می روند». این نویسنده در جائی دیگر با اشاره به عقیده زردشتیان چنین نقل می کند: «مردگان برانگیخته می شوند، و جان به تن های مرده می آید، و نفس به سینه ها باز می گردد، سراسر عالم مادی از پیروی و مرگ و تباهی و انقراض رهائی می یابد، و برای همیشه چنین می ماند».

رستاخیز در اناجیل
همان گونه که قبلا اشاره شد مسأله زندگی پس از مرگ در اناجیل مسیحیان با صراحت بیشتری آمده است از جمله: در انجیل «متی» که نخستین اناجیل است می خوانیم: «زان رو که فرزند انسان در جلال پدر خود با ملائکه خویش خواهد آمد و آنگاه هرکس را بر وفق عمل او جزاء خواهند داد»، و در انجیل «یوحنا» چنین آمده است: «آن ساعت می آید که همه آنها در قبرها هستند آوازش را بشنوند، و بیرون خواهند آمد، آنانی که نیکوئی کرده باشند از برای قیامت حیات، و آن کسانی که بد کرده باشند  برای قیامت جزا» (منظور از قیامت حیات، ظاهرا همان حیات ابدی در نعمت خدا است که پاداش صالحان است و منظور از قیامت جزا کیفر بدکاران مطابق داوری عادلانه خداوند است).