نظریه فطری بودن دین
فارسی 4673 نمایش |در مورد فطری بودن دین دانشمندان زیادی نظر داده اند. یکی از آنها روانشناس بسیار معروف جهانی و شاگرد فروید است. او میگفت اینکه آقای فروید می گوید دین از نهاد ناخودآگاه بشر تراوش می کند درست است. ولی اینکه او خیال می کند عناصر روان ناخودآگاه بشر منحصر به تمایلات جنسیای که به شعور باطن گریخته اند می باشد بی اساس است. انسان یک روان ناخودآگاه فطری و طبیعی دارد.
روان ناخودآگاه بشر بر خلاف ادعای فروید، صرفا انباری که از شعور ظاهر در آن چیزهایی ریخته شده و پر شده باشد نیست، به عبارت دیگر شعور باطن هرگز به صورت یک ظرف خالی که فقط از شعور ظاهر چیزی بگریزد و آنجا رفته و آن را پر کند نیست، او می گفت: فروید به قضیه روان ناخودآگاه خوب پی برده بود، اما بعدا به اشتباه خیال کرد که روان ناخودآگاه فقط از عناصر مطرود از شعور ظاهر تشکیل می گردد.
خیر، روان ناخود آگاه جزء سرشت بشر است، عناصر رانده شده می روند آنجا و به آن ملحق می شوند، دین جزء اموری است که در روان ناخود آگاه بشر به طور فطری و طبیعی وجود دارد.
روانشناس و فیلسوف معروف امریکایی ویلیام جیمز کتابی نوشته که خیال می کنم به نام "دین و روان" چاپ شده. ویلیام جیمز روان شناسی تجربی را به سبک مخصوص خود ابداع کرده است و روی مسائل روانی مذهبی سال ها مطالعه کرده، سال ها افراد را، بیماران را و غیر بیماران را مورد تجربه و آزمایش قرار داده و روی ایشان مطالعه کرده است. این شخص در کتاب خود می گوید: «درست است که سرچشمه بسیاری از امیال درونی ما امور مادی طبیعی است، ولی بسیاری از آنها هم از دنیایی ماورای این دنیا سرچشمه می گیرد.»
او همچنین می گوید: «دلیل اینکه اصولا بسیاری از کارهای بشر با حساب های مادی جور در نمی آید همین است. می گوید: من در هر امر "مذهبی" همیشه نوعی وقار و صمیمیت، وجد و لطف، محبت و ایثار می بینم، حالات روانی مذهبی خواصی دارد که آن خواص با هیچ حالت از حالات بشر تطبیق نمی کند. می گوید به همان دلیل که یک سلسله غرایز مادی ما را با این دنیا پیوند می دهد، غرایز معنوی هم ما را با دنیای دیگر پیوند میدهد.» این مرد تعبیرات عجیبی دارد. گاهی می گوید این فلسفه هایی که بشر به وجود آورده، یعنی فلسفه های ماورای طبیعی به منزله ترجمه هائیست که انسان از زبان دیگری انجام داده باشد، یعنی این هایی را که بشر خیال میکند در مسائل ماورای طبیعت با فکر و عقل خود بدان رسیده اینها در واقع ندای دل خود اوست.
قلب او و دل او با زبان دیگری، با نور دیگری، با روشنایی دیگری آنها را دریافته و بعد با زبان عقل به آنها شکل فلسفی داده است.
آلکسیس کارل جراح و فیزیولوژیست معروف فرانسوی که بعدها مقیم امریکا شده، همان شخصی که کتاب "انسان موجود ناشناخته" را که بسیار جالب و عمیق است نوشته، و یک بار هم برنده جایزه نوبل شده، راجع به حقیقت دعا کتابی دارد به نام "نیایش" که ترجمه هم شده است.
او می گوید: »دعا عالی ترین حالت مذهبی در انسان است و حقیقت آن پرواز روح بشر است به سوی خدا، هم او میگوید در وجدان انسان شعله فروزانی است که گاه و بی گاه انسان را متوجه خطاهای خویش می کند، متوجه گمراهی ها و کج فکری هایش می سازد، همین شعله فروزان است که انسان را از راه کجی که می رود باز می دارد.»
او می گوید: «گاهی انسان در حالات معنوی خود جلال و ابهت آمرزش را احساس می کند.»
در این زمینه گفته ها زیاد است اینها را برای این گفتم که اولا بدانید در میان خود منکرین دین راجع به منشأ دین و اینکه دین ناشی از چیست؟ آیا ناشی از ترس است؟ ناشی از جهل است؟ و یا از چیز دیگری است؟ وحدت نظری وجود ندارد و ثانیا بسیاری از دانشمندان معروف و مشهور جهان به فطری و طبیعی بودن حس دینی نظر داده اند و آن را جزء لا ینفک وجود بشر به شمار آورده اند.
منـابـع
مرتضی مطهری- امدادهای غیبی- صفحه 33-36
کلیــد واژه هــا
0 نظر اشتراک گذاری ارسال چاپ پرسش در مورد این مطلب افزودن به علاقه مندی ها
بـرای اطلاعـات بیشتـر بخوانیـد
-
نقد نظریات در مورد منشأ دین با توجه به آیات قرآن
-
منشأ دین از نظر قرآن
-
ویژگی های دین برای جاودانگی
-
نظریات مختلف درباره منشأ دین
-
علل عدم ایمان به خدا از نظر دانشمندان غربی و نقد آن
-
توجه اسلام به هماهنگی امیال و خواسته های فطری بشر
-
معنای فطری بودن دین
-
پرستش و نیایش از نظر ویلیام جیمز
-
مذهب و خداپرستی از نظر انیشتین