دریا از دیدگاه قرآن و روایات

در قرآن مجید، دریا، به عظمت یاد شده و به عنوان یکی از نشانه های قدرت خداوند، و منبع پرمحتوای روزی انسان به حساب آمده است، حال فرازهایی از آیات را در این زمینه مطالعه می کنیم:

1. "و هو الذی سخر البحر لتأکلوا منه لحما طریا و تستخر  جوا منه حلیه تلبسونها و تری الفلک مواخر فیه  و لتبتغوا من فضله و لعلکم تشکرون" (نحل / آیه 14)، (اوست خدایی که دریا را برای شما مسخر کرد تا آنکه از گوشت تازه ی (ماهیان حلال) آن تغذیه کنید و از زیورهای آن (مانند در و مرجان...) استخراج کرده و تن را بیارایید و کشتیها در آن برانید تا با تجارت و سفر، از فضل خدا روزی طلبید، باشد که شما شکر خدا را به جای آورید.)

2.  "الله الذی سخر لکم  لتجری الفلک فیه بأ مره و لتبتغوا من فضله و لعلکم تشکرون" (جاثیه /آیه 12)، (خداست آنکه دریا را برای شما مسخر گردانید تا کشتی به امر خدا آسان در آب جاری شود و از آن (با تجارت و سفر) از فضل خدا روزی  طلبید، باشد که شکر نعتمش را به جای آرید).

3. "و من آیاته  الجوار فی البحذ کالأعلام* إن یشأ یسکن   الریح فیظللن رواکد علی ظهره إنفی ذلک لآیات لکل صبارشکور* أو یوبقهن  بما کسبوا ویعف  عن کثیر» (شوری / آیه 32)، «و یکی از آیات قدرت الهی، سیر و گردش کشتیها در آب دریا است که مانند قصرها به حرکت می آیند، و اگر خدا بخواهد باد را سکون و آرامش دهد تا کشتیها بر پشت آب از جنبش بایستد، در این کار برای مردم با صبر و شکرگزار، ادله ی قدرت خدا نمودار  است. و اگر خدا بخواهد، کشتیهای آنان را به جرم بدکاری، در دریا غرق می کند، در حالی بسیاری از جرم شما را می بخشد».

4. "أ حل لکم صید البحـــر و طعــــامــه  متاعــا لکم و للسیاره.." (مائده/ آیه 95)، «برشما صید دریا و طعام آن (از انواع ماهیان) حلال گردید تا شما و کاروانان از آن بهره مند شوید.»

دریا  از نظر روایات
در روایات ائمه علیه السلام نیز از دریا سخن به میان آمده و درباره ی عظمت و ارزش حیاتی آن و اینکه دریا در بردارنده نشانه ها و آیات الهی است بیاناتی رسیده است که به ذکر دو نمونه کوتاه اکتفا می کنیم:

امام سجاد علیه السلام در یکی از دعاهای خود به پیشگاه خداوند چنین عرضه می دارد: "یا من فی البحر عجائبه"، «ای کسی که عجایب و شگفتیهای خلقت وی در دریاها قرار دارد.»

امام صادق  علیه السلام در بیانات خود به مفضل، در مورد دریا می فرماید: اگر شک داری در منفعت این آبهای بسیار که در دریا روی هم انباشته شده و گمان می کنی که چندان منفعتی ندارد، پس بدان که مقر و مأوی و محل زندگی انواع ماهیان و حیوانات دریاست و نیز دریا معدن مروارید و مرجان و یاقوت و عنبر است و بسیاری از ادویه و جواهر را از دریا بیرون می آورند، و در سواحل دریا، گیاهان خوشبو و گیاهان داروئی روئیده می شود. همچنین دریا محل حمل و نقل کالاهای تجارتی از راههای دور می باشد، از محلی به محلی و از کشوری به کشور دیگر....

آری «خداوند دریا را مسخر بشر ساخته تا از فواید آن بهره مند گردد، بعضی از آن فواید، بدون اختیار و اراده ی ما عاید ما می گردد، آفتاب به دریا می تابد، آب تبخیر می شود، و در جو به صورتهای باران زا در می آید، با جریان هوا به فضای ما منتقل می گردد و در مزرعه ی ما که صدها کیلومتر با دریا فاصله دارد می بارد، مزرعه را سبز و خرم می کند و زندگی ما تأمین می شود. به موازات این نفع غیر اختیاری که به ما رسیده می توانیم از تسخیر دریا که به فیض پروردگار نصیب ما شده است استفاده های اختیاری نیز  بنماییم و در پرتو سعی و عمل، از ذخایر آن بهره بگیریم و با کشتیرانی و مسافرتهای  تجاری، چرخهای اقتصادی را که از پایه های اساسی زندگی است به حرکت در آوریم.»